Samenvatting Bouwkunde A
Hoofdstuk 12 Funderingen
Paragraaf 12.1 inleiding
De fundering van een bouwwerk is dat deel van de constructie dat het gewicht en de belastingen van
het gebouw op de daaronder gelegen draagkrachtige grondlagen overbrengt. Voornaamste doel is
het voorkomen van verzakkingen van het bouwwerk. Belangrijk is dat er voldoende kennis van de
ondergrond is. die verkrijg je uit grondonderzoek en de daarop toegepaste grondmechanica.
Een zetting is een berekende zakking. In principe zijn er drie mogelijkheden:
1. Gelijkmatige zetting. Hierbij zakt het gebouw in zijn geheel in.
2. Ongelijkmatige zetting. Hierbij zakt het gebouw scheef. (bijvoorbeeld toren van Pisa).
3. Ongelijk verdeelde zetting. Hierbij zakken bepaalde delen meer in dan andere.
Paragraaf 12.2 eisen aan de fundering vanuit het grondonderzoek
Voor het bepalen van het juiste draagvermogen en het type fundering zijn uit het grondonderzoek
een drietal gegevens naar voren gekomen:
1. De samenstelling van de grond;
2. De diepte en dikte van de draagkrachtige laag;
3. De stand van het grondwater.
Paragraaf 12.3 eisen aan de fundering vanuit de constructie
De fundering draagt het bouwwerk. De volgende eisen kunnen aan een fundering gesteld worden:
1. Dilataties. Deze worden vaak aangebracht om de afmetingen van bepaalde delen van het
gebouw te beperken i.v.m. krimp en uitzetting van de constructies. Ook komen deze voor
tussen bouwdelen en ongelijke hoogte en verschillend gewicht.
2. Stabiliteitswanden. Deze kan een dragende functie hebben, waardoor er in de fundering hoge
belastingen kunnen ontstaan. Ze zorgen dat bv. wanden overeind blijven staan.
3. Uitbreidingen. In het ontwerp van de fundering moet met eventuele uitbreidingen rekening
gehouden worden.
Paragraaf 12.4 eisen aan de fundering vanuit het bouwterrein en de
organisatie
Er zijn ook een aantal eisen waarmee rekening gehouden moet worden:
1. Hoogteligging;
2. Belendende bebouwing;
3. Tijd en geld.
Paragraaf 12.5 funderingen op staal
Bij funderinegn op staal rust de constructie direct op de voldoende draagkrachtige ondergrond.
Funderingen op staal worden meestal toegepast als de ondergrond voldoende vast is om het gebouw
te dragen en deze laag niet dieper is gelegen dan 3 meter. Bij de fundering op staal wordt de belasting
van het bouwwerk, via een verbrede voet overgebracht op de draagkrachtige grondlaag. Belangrijk
,zijn de aanlegbreedte en de aanlegdiepte. De aanlegbreedte wordt bepaald door het
grondonderzoek en het totale gewicht van het toekomstige gebouw. De aanlegdiepte van de
fundering is op de vaste grondslag de laag die het gewicht van het gebouw veilig kan dragen.
Funderingen op staat worden het meest toegepast bij constructies van geringere omvang.
Staalfundering van metselwerk
Een van de oudste vormen van funderen is de gemetselde fundering. Deze methode is
arbeidsintensief. De onderste laag stenen wordt direct in het zand gelegd. Deze vlijlaag is de breedste
laag van de fundering en vormt de aanlegbreedte. De volgende lagen worden met een normale
mortel gemetseld. Om de twee lagen, een blok, springt de fundering aan beide zijden een klezoor in.
Dit smaller worden heet versnijding. Om alle voegen goed dicht te hebben wordt de fundering
vertind. (met een stoffer met mortel insmeren van het metselwerk).
Staalfundering van stampbeton
Hierbij wordt het metselwerk vervangen door stroken van stampbeton met een samenstelling van 1
deel cement, 3 delen zand en 5 delen grind. De versnijdingen worden vervangen door de
funderingsvoet schuin naar boven toe te laten lopen.
Gewapend betonnen fundering op staal
De fundering uitvoeren in gewapend beton is noodzakelijk bij grotere belastingen of een minder
draagkrachtige ondergrond. Het meest belangrijjk bij deze wijze van funderen is de functie van het
wapeningsstaal in de fundering. De trekkracht van beton is geringer en de trekkracht van staal is
groot.
Strokenfundering van gewapend beton
De hoofdwapening bestaat uit korte staven staal in de breedterichting. Hierop ligt een
verdeelwapening. Eerst wordt een werkvloer stampbeton aangebracht. Hierop komt de wapening.
Deze wordt volledig door beton omhuld. Het is eenvoudig en voor lichte bebouwing geschikt. Nadeel
is de slapheid in de lengterichting.
Strokenfundering met verstijvingsrib
Deze heeft grotere stijfheid in de lengterichting dan de strokenfundering. Een verstijvingsrib draagt bij
aan een gelijkmatiger verdeling van de krachten op de fundering.
Doorgaande gewapende betonplaat
Wanneer de funderingsstroken te dicht bij elkaar komen, is een gewapende betonplaat de oplossing.
Eenzijdige fundering
Vaak zal er ook op de erfscheiding gebouwd worden. Dit kan niet zonder toestemming. Hierbij wordt
vaak een eenzijdige fundering toegepast.
Puttenfundering
Door het aanleggen van putten verkrijgt men vaste punten tot aan of in de draagkrachtige grondlaag.
Ze worden opgevuld met zand of beton. Voordeel: geen grote bouwput. Nadeel: grond moet geroerd
worden.
,Paragraaf 12.6 funderingen op grondverbetering
Grondverbetering kan plaatsvinden door de grond te vervangen of te verdichten. De keuze volgt uit
de aard en omvang van het bouwwerk en de ondergrond. Grondvervanging of fundering op
kunstmatig staal is het verwijderen van de grond met onvoldoende draagvermogen. Wordt de grond
niet vervangen maar geschikt gemaakt, dan spreken we van grondverbetering. De meest gebruikte
methoden zijn diepte verdichten en injecteren van de grond. (korrels dichter op elkaar brengen of
d.m.v. injecteren de holle ruimten tussen zandkorrels op vullen). Bij injecteren kan er sprake zijn van
een van de volgende methoden: injecteren met cement of met chemische stoffen.
Paragraaf 12.7 funderingen op palen
Bij fundering op palen ligt de draagkrachtige laag dieper dan 3 meter en gebruiken we palen om de
belasting over te brengen op die diepere vaste laag. Voor een paalfundering geldt als eis, dat het
draagvermogen van de palen groot genoeg is om de belasting, zonder te grote zettingen, over te
brengen naar de diepergelegen vaste grondlagen. Je hebt de volgende groepen palen:
- Houten palen
- Vooraf gemaakte of prefabpalen
- In de grond gevormende palen
- Stalen palen
Deze groepen kunnen nog in verschillende paaltypen worden ingedeeld:
1. Houten paalfundering
2. Houten paalfundering met betonopzetter
3. Gladde betonpaalfundering
4. Betonpaal met verzwaarde voet
5. In de grond gevormde betonpaal
Heipalen kunnen verschillende functies hebben, te weten:
- Druk- en trekpalen. Drukpaal is druk uitoefen op de vaste grondlaag. Trekpaal is de paal doe
moet voorkomen dat het grondwater een kelder uit de grond trekt.
- Schoorpalen worden onder een hoek in de grond gedreven. Ze moeten zijdelings uitwijkende
krachten uit de constructie op vangen.
Soms reiken palen niet de vaste grondslag. Dan ontlenen ze hun belasting/draagvermogen aan de
wrijving tussen de paalomtrek en de grondlagen daarlangs.
Houten-paalfundering
De kop van een houten paal moet minstens 300 mm onder de laagst bekende grondwaterspiegel
worden aangebracht. Valt een paal droog, dan gaat die rotten. Er zijn 2 soorten paalfundering:
1. De Amsterdamse methode. Deze bestaat uit een dubbele rij houten palen. Voordeel is dat de
belasting groter kan zijn. Ze worden verbonden door een kesp.
2. De Rotterdamse methode. Deze bestaat uit een enkele rij palen.
Kleef bij heipalen is de weerstand die een ingeheide paal kan bieden als gevolg van de wrijving langs
de omtrek van de paalschacht. Negatieve kleef is dat de verzakkende grond als het ware aan de palen
gaat hangen, waardoor er dus extra belasting ontstaat op het draagvermogen.
, Vooraf gemaakte of prefabpalen
Deze hebben het voordeel dat ze vrijwel in elke gewenste lengte en tot een zeer hoog draagvermogen
kunnen worden gemaakt.
In de grond gevormde palen
Geheide, in de grond gevormde palen. De volgende palen vallen hieronder:
- Vibropalen. Een dikwandige stalen buis wordt geplaatst op een stalen schoen en in de grond
geheid. Daarna laat men de wapeningskorf in de buis zakken en wordt deze volgestort met
plastische beton. Gelijktijdig wordt de buisopgetrokken.
- Witbetonpalen. Deze paal vormt zich uit een dunwanding stalen buis met een betonnen voet
die de buis waterdicht afsluit. Is de buis eenmaal op diepte geheid, dan wordt de
wapeningskorf aangebracht die tijdens het storten van het beton wordt aangestampt. De
stalen buis blijft dus in de grond achter. Er is sprake van geringe trilling.
- Waalpalen. Dit is een van de oudste systemen. De mantelbuis is hier van gewapend beton. De
paal is aan de onderzijde voorzien van een stalen rand, die door de grond snijdt wanneer de
paal in de grond wordt gedrukt. De grond wordt tegelijkertijd in en onder de paal uitgepulst
(weggeslagen). Er is tegendruk nodig, hiervoor wordt een betonnenblok gebruikt. Het
veroorzaakt geen trillingen en weinig geluid.
- Frankipalen. Dit bestaat uit een stalen holle buis met een voet van een 700 mm dikke laag
betonmortel. Er ontstaat een heiprop die de buis waterdicht maakt. Het is trillingarm.
- Alphapalen. Principe berust op twee in elkaar schuivende stalen mantels.
- Atlaspalen
- Geschroefde, in de grond gevormde palen.
Stalen palen
Stalen palen worden overwegend gebruikt als trekpalen bij hoogspanningsmasten en
onderkelderingen. Ze zijn vooral geschikt voor tijdelijke bouwwerken. Een viertal systemen zijn:
1. Ssf-paal.
2. Mv-paal.
3. Peinerpalen
4. Stalen buispaal.
Paragraaf 12.8 het heien en de heicontrole
Heipalen kunnen met een diesel, mechanisch of met een trilblok in de grond geheid worden. je moet
ervoor zorgen dat er geen breuk ontstaat in de paalkop of paal. De keuze van het heiblok is daarom
erg belangrijk; de beste resultaten worden bereikt met een blokgewciht dat gelijk is aan het
paalgewicht. De paalkop wordt beschermt met een heimuts. Met een reactietest wordt er
gecontroleerd oer er een breuk in een geheide paal voor is gekomen. Het draagvermogen kan
gecontroleerd worden door op de paal een sensor te plaatsen en een dynamische proefbelasting uit
te voeren.
Paragraaf 12.9 kelders
Een kelder is te beschouwen als een vak, die zich vrijwel geheel in de grond bevindt. Bij de bereking
van de keldervloer en –wanden moet men rekening houden met de volgende situaties:
- De grondwaterstand is hoog en de kelder leeg, dus een grote opwaartse druk;
- De grondwaterstand is laag en de kelder zwaar belast, dus geen opwaartse druk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeskezweering. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.