Aantekeningen colleges Perfect Self(ie)
College 1 – Introductiecollege: Het Zelf en de Selfie........................................................................................ 2
College 2 – Gewoon hetzelfde? Mannen, mannelijkheid en lichamelijke perfectie..........................................9
College 3 – The Selfie is as the Selfie Does: Digital Cultures...........................................................................14
College 4 – Jezelf zijn doe je zo!.................................................................................................................... 17
College 5 – Maak je niet dik!........................................................................................................................ 29
College 6 – Het Perfecte Innerlijk.................................................................................................................. 37
College 7 – Performing and Contesting ‘Perfect’ Motherhood On- and Offline..............................................45
College 8 – Hijabi Selfies - Gender, Religion, Digital Activism.........................................................................50
College 9 – Jezelf zijn of het perfecte profiel? Zelfpresentatie in online daten...............................................60
College 10 – Het gekwantificeerde zelf: Self-tracking in tijden van post-feminisme.......................................70
College 11 – The Selfie and the Slut.............................................................................................................. 79
College 12 – Gender+, organisaties en het succesvolle professionele zelf......................................................81
College 12 – Volg je me nog?........................................................................................................................ 89
,College 1 – Introductiecollege: Het Zelf en de Selfie
05-09-2023
Katrine Smiet
- Lawler, Steph. (2015). “Becoming Ourselves: Governing and/through Identities.” In:
Identities: Sociological Perspectives. Polity Press (p. 68-90).
- Lawler, Steph. (2015). “Masquerading as Ourselves: Self-Impersonation and Social
Life.” In: Identities: Sociological Perspectives. Polity Press (p. 116-135).
Overzicht
- Opening/welkom/praktische zaken
- Openingscollege: Het Zelf en de Selfie
Het Zelf en de Selfie
- Deel 1: Het Zelf
o Alledaagse opvattingen over identiteit / het zelf
o Het zelf als sociaal construct
o Performativiteit: identiteit ‘doen’
- Deel 2: De Selfie
o Wat zijn selfies?
o Selfiecultuur: selfies als een manier waarop we het zelf ‘doen’ in de 21e eeuw
Ik ben…
Maak deze zin af…
Schrijf in 2 minuten zo veel mogelijk termen/trefwoorden op die jouw identiteit kenmerken of
jou omschrijven.
Ik ben…
Lees je eigen lijst van trefwoorden terug. (2 minuten)
Bedenk: welke identiteitscategorieën zijn aanwezig?
Bijvoorbeeld: ‘ik ben een vrouw’ gender
Wat valt op?
,Deze verschillende trefwoorden zijn eigenschappen die bij onszelf horen, maar ze maken ons
ook onderdeel van een groep. Het zijn manieren om ons te categoriseren en in groepen te
delen. Deze categorieën kunnen van plek tot plek en tijd tot tijd veranderen van prioriteit, kijk
bv naar religie, dit zou 50 jaar geleden waarschijnlijk eerder genoemd worden in deze klas
dan nu (helemaal als een van de laatste).
- Individu –> groep
o Manieren om mensen in te delen
o Context-gebonden
- Identificatie / desidentificatie
o Identiteit gaat over gelijkheid en verschil
o Hierbij staat Het Zelf altijd tegenover de Ander, zonder elkaar kunnen ze niet
bestaan.
- Meervoudige, complexe identiteiten
o Deze categorieën laten ook zien dat identiteiten niet simpel en enkelvoudig
zijn, maar steeds met elkaar samenvallen Intersectionaliteit
Ik ben…
Lees je eigen lijst van trefwoorden terug, en bedenk:
- Vaststaand, of veranderlijk?
- ‘Gegeven’, of een eigen keuze?
- Innerlijk, of uiterlijk?
- Individueel, of collectief?
- Zichtbaar of onzichtbaar?
Alledaagse opvattingen over identiteit
Naturalisering, is het idee dat (een aspect van) identiteit een natuurlijke oorsprong heeft,
bijvoorbeeld verankerd in het lichaam/de biologie.
Essentialisering, is het idee dat (een aspect van) identiteit een ‘essentie’ heeft,
bepaalde vastliggende eigenschappen, die buiten het sociale domein vallen. Bijvoorbeeld:
omdat je een vrouw bent, heb je deze eigenschappen, want die staan “vast” (dit is wat Friso
steeds aanhaalt/vindt).
Naturalisering is een manier om te essentialiseren, maar het kan ook los van elkaar
staan. Het zijn wel twee opvattingen over identiteit die het Zelf zien als een soort ‘innerlijke
, kern’. In deze cursus gaan we deze manieren van denken kritisch bekijken, en kijken hoe deze
twee manieren gebruikt worden om maatschappelijke en sociale verschillen en ongelijkheden
te verklaren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hoe gender/sekse worden gezien als biologische
feiten, in plaats van sociale constructen en hoe hiermee mannen en vrouwen in onze
samenleving bepaalde rollen toegewezen krijgen.
Andere insteek:
In genderstudies wordt er naar het Zelf gekeken op een sociaal constructivistische manier
gedacht. De vragen die hierbij opkomen zijn:
- Hoe komen die identiteitscategorieën tot stand, hoe worden ze betekenisvol?
- Welke rol spelen maatschappelijke machtsstructuren in hoe identiteiten
geleefd/beleefd wordt?
Het Zelf wordt zo dus gezien als een sociaal construct.
Identiteit volgens Stuart Hall
The concept of identity deployed here is therefore not an essentialist, but a
strategic and positional one. That is to say, directly contrary to what appears to
be its settled semantic career, this concept of identity does not signal that
stable core of the self, unfolding from beginning to end through all the
vicissitudes of history without change; the bit of the self which remains
always-already ‘the same’, identical to itself across time. Nor – if we translate
this essentializing concept to the stage of cultural identity – is it that ‘collective
or true self hiding inside the many other, more superficial or artificially
imposed “selves” which a people with a shared history and ancestry hold in
common’ and which can stabilize, fix or guarantee an unchanging ‘oneness’ or
cultural belongingness underlying all the other superficial differences.
It accepts that identities are never unified and, in late modern times,
increasingly fragmented and fractured; never singular but multiply
constructed across different, often intersecting and antagonistic,
discourses, practices and positions. They are subject to a radical
historicization, and are constantly in the process of change and transformation.
(Stuart Hall, Who Needs Identity, 1996, pagina 4).
