Aanbeveling
o Ik doe de aanbeveling om verder te onderzoeken wat het beste resultaat oplevert bij het voorkomen
van bloedbaaninfecties; vervangen van een intraveneus infuussysteem om de 7 dagen of om de 4
dagen
o Niveau van bewijs: A1
Klinisch scenario
Veel patiënten hebben tijdens een ziekenhuisopname een perifeer infuussysteem nodig, voor bijvoorbeeld een
behandeling met antibiotica of vochttoediening. Katheter gerelateerde bloedbaaninfecties ontstaan doordat
bacteriën in de bloedbaan terechtkomen. Infuussystemen behoren volgens protocol in Antonius ziekenhuis te
Sneek (Antonius zorggroep, z.d.) om de vier dagen vervangen te worden. In de praktijk lijkt dit niet altijd te
gebeuren, waarbij opvalt dat het niet meteen leidt tot een infectie.
Onderzoeksvraag
Wat levert het beste resultaat op bij het voorkomen van bloedbaaninfecties: vervangen van een intraveneus
infuussystemen om de 7 dagen of om de 4 dagen?
De PICO
P: Patiënten in het ziekenhuis met een infuussysteem voor intraveneuze behandeling
I: om de vier dagen vervangen
C: om de zeven dagen vervangen
O: Risico op bloedbaaninfecties
De zoekstrategie
Search: PubMed, CINAHL. Gezocht naar systematic reviews (SR), reviews en gerandomiseerde studies (RCTs).
Zoektermen & Zoekstring: (Replace OR supplant) AND (infusion device) AND (days) AND (intravenous) AND
(infection OR contamination OR transmission) AND (blood)
Filters: RCT, SR, review, 5 years
Resultaten: Er zijn 3 RCT's, 3 reviews en 1 SR. Twee van de reviews en één RCT zijn niet relevant voor het
onderzoek. Het onderzoek wordt beperkt tot SR1, die de meest uitgebreide studies van andere SR's bevat. De
resultaten worden aangevuld met review2 'toepassing van wetenschap in de praktijk' en RCT3 over 'veiligheid
binnen de praktijk'.
Kritische beoordeling
Methode van onderzoek:
De review van Webster1 is volgens de Chochrane methodiek uitgevoerd, het is een uitgebreide analyse van het
beschikbare bewijsmateriaal en scoort volgens de methodologische beoordeling, in bijlage 1, een hoog
kwaliteit onderzoek. In deze review worden drie onderzoeken beschreven die zich richten op het vervangen
van een infuussysteem als daar klinische indicatie voor is. Deze drie onderzoeken (Tuffaha 4, Vendramin5, Xu6)
zijn adequaat uitgevoerd Tuffaha4 beschrijft een meta-analyse van negen RCT’s met 7392 deelnemers, vijf
onderzoeken werden uitgevoerd in acute intramurale instellingen en twee in grote tertiaire ziekenhuizen.
Vendramin5 bevat een studie met acht beproevingen, waarbij patiënten werden geïncludeerd als ze continue
infusies of onderbroken infusies kregen voor medicamenteuze therapie. Xu 6 bevat een randomized control trial
in China, deze studie deed onderzoek met 20 afdelingen, bij de helft van de groep werd er alleen een
infuussysteem vervangen wanneer er klinische tekenen waren en bij de andere werd dit volgens protocol
, tussen de 72 tot 96 uur gedaan. De review van Hawtorn 2 omvat 83 bronnen/studies van achtergrondinformatie
met de relatie tot het huidige beleid van inbrengen en onderhouden van infuussystemen. De RCT van Rickard 3
werden 3283 patiënten geïncludeerd met in totaal 5907 infuussystemen, waarvan 1593 klinisch geïndiceerd en
1690 routinematige vervangen.
Resultaten van onderzoek:
In het onderzoek van Webster1 werd bij vijf studies (4806 patiënten) de relatie tussen katheter-gerelateerde
bloedbaaninfecties (CRBSI) beoordeeld. Er werd geen verschil gevonden tussen de groepen die klinisch
geïndiceerd en routinematig werden vervangen. Bovendien bleek dat er geen verschil was in het percentage
flebitis, ongeacht of de infuussystemen werden vervangen volgens klinische indicaties of routinematig.
Webster1 concludeert dat er onvoldoende bewijs is om aan te tonen dat routine vervanging van perifere
intraveneuze infuussystemen beter is dan vervanging op indicatie
Hawtorn2 benadrukt het belang van het onderhoud van vasculaire toegangsapparaten voor het behoud van de
patency en prestaties.
In de gerandomiseerde gecontroleerde trial van Rickard 3 trad flebitis op bij 114 van de 1593 (7%) patiënten in
de klinisch geïndiceerde groep en bij 114 van de 1690 (7%) patiënten in de routinematige vervangingsgroep.
Het absolute risicoverschil was 0,41% en er deden zich geen ernstige bijwerkingen voor die verband hielden
met de studie-interventies. Rickard3 concludeert dat vervanging op indicatie even effectief is als
routinevervanging van perifere intraveneuze katheters, maar minder kostbaar.
Conclusie
Bij het vervangen van een intraveneus infuussysteem om de zeven of vier dagen neemt het risico op
bloedbaaninfecties niet toe. Zorgorganisaties kunnen overwegen om over te stappen op een beleid waarbij
katheters alleen worden vervangen als er een klinische indicatie is zoals infectie, verstopping of infiltratie.
Toepassing in de praktijk
De resultaten van de onderzoeken zijn generaliseer baar voor alle ziekenhuizen die werken volgens protocol
met het vervangen van een intraveneus infuussysteem. Geconcludeerd kan worden dat het vervangen van
infuussystemen om de zeven dagen in plaats van vier dagen, aanzienlijk kostenbesparingen opleveren en
patiënten de onnodige pijn van routinematige herplaatsingen bij afwezigheid van klinische indicaties besparen
en zou de tijd die drukbezette personeel aan deze interventie besteden, verminderen. Om de gerelateerde
complicaties tot een minimum te beperken, moet het personeel de inbrengplaats bij elke dienstwisseling
inspecteren en verwijderen wanneer er een klinische indicatie zich voordoet.
Algemene informatie
Naam auteur: Marije
Naam autorisator: Henk
Klas: VMA2
Datum: 25/04/2023
Literatuurlijst
Antonius Zorggroep (z.d.) Op de site inloggen. Geraadpleegd op 13 april 2023,
van https://leerplein.antoniuszorggroep.nl/course/view.php?id=510
2. Hawthorn, A. M., Bulmer, A.C., Mosawy, S., & Keogh, S. (2019).
Implications for maintaining vascular access device patency and performance: Application of
science to practice. Journal of Vascular Access, 20(5), 461–470. Geraadpleegd op 13 april 2023, van
https://doi.org/10.1177/1129729818820200
1
