Hoorcollege Staatsrecht week 1 t/m 7
Staatsrecht 1
4 september 2017
Staatsrecht -> de regels, die betrekking hebben op de organisatie van de met gezag beklede
organen en de grenzen van hun gezag, vormen de rechtsregels die wij staatsrecht noemen.
Het staatsrecht focust zich op organen die gezag hebben binnen een staat.
Bronnen van staatsrecht
- De grondwet
- Het statuut -> het statuut regelt de verschillende verhoudingen tussen landen
- Organieke wetten -> wetten die betrekking hebben op de organisatie van de staat en
waarvan de basis is geregeld in de grondwet.
- Gewoonterecht -> liggen niet vast in de wet, het is een ongeschreven regel
(bijvoorbeeld handjeklap op de veemarkt, het opstappen van minister bij
wantrouwen)
- Verdragen en Europees recht -> het recht van de Europese Unie.
- Jurisprudentie -> arresten van rechterlijke instanties
Kenmerken van een staat: (de 3 G’s)
- Gemeenschap
Gemeenschap wordt gevormd door mensen die daartoe behoren vanwege hun
afstamming of die op eigen verzoek de nationaliteit hebben verkregen (Onderdanen).
We spreken van een volk of natie als er sprake is van een onderlinge verbondenheid
en gezamenlijke identiteit.
- Grondgebied
Het stuk land tot aan de grens. De omvang maakt niet uit. Het Nederlandse
grondgebied bestaat uit Nederland (Europees grondgebied) en Bonaire, Sint-Eustatius
en Saba (overzeese gemeentes). Curaçao en Sint-Maarten behoren tot het koninkrijk
van Nederland.
- Gezag
Het hoogste gezag wordt uitgeoefend over iedereen die zich binnen de staat bevindt.
Een staat is soeverein:
1) Iedere staat heeft het recht om het gezag binnen zijn staat uit te oefenen;
2) Andere staten mogen zich niet bemoeien met binnenlandse aangelegenheden en
moeten zich onthouden van agressie tegen een andere soevereine staat, dus zij
mogen niet zomaar een andere staat aanvallen.
- (?) Erkenning, dit is niet per se een vereiste, maar als je zou willen functioneren als
staat, heb je deze erkenning wel nodig!
(Art. 1, lid 1 Statuut) Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit 4 staten:
Nederland, Curaçao, Sint-Maarten, Aruba.
,(Art. 4 Statuut) Zij mogen hun eigen aangelegenheden zelf regelen, zij hebben hun eigen
muntsoort, eigen rechterlijke macht.
(Art. 3 Statuut) Zij werken op bepaalde gebieden samen, zoals de verdediging van het
Koninkrijk en de buitenlandse betrekkingen.
Rijkswetten gelden voor alle staten, dus ook voor Curaçao, Sint-Maarten en Aruba. Normale
wetten gelden alleen voor de desbetreffende staat.
Nederlanderschap
Alle burgers die tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren, hebben de Nederlandse
nationaliteit. Het Nederlanderschap dus.
Je hebt als burger met Nederlandse nationaliteit veel rechten:
1) Het recht om overal in het Koninkrijk te verblijven, in- en uit te reizen, en zij mogen
niet worden uitgezet en Nederlanders hebben bewegingsvrijheid.
2) Het recht op diplomatieke bescherming: wanneer een Nederlander om bescherming
vraagt, heeft hij recht op rechtsbescherming
3) Er is alleen uitlevering voor strafzaken van Nederlanders naar een andere staat
indien:
- Ze hun straf in NL mogen uitzitten,
- En er een uitleveringsverdrag is gesloten tussen de staten. Nederlanders die in het
buitenland worden opgepakt mogen ook hun straf in NL uitzitten als er een
uitleveringsverdrag is gesloten
4) Sommige openbare functies zijn alleen voor Nederlanders toebedeeld (bijvoorbeeld
burgemeester, rechter)
5) Nederlanders hebben recht op uitkeringen
Hoe word je Nederlander?
Dit is geregeld in de Rijkswet op het Nederlanderschap (RWN)
Van rechtswege bezit je het Nederlanderschap:
1) Bij geboorte indien vader en/of moeder Nederlands, waar dan ook ter wereld
geboren (Art. 3 lid 1 RWN)
2) Derde generatie gaat automatisch (Art. 3 lid 3 RWN)
Verkrijging op andere wijze:
1) Optieverklaring (tweede generatie of 3 jaar verblijf bij een Nederlandse gehuwde
partner) Art. 6 (RWN)
2) Verlening door naturalisatie (Na 5 jaar een verblijfsvergunning, geen strafblad en
slagen voor het inburgeringsexamen, voorheen heette dit de naturalisatietoets, 18+)
Art. 7 (RWN) indien je een strafblad heb, moet je je straf uitgezeten hebben en 5 jaar
clean zijn, dus dit proces duurt langer.
Definitie vreemdeling: art. 1 Vreemdelingenwet 2000
‘’ieder die de Nederlandse nationaliteit niet bezit’’
, Vreemdelingen kunnen worden uitgezet, Nederlanders niet.
Het is mogelijk om je Nederlanderschap te verliezen, maar de lat ligt hier erg hoog. Je mag
namelijk niet staatloos zijn, dus als je maar 1 nationaliteit hebt, wordt het erg moeilijk.
Vreemdelingen met rechtmatig verblijf in NL:
1) Visum (max. 3 maanden)
2) Reguliere verblijfsvergunning: bijvoorbeeld voor werken, studeren, gezinsvorming
je moet altijd eerst een machtiging tot voorlopig verblijf aanvragen in het land van
herkomst. Als die wordt afgegeven, dan pas kan je NL inreizen en een reguliere
vergunning aanvragen
3) Verblijfsvergunning asiel: een vergunning wegens bescherming, mensen die gevlucht
zijn dus. Je hoeft vooraf geen visum aan te vragen in land van herkomst
Bovenstaande geldt niet voor EU-burgers: die mogen vrij reizen, wonen en werken binnen de
EU. (Max. 6 maanden)
Illegale vreemdelingen:
- Geen rechtmatig verblijf in het Koninkrijk der Nederlanden.
Art. 8 Vw (vreemdelingenwet) 2000 geeft gronden van rechtmatig verblijf.
Geen recht op opvang en uitkeringen (koppelingsbeginsel), alleen de broodnodige
hulp, zoals dringende medische hulp. Kinderen van illegale ouders hebben recht op
onderwijs. Zij kunnen worden uitgezet en in afwachting daarvan worden opgevangen.
Illegale vreemdelingen zijn niet strafbaar
