Zeer volledige en heldere samenvatting van het boek "The Student's Guide to Cognitive Neuroscience, Fourth Edition" (Jamie Ward), opgemaakt volgens de structuur in Brightspace/Youlearn voor schooljaar 2023/2024.
De samenvatting werd aangevuld met een vertaling en samenvatting van de te kennen ar...
Uitgebreide samenvatting, alles wat behandeld word bij de OU staat er in. De opstelling van het document is wel even wennen/oriënteren, maar ik hoop er uit te komen :)
Deze samenvatting gekocht nadat ik met de andere van inleiding A&O zonder gebruikt van het boek een mooi resultaat had gehaald. Deze samenvatting is van dezelfde kwaliteit en opbouw, weinig op aan te merken!
Inhoud
Studietaak 1: Het brein ontleed .................................................................................................................... 9
ACTIVEREN VAN VOORKENNIS .................................................................................................................. 9
Het zenuwstelsel.................................................................................................................................... 9
Grove anatomie ..................................................................................................................................... 9
De cortex en subcor'cale structuren .................................................................................................. 10
Hoofdstuk 2: introduc'e van het brein ....................................................................................................... 13
STRUCTUUR EN FUNCTIE VAN HET NEURON .......................................................................................... 13
10 feiten over menselijk brein ............................................................................................................. 14
Electrische signalen en het ac'epoten'aal ......................................................................................... 14
Ac'epoten'aal (AP)............................................................................................................................. 15
Hoe coderen neuronen informa'e? .................................................................................................... 17
DE GROVE STRUCTUUR VAN HET BREIN.................................................................................................. 17
Grijze stof, wi;e stof en cerebrospinale vloeistof ............................................................................... 17
Hiërarchische weergave van het centrale zenuwstelsel ...................................................................... 18
Plaatsbepaling en doorsneden ............................................................................................................ 18
Tweedimensionale doorsneden: ......................................................................................................... 18
DE CEREBRALE CORTEX/HERSENSCHORS ................................................................................................ 18
DE SUBCORTEX ........................................................................................................................................ 20
De basale ganglia ................................................................................................................................. 20
Het limbisch systeem ........................................................................................................................... 20
Het diëncefalon ................................................................................................................................... 21
DE MIDDENHERSENEN EN ACHTERHERSENEN........................................................................................ 22
BEGRIPPENLIJST STUDIETAAK 1 ............................................................................................................... 24
Studietaak 2: Het ontwikkelende brein ....................................................................................................... 26
Hoofdstuk 6: Het ontwikkelende brein........................................................................................................ 26
Neurocogni'eve technieken voor kleuters en kinderen ..................................................................... 26
ONTWIKKELING VAN DE HERSENSTRUCTUUR......................................................................................... 26
Prenatale ontwikkeling ........................................................................................................................ 26
Postnatale ontwikkeling ...................................................................................................................... 27
FUNCTIONELE ONTWIKKELING VAN DE HERSENEN ................................................................................ 27
1
, Func'onele hersenplas'citeit in opnieuw bekabelde hersenen......................................................... 27
Kri'eke en gevoelige perioden in de ontwikkeling .............................................................................. 27
Aangeboren kennis .............................................................................................................................. 28
NATURE EN NURTURE VAN INDIVIDUELE VERSCHILLEN ............................................................................. 28
Tweelingen en adop'eonderzoek ....................................................................................................... 28
De oorsprong van gene'sche verschillen ............................................................................................ 28
ErfelijkheidsschaFngen van hersenen en gedrag ............................................................................... 29
Gene'sche verschillen koppelen aan hersenen en gedrag ................................................................. 29
Interac'es tussen nature en nurture................................................................................................... 29
Genen koppelen aan cogni'e: FOXP2 ................................................................................................. 29
Ar'kel Kolb en Whishaw, 2015: Hoofdstuk 23: breinontwikkeling en plas'citeit ................................... 31
ONTWIKKELING VAN DE MENSELIJKE HERSENEN ................................................................................... 31
Vorming van neuronen ........................................................................................................................ 32
Celmigra'e en celdifferen'a'e ........................................................................................................... 33
Neurale rijping ..................................................................................................................................... 34
Vorming en snoeien van synapsen ...................................................................................................... 35
Gliale ontwikkeling .............................................................................................................................. 35
BEELDVORMINGSONDERZOEK NAAR HERSENONTWIKKELING............................................................... 36
OMGEVINGSINVLOEDEN OP HERSENONTWIKKELING ............................................................................ 37
Ontwikkelingseffecten van aversieve omgevingen .............................................................................. 37
Invloed van de omgeving op het brein en zenuwstelsel ..................................................................... 38
Ervaringen en neurale verbindingen ................................................................................................... 39
Plas'citeit van representa'eve zones in het ontwikkelende brein ..................................................... 39
BEGRIPPENLIJST STUDIETAAK 2 ............................................................................................................... 41
Studietaak 3: Het brein in beeld .................................................................................................................. 43
Hoofdstuk 3: Het elektrofysiologische brein ............................................................................................... 43
OP ZOEK NAAR NEURALE REPRESENTATIES: SINGLE-CELL RECORDINGS ................................................ 43
Hoe worden single-cell recordings verkregen? ................................................................................... 43
Gedistribueerd versus gespreid coderen............................................................................................. 43
ELEKTRO-ENCEFALOGRAFIE EN EVENT-RELATED POTENTIALS ................................................................ 44
Hoe werkt EEG? ................................................................................................................................... 44
Event-related poten'als (ERP’s) .......................................................................................................... 44
Ritmische oscilla'es/trillingen in het EEG-signaal............................................................................... 45
2
, Richtlijnen bij uitvoeren EEG/ERP onderzoek...................................................................................... 46
MENTALE CHRONOMETRIE IN ELEKTROFYSIOLOGIE EN COGNITIEVE PSYCHOLOGIE ............................. 46
Onderzoek naar gezichtsherkenning met ERP en reac'e'jden .......................................................... 47
Endogene en exogene ERP-componenten........................................................................................... 47
De spa'ële resolu'e van ERP .............................................................................................................. 47
Waarom karikaturen eenvoudig te herkennen zijn ............................................................................. 48
MACRO-ENCEFALOGRAFIE....................................................................................................................... 48
Hoofdstuk 4: Het brein in beeld gebracht ............................................................................................... 49
STRUCTURELE BEELDVORMING .............................................................................................................. 49
Computerized tomography.................................................................................................................. 49
Magne'c resonance imaging .............................................................................................................. 49
Fysica van MRI voor niet-fysici: verloop .............................................................................................. 49
FUNCTIONELE BEELDVORMING .............................................................................................................. 50
Fysiologische onderbouwing van func'onele beeldvorming .............................................................. 50
Het koppelen van structuur aan func'e door beeldvorming van wi;e en grijze stof ......................... 51
Func'onal magne'c resonance imaging ............................................................................................. 51
BEGRIPPENLIJST STUDIETAAK 3 ............................................................................................................... 53
Studietaak 4: Horen ..................................................................................................................................... 55
Hoofdstuk 8: Het horende brein.................................................................................................................. 55
DE AARD VAN GELUID.............................................................................................................................. 55
VAN OOR NAAR BREIN............................................................................................................................. 56
BASISVERWERKING VAN AUDITIEVE INFORMATIE .................................................................................. 58
Func'everwerking in de audi'eve cortex ........................................................................................... 58
Wat versus waar .................................................................................................................................. 59
Audi'ef geheugen en audi'eve stroomsegrega'e ............................................................................. 60
MUZIEKPERCEPTIE ................................................................................................................................... 61
Geheugen voor deuntjes ..................................................................................................................... 61
Ritme ................................................................................................................................................... 61
Pitch/toonhoogte ................................................................................................................................ 62
Melodie en muzikale syntax ................................................................................................................ 62
Muziek en emo'e ................................................................................................................................ 62
Wat is de func'e van muziek? ............................................................................................................. 62
STEMPERCEPTIE....................................................................................................................................... 63
3
, SPRAAKPERCEPTIE ................................................................................................................................... 63
De aard van het spraaksignaal ............................................................................................................. 63
De motorische theorie van spraakpercep'e ....................................................................................... 64
Audi'eve ventrale en dorsale routes voor ‘wat’ en ‘hoe’ ................................................................... 64
BEGRIPPENLIJST STUDIETAAK 4 ............................................................................................................... 67
Studietaak 5: Aandacht ............................................................................................................................... 69
Hoofdstuk 9: Het ople;ende brein.............................................................................................................. 69
RUIMTELIJKE- EN NIET-RUIMTELIJKE AANDACHTSPROCESSEN ............................................................... 69
Spa'ële aandacht ................................................................................................................................ 69
Non-spa'ële aandacht ........................................................................................................................ 69
DE ROL VAN DE PARIËTAAL KWABBEN IN DE AANDACHT ....................................................................... 70
De ‘waar’-route, saliencekaarten en het richten van aandacht .......................................................... 70
Hemisferische verschillen in bijdragen van pariëtaalkwabben aan aandacht ..................................... 71
De rela'e tussen aandacht, percep'e en bewustzijn ......................................................................... 71
AANDACHTSTHEORIEËN .......................................................................................................................... 73
Feature Integra'on Theory (FIT).......................................................................................................... 73
Biased compe''on theory .................................................................................................................. 73
De premotorische aandacht theorie ................................................................................................... 74
Simultanagnosie en syndroom van Balint ........................................................................................... 75
NEGLECT ALS STOORNIS VAN RUIMTELIJKE AANDACHT EN BEWUSTZIJN .............................................. 75
Kenmerken van neglect ....................................................................................................................... 75
Neglect en de rela'e tussen aandacht, percep'e en bewustzijn ....................................................... 75
Verschillende soorten van neglect en verschillende soorten ruimten ................................................ 76
Perceptuele- versus representa'eve neglect ...................................................................................... 76
BEGRIPPENLIJST STUDIETAAK 5 ............................................................................................................... 77
Studietaak 6: Ac'e....................................................................................................................................... 79
Hoofdstuk 10: Het handelende brein .......................................................................................................... 79
10.1 Een cogni'ef raamwerk voor beweging en ac'e ............................................................................ 79
DE ROL VAN DE FRONTAALKWABBEN BIJ BEWEGING EN ACTIE ............................................................. 79
De primaire motorische cortex (BA4) .................................................................................................. 80
Frontal Eye Fields (BA8) ....................................................................................................................... 81
Kan neurale ac'viteit prothe'sche ledematen begeleiden? .............................................................. 81
Laterale en mediale premotorische cortex.......................................................................................... 81
4
, Prefrontale cortex ................................................................................................................................ 81
OWNERSHIP EN BEWUSTHEID VAN HANDELINGEN ................................................................................ 82
HET BEGRIJPEN VAN ACTIE EN IMITATIE .................................................................................................. 83
Spiegelneuronen.................................................................................................................................. 83
ACTING ON OBJECTS................................................................................................................................ 83
Wat versus hoe: dorsale en ventrale stromen herbekeken ................................................................. 83
Neurale mechanismen van sensomotorische transforma'e .............................................................. 84
Gebruik van gereedschap/tools .......................................................................................................... 85
FRONTO-STRIATALE EN CEREBELLAIRE NETWERKEN IN ACTIE ................................................................ 86
Rol van subcor'cale structuren in beweging en ac'e ......................................................................... 86
Hypokine'sche stoornissen van de basale ganglia: ziekte van Parkinson........................................... 87
Hyperkine'sche aandoeningen van de basale ganglia: ziekte van Hun'ngton en het syndroom van
Gilles de la Toure;e ............................................................................................................................. 87
EXTRA LEERSTOF BRIGHTSPACE/YOULEARN ........................................................................................... 89
BEGRIPPENLIJST STUDIETAAK 6 ............................................................................................................... 94
Studietaak 7: Geheugen .............................................................................................................................. 96
Hoofdstuk 11: Het herinnerende brein ....................................................................................................... 96
KORTETERMIJN- EN WERKGEHEUGEN .................................................................................................... 96
Modellen van STM en werkgeheugen ................................................................................................. 96
Fonologisch kortetermijngeheugen..................................................................................................... 97
Visio-spa'ëel korte-termijn geheugen ................................................................................................ 97
VERSCHILLENDE SOORTEN LANGETERMIJNGEHEUGEN.......................................................................... 98
Amnesie ............................................................................................................................................... 98
Behoud en verlies van geheugen bij amnesie ..................................................................................... 99
FUNCTIES VAN DE HIPPOCAMPUS EN DE MEDIALE TEMPORAALKWABBEN IN GEHEUGEN ................ 100
Consolida'e ....................................................................................................................................... 100
Mul'ple-trace theorie/trace transforma'on theorie ....................................................................... 101
Cogni'eve map theory ...................................................................................................................... 102
THEORIEËN VAN HERINNEREN, WETEN EN VERGETEN ......................................................................... 103
Recall vs remembering en familiarity vs recollec'on ........................................................................ 103
Waarom vergeten we dingen? .......................................................................................................... 104
Geheugenvervorming en valse herinneringen .................................................................................. 105
DE ROL VAN DE PREFRONTALE CORTEX BIJ LANGETERMIJNGEHEUGEN .............................................. 105
5
, Geheugencodering ............................................................................................................................ 105
Monitoring en het ophalen van herinneringen ................................................................................. 106
Ervaringstoestanden .......................................................................................................................... 106
Source monitoring ............................................................................................................................. 106
Geheugen voor temporele context ................................................................................................... 106
EXTRA LEERSTOF BRIGHTSPACE/YOULEARN ......................................................................................... 107
BEGRIPPENLIJST STUDIETAAK 7 ............................................................................................................. 111
Studietaak 8: Execu'eve func'es .............................................................................................................. 113
Hoofdstuk 15: Het execu'eve brein .......................................................................................................... 113
ANATOMISCHE EN FUNCTIONELE ONDERVERDELING VAN DE PREFRONTALE CORTEX ........................ 113
Het buitengewone geval van Phineas Gage ...................................................................................... 115
EXECUTIEVE FUNCTIES IN DE PRAKTIJK ................................................................................................. 115
Werkgeheugen .................................................................................................................................. 115
Taakuitvoering (task-seFng) en probleemoplossing......................................................................... 116
Overwinnen van krach'ge- of gewoontereac'es.............................................................................. 116
Schakelen tussen taken ..................................................................................................................... 117
Mul'tasking ....................................................................................................................................... 117
Egas Moniz en de prefrontale lobotomie .......................................................................................... 117
DE ORGANISATIE VAN EXECUTIEVE FUNCTIES....................................................................................... 117
Warme versus koude controleprocessen .......................................................................................... 117
Het mul'ple-demand netwerk .......................................................................................................... 118
Organisa'e van achteren (posterieur) naar voren (anterieur) .......................................................... 119
Hemisferische verschillen .................................................................................................................. 120
De rol van de voorste cingulate cortex in execu'eve func'es .......................................................... 120
EXTRA LEERSTOF BRIGHTSPACE/YOULEARN ......................................................................................... 122
BEGRIPPENLIJST STUDIETAAK 8 ............................................................................................................. 124
Studietaak 9: Emo'es ................................................................................................................................ 126
Hoofdstuk 16: Het sociale en emo'onele brein ........................................................................................ 126
THEORIEËN OVER EMOTIE ..................................................................................................................... 126
Darwin en Freud ................................................................................................................................ 126
James-Lange en Cannon-Bard ........................................................................................................... 127
Theorie van Cannon-Bard .................................................................................................................. 127
Het circuit van Papez en het limbisch brein ...................................................................................... 128
6
, Hedendaagse visies op emo'e: categorieën, dimensies en beoordelingen ..................................... 128
Moraliteit in de hersenen .................................................................................................................. 129
NEURALE SUBSTRATEN VAN EMOTIEVERWERKING .............................................................................. 129
De amydala: angst en andere emo'es .............................................................................................. 129
De insula: walging en interocep'e .................................................................................................... 131
Orbitofrontale cortex: gecontextualiseerde emo'es en emo'onele gevoelens............................... 131
Anterior cingulate: respons-evalua'e, autonomie en pijn ................................................................ 132
Ventraal striatum en beloning ........................................................................................................... 132
GEZICHTEN LEZEN.................................................................................................................................. 133
Herkennen van gezichtsuitdrukkingen .............................................................................................. 133
Het Capgras-syndroom ...................................................................................................................... 134
Detecteren en gebruiken van blikrich'ng ......................................................................................... 134
Het waarnemen van ras in gezichten ................................................................................................ 134
Gedachten lezen ................................................................................................................................ 135
Empathie, spiegelen en simula'etheorie .......................................................................................... 135
Gedachten lezen bij au'sme ............................................................................................................. 135
Neurale grondslag van theory of mind .............................................................................................. 136
Onderzoeksrapport Frith & Frith (2006): Hoe we voorspellen wat anderen gaan doen....................... 138
1. Inleiding ................................................................................................................................................. 138
1.1 De structuur van dit review ............................................................................................................. 138
2. Kennis over mensen .............................................................................................................................. 138
2.1 Kennis over anderen als leden van een groep ................................................................................ 138
2.2 Kennis over anderen als individuen................................................................................................. 139
2.2.1 Leren over anderen door directe ervaring ............................................................................... 139
2.2.2 Leren over anderen door observa'e ........................................................................................ 139
2.2.3 Leren over anderen door culturele informa'e ......................................................................... 139
2.2.4 Kennis in conflict....................................................................................................................... 140
3. Kennis van gedrag, inten'es, gevoelens en overtuigingen ................................................................... 140
3.1 Voorspellen van handelingen .......................................................................................................... 140
3.2 Voorspellen van inten'es op basis van bewegingen ....................................................................... 140
3.3 Overdracht en delen in gevoelens ................................................................................................... 140
3.4 Perspec'ef nemen: voorspellen op basis van overtuiging en kennis .............................................. 141
3.4.1 Ruimtelijk perspec'ef nemen .................................................................................................. 141
ACTIVEREN VAN VOORKENNIS
- Hieronder volgt een samenvaFng van de video’s beschikbaar in Brightspace (en YouLearn)
- Veel van de leerstof hieronder komt uitgebreider terug in hoofdstuk 2
Het zenuwstelsel
- Het zenuwstelsel is het geheel aan zenuwen of neuronen
- Het centraal zenuwstelsel bevat onze hersenen en het ruggenmerg
- Het perifeer zenuwstelsel bevat alles wat buiten de hersenen en het ruggenmerg ligt.
- Soma sch zenuwstelsel: wat we vanuit bewuste controle kunnen uitvoeren, zoals aansturen
skeletspieren
- Autonoom zenuwstelsel: controleert het inwendige lichaam, organen, klieren, hier hebben we
weinig controle over
- Het sympathisch zenuwstelsel zorgt ervoor dat we ac'ef worden
- Het parasympathisch zenuwstelsel zorgt dat we tot rust komen
Grove anatomie
Ons brein bestaat uit grote hersenen, kleine hersenen
en de hersenstam. Tussen de schedel en het brein
zi;en drie hersenvliezen, de pia mater, de
arachnoidea en de dura mater.
In de hersenvliezen zi;en bloedvaten. Als er een
bloeding plaatsvindt komt het bloed vrij en drukt het
op de hersenen, waardoor uitval kan optreden
9
, - Sulci: de groeven tussen de gyri
- Fissuur: groef tussen de twee hersenhelPen in
- Gyrus: verhoging in de hersenschors
- Corpus Callosum: verbindt de rechter met de linkerhemisfeer en zorgt dat links en rechts
geïntegreerd wordt
- Een neuron bestaat uit een cellichaam, dendrieten en een axon (zie hfst 2).
- Synapsen zorgen voor de overdracht van informa'e
- Axonen zijn omgeven door myeline: een veFge stof die voor geleiding zorgt
- In de grijze stof in de hersenen bevinden
zich voornamelijk cellichamen
- In de wi"e stof bevinden zich vooral
gemyeliniseerde axonen
De cortex en subcor&cale structuren
- Ventrikels zijn holtes in het brein waar hersenvocht vanaf
het ruggenmerg naar de hersenen loopt
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SaartjeP. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.