Dit document omvat alle artikelen van probleem 1 (medicatie).
Het document bestaat uit 2 delen:
Eerst worden de leervragen beantwoord aan de hand van informatie uit de artikelen.
Daarna zijn alle artikelen nog een keer samengevat (incl. methode, resultaten, discussie, limitaties). Dit laatste deel...
Vignet 1
Probleemstelling(en):
Wat is goed innemen?
Waarom werkt medicatie niet vanzelf?
Brainstorm:
Medicatie moet met regelmaat
Interactie van stoffen in medicijnen
Mensen vinden het moeilijk te begrijpen
Oneens zijn met diagnose
Vergeten
Door wie/hoe voorgeschreven?
Probleemanalyse:
Bijwerkingen kunnen goed innemen tegenwerken
Mensen zijn niet geheel goed voorgelicht/gebruiken medicijnen verkeerd
Hulp bij goed innemen: Medicijndoosjes, bijsluiter lezen etc.
Leerdoelen:
1. Wat is therapietrouwheid?
2. Wat beïnvloedt therapietrouwheid (en hoe valt het te verbeteren)?
3. Waarom is therapietrouwheid van belang?
4. Wat kost therapieontrouw?
Vignet 2
Probleemstelling(en):
Waarom neemt die vrouw haar medicijnen niet?
Verklaringen van de artsen?
Welk model?
Brainstorm:
Kijken naar specifieke situatie van individu en bespreken
Relatie tussen arts en patiënt
Te veel medicijnen voorgeschreven? → Bang voor bijwerkingen?
Misschien op het moment zelf weinig of geen klachten
Probleemanalyse
Relatie tussen arts en patiënt meest ‘logische’ verklaring
Invloed van omgeving en anderen op medicijngebruik van de vrouw
Combinatie tussen de verklaringen?
Leerdoelen:
5. Wat is reumatoïde artritis (RA) ?
6. Wat houdt de medicatie in voor reumatoïde artritis?
7. Welke modellen zijn er van gezondheidsgedrag en wat houden ze in?
8. Wat zijn de limitaties/kritiek op de modellen?
1
,1. Wat is therapietrouwheid?
Definitie
Therapietrouw (adherence) = de mate waarin het gedrag van de patiënt overeenkomt met het door de
zorgverlener gegeven medische- of gezondheidsadvies
Gemiddeld gezien ben je therapietrouw als je 80% of meer van je medicatie inneemt (Plasma et al.)
Kantekening: die 80% is nergens op gebaseerd.
Voorbeelden van gebrek aan therapietrouw (therapieontrouw):
Onjuiste medicijngebruik
Afspraken niet nakomen
Niet opvolgen van adviezen ten aanzien van leefgewoontes veranderen
Prevalentie
50% van de patiënten met een chronische ziekte gehoorzamen niet (Rich et al)
20% - 30% van de patiënten volgt in ieder geval één gedeelte van de therapie niet op (Behner et al.)
De cijfers van de mate van therapietrouw variëren sterk (15% - 90%).
Redenen: therapietrouw wordt in onderzoek verschillend omschreven & is afhankelijk van veel factoren
Meten
Therapietrouw kan op twee manieren worden gemeten:
1. Direct → meten van metabolieten en level van medicijnen in het bloed, urine of weefsel
2. Indirect → via farmaceutische data, zorgverzekeraar assessment en zelfreport
Er zijn verschillende methodes voor het indirect meten van therapietrouw:
1. Zelfrapportage
De meest gebruikte methode en gemakkelijkste manier.
Nadeel: meestal een overschatting van de mate van therapietrouw.
Hiervoor zijn twee redenen:
1. Patiënten geven antwoord zoals wordt verwacht van hen
2. Het kan moeilijk zijn om je te herinneren wanneer je medische adviezen niet hebt opgevolgd
2. Pillen tellen van de overgebleven pillen
Nadelen:
Onbetrouwbaar als patiënten op verschillende plaatsen een voorraad medicijnen bewaren
Inbraak op de vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt
3. Het gebruiken van apotheekgegevens
Hoeveelheid voorgeschreven medicijnen vs. hoeveelheid bij een apotheek afgehaalde medicijnen
Nadelen:
Geeft een grove indicatie van de mate van therapietrouw
Medicijnen opgehaald garandeert dit niet dat ze ook worden ingenomen
4. De concentratie van het geneesmiddel in plasma gebruiken
Nadelen:
Levert beperkte informatie op over de mate van therapietrouw
Patiënt kan langere tijd geen medicatie gebruiken en pas beginnen kort voor doktersafspraak
Individuele verschillen in absorptie en metabolisme van geneesmiddelen
5. Elektronische monitors op pot met medicijnen die registreert op welk tijdstip de pot wordt geopend.
Voorbeeld: medication event monitoring systems (MEMS) → speciaal voor reuma
Nadelen:
Kosten
Onderschatting van therapietrouw wanneer patiënten meerdere doseringen uit de monitor
nemen om op een later tijdstip in te nemen
Een combinatie van verschillende methoden voor het meten van therapietrouw blijkt voor het
voorspellen van klinische uitkomsten van behandeling de beste optie te zijn.
2
, Aangezien directe metingen meestal niet beschikbaar zijn voor RA behandeling, wordt er vooral gebruik
gemaakt van de indirecte manier van meten
2. Wat beïnvloedt therapietrouwheid (en hoe valt het te verbeteren)?
Redenen voor therapie ontrouw
Het niet opvolgen van advies kan opzettelijk (dosis veranderen) of onopzettelijk (vergeten) zijn
Er zijn een aantal redenen waarom mensen niet therapietrouw zijn:
1. Te weinig informatie gekregen
2. Niet goed het ‘wat’ en ‘hoe’ begrepen van behandelingsschema (snappen niet waarom/hoe innemen)
3. Te weinig motivatie
Heel veel medicatie om in te nemen
Bij chronische ziekten moeilijk om lang vol te houden
Werking pas op lange termijn
4. Bang voor bijwerkingen
5. Weinig vertrouwen in je eigen effectiviteit (self-efficacy)
6. Gebruik medicijnen is stigmatiserend
7. Inadequate strategieën
8. Context dagelijks leven patiënt
Behandelschema kan professionele en persoonlijke leven verstoren
Te druk om de medicijnen in te nemen (levensstijl),
9. Werkdruk & familieactiviteiten
Factoren die therapietrouw beïnvloeden
Er zijn vier factoren die invloed hebben op therapietrouwheid:
1. Arts-patiënt relatie
2. Kenmerken van de ziekte en behandeling
Therapietrouw wordt beïnvloed door:
De aard van de ziekte
Hoe minder patiënten van een aandoening merken, des te geringer de therapietrouw
De aard van de behandeling
Therapietrouw neemt af naarmate:
Er meer geneesmiddelen tegelijk worden voorgeschreven
De dosering complexer is
De behandeling, medicatieregime of gedragsverandering lastiger in dagelijkse routine passen
De gevolgen of bijwerkingen van de behandeling vervelender zijn
De duur van de behandeling
Naarmate de behandeling langer duurt, moeilijker vol te houden en neemt de therapietrouwheid af
3. Patiënt kenmerken
Therapietrouw wordt beïnvloed door:
Sociaaldemografische kenmerken
Het gedrag van patiënten wordt beïnvloedt door:
Patiënt kenmerken → geslacht, leeftijd, opleiding blijkt therapietrouw niet (eenduidig) te voorspellen
Situatie kenmerken
Motivatie → goede voorspeller van gezond gedrag.
Cognities
Patiënten hebben opvatting over: aard van hun aandoening, gegeven advies en gekregen medicati
Opvattingen over medicatie zijn meestal terug te voeren tot drie thema’s:
1. De veronderstelde noodzaak van medicatie voor de huidige of toekomstige gezondheid
2. Zorgen over mogelijke nadelige gevolgen van het medicatiegebruik
3. Opvattingen over hoe artsen met medicatie omgaan (te veel vertrouwen in medicijnen)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dswenne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
