Dit document omvat alle artikelen van probleem 8 (placebo).
Het document bestaat uit 2 delen:
Eerst worden de leervragen beantwoord aan de hand van informatie uit de artikelen.
Daarna zijn alle artikelen nog een keer samengevat (incl. methode, resultaten, discussie, limitaties). Dit laatste deel i...
Voorbespreking
Vignet 1
Probleemstelling
Wat is de betekenis van het gedichtje?
Betekenis grafiek?
TED Talk? Klopt het dat geloof placebo beïnvloedt?
Brainstorm/probleemanalyse
Beliefs/Overtuigingen → blauwe pil effectiever, professioneler
Ervaringen: jezelf en anderen – injectie effectiever, want invasief
Kennis
Interpretatie
Placebo is niet zelfde als magic trick op basis van gevoel, maar wel qua brein processen
Hersenen bereiden zich anders voor op basis van overtuiging (vb. diet coke)
Minder aandacht aan pijn, vertrouwen en geloof in effectiviteit medicatie
Vignet 2
Probleemstelling
Is het geven van een placebo ethisch verantwoord?
Maakt het uit hoe je het brengt?
Waar ligt te grens – operatie/pil
In welke fase geef je placebo?
Brainstorm/probleemanalyse
Placebo alleen in onderzoek? Niet als primaire behandeling in NL?
Als het niet uitmaakt, dan wel placebo.
Placebo heeft concreet doel nodig
Nieuwe behandeling niet altijd vergeleken met placebo
Psychologische behandeling, dus wel werkzaam.
Label en manier van overbrengen maakt uit!
Waar ligt de grens? Nep-operaties niet oke… waarom? Toch geen risico’s?
Echte operatie VS Nep-operatie? Dan heeft nep-operatie wel minder risico’s…
Bij operatie wel: narcose, snijden etc.
Placebo in vorm van pillen geen schade
Placebo niet bij iedereen evenveel effect
Piepjestest beter en sneller door ‘sportdrankje’
Sham-operaties hernia patiënten
Leerdoelen
Vignet 1
1. Wat is placebo?
2. Wat is het mechanisme van placebo (werkzaamheid)?
3. Welke factoren spelen een rol bij het placebo effect?
4. Is een placebo effectief en waarom?
Vignet 2
1. Hoe ethisch is het werken met placebo’s? (ethisch verantwoord)
2. Wat draagt bij aan je visie over placebo en waar komt het vandaan?
1
,1. Wat is placebo en placebo-effect?
Definities
Er zijn verschillende definities van placebo:
Behandelingsvorm dat eigenlijk geen effect heeft maar werkt door psychologische mechanismen
(Beecher, 1955)
Imitaties van specifieke behandelingen zonder specifieke therapeutische toevoegingen
(Kienle & Kiene, 1997)
Controlebehandeling met hetzelfde voorkomen als studie behandeling maar zonder specifieke activiteit
(Hróbjartsson & Gotzsche, 2001)
Een medische interventie dat wordt toegediend alsof het een actieve medicijn is.
(Annoni, 2015)
Substantie of procedure zonder (objectieve) specifieke activiteit voor de behandelde conditie
(Shapiro)
Passieve agent of procedures om te patent te plezieren in plaats van te genezen
(Price)
Placebo’s werden vroeger vooral gezien als passieve middelden die vooral doelen op het
pleasen/behagen van de patiënt dan voor een bepaald specifiek effect
Er zit een paradox in de definitie van placebo → placebo’s zijn passief, maar veroorzaken een effect
Er zijn verschillende definities van placebo-effect
Psychologisch of psychofysiologische effecten veroorzaakt door placebo’s
(Shapiro & Morris, 1978)
Therapeutische effect geproduceerd door de placebo. (Shapiro)
Placebo-effecten hebben drie criteria: (Kienle & Kiene, 1997)
1. Er wordt een placebo gegeven
2. Effect is verwijtbaar aan de placebo en gebeurt niet zonder placebo.
3. Het effect is relevant voor een ziekte/symptoom → het effect is therapeutisch.
Een verandering in de gezondheidsresultaten van patiënten die het gevolg zijn de verwachting van
klinische voordelen i.p.v. de specifieke biomedische eigenschappen van de toegediende behandeling
(Annoni, 2015)
De gemiddelde reactie op een placebo in een groep van individuen
(Price, Finniss & Benedetti, 2008)
Verbetering in gezondheid na medische behandeling terwijl de behandeling zelf geen bekend
actieve medische substantie bevat dat zou helpen (Bensing & Verheul, 2010)
Veel van deze definities vergeten de mechanismen achter het placebo-effect (verwachtingen, arts-
patiënte relatie) in de definitie te verwerken → de volgende definitie doet dit wel:
Placebo-effect = de simulatie van een actieve therapie binnen een psychosociale context
Placebo response
Vermindering van een symptoom als gevolg van factoren die verband houden met de perceptie van
een patiënt op de therapeutische interventie (Vase et al., 2002)
Verandering van de symptomen als resultaat van de placebo
Placebo effect vs. placebo respons
Placebo respons → op het individu; de reactie van iemand op een placebo
Placebo effect → het gemiddelde van alle placebo responsen binnen een groep
2
,Meaning response (Moerman & Jonas, 2002).
Placebo’s zijn passief en veroorzaken geen placebo effect (ze veroorzaken niks)
Placebo-effect is een ‘foute’ term → meaning response
Meaning response = fysiologische of psychologische veranderingen van de betekenis van de
behandeling of ziekte
De auteurs geven aan dat ze een nieuwe een nieuwe definitie voor placebo-effect (meaning response)
hebben bedacht, maar eigenlijk is bevat deze definitie alle mechanismen achter het placebo effect
Factoren die de meaning response beïnvloeden:
Merknaam → merk aspirine > merkloze aspirine > merk placebo > merkloze placebo
Kleur van pil → blauwe pillen > rode pillen
Vorm van placebo → operatie > injecties > pillen
Aspecten van een arts
Uiterlijk/kleding → witte jas
Wijze van handelen (manner) → wel of niet enthousiast + sterke boodschap/uitleg
Stijl → therapeutisch of experimenteel
Taal
Een meaning respons kan twee dingen opwerken:
Positieve meaning response (gewenst) → placebo-effect
Negatieve meaning response (ongewenst) → nocebo-effect
Bekentenis (meaning) kan een aanzienlijke fysiologische actie hebben
Placebo analgesie kan de productie van endogene opiaten uitlokken.
Operaties zouden een groter effect geven, omdat die vrijwel altijd meaningful (betekenisvol) zijn
80% van de patiënten die een sham-operatie ondergingen rapporteerde verbetering.
Betekenissen (meanings) hebben biologische consequenties en verschillen per cultuur.
De biologie verschilt in per plaats/gebied, vanwege het feit dat betekenissen biologische
consequenties hebben en verschillen per cultuur
Gebruik van placebo’s
Het gebruik van placebo’s in de klinische praktijk is belangrijk voor twee hoofdredenen:
1. Farmacologische effecten onderscheiden van de effecten van suggestie (gedachtekracht)
2. Verkrijgen van beoordeling zonder bias van een resultaat van een experiment
Er zijn verschillende redenen waarom placebo gebruikt worden:
Als een psychologisch instrument in therapie (bij psychologische ziektes)
Om de werkelijke effecten van medicijnen, afgezien van suggestie, te bepalen
Als een hulpmiddel om bias te elimineren
Als een belangrijk hulpmiddel in de studie naar het mechanisme van medicijn activiteit
Vaak wordt het volgende onderscheidt gemaakt:
Pure placebo’s → suikerpillen, zoutoplossing injecties
Impure placebo’s → zelfzorgmedicijn: paracetamol i.p.v. antibiotica om verkoudheid ‘te behandelen’
De meerderheid van de artsen gebruiken vaker impure placebo’s dan pure placebo’s.
Redenen om placebo te geven waren:
1. Om te voldoen aan de patiënts verlangen naar medicatie
2. De bedoeling om gebruik te maken van het placebo effect
3. Om het feit dat alle therapeutische opties uitgeput waren te vermijden.
3
, Er zijn twee manieren om onderzoek te doen naar placebo’s:
Placebo als controlegroep (randomised control trial, RCT)
Onderzoek naar placebo mechanismen
Er werden grotere placebo effecten gevonden wanneer de placebo conditie werd gebruikt voor het
onderzoeken van placebo mechanisme dan wanneer placebo werd gebruikt als controle conditie.
Redenen:
1. De (verbale) is suggestie sterker is
2. Er is meer aandacht voor placebo-effect zelf
Werkelijk placebo-effect kan je zien in een goed experiment met klinische populatie waar de reactie op
toedienen van placebo wordt vergeleken met een natuurlijke groep of niet behandelde conditie.
De natural history conditie wordt gebruikt om het tijdsverloop en veranderingen van pijnintensiteit te
die zonder behandeling ontstaan (= natuurlijke verloop van ziekte) te controleren.
Onderzoekers gebruiken liever placebo als een controle groep in RCT, dan de primaire focus te leggen
op het placebo effect in het onderzoek
Hiervoor zijn een aantal redenen:
1. Patiënten worden misleid en voor de gek gehouden met placebo’s
2. Negatief gevoel bij degene die de behandeling moeten uitvoeren → zichzelf voor de gek houden.
3. De definitie van het placebo effect is niet wetenschappelijk.
4. Placebo’s zouden vooruitgang in medische kennis belemmeren
Twijfel over effectiviteit van medische behandelingen.
Placebo’s vervagen het standpunt over de echte effectiviteit van medische behandeling
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dswenne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
