Hoofdstuk 2
Samenvatting 2.1 (inleiding het werkveld):
Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw is opvoedingsondersteuning een belangrijk thema in het jeugd-
en gezinsbeleid van de overheid en heeft het als werkveld steeds meer bestaansrecht gekregen.
In 1992 verscheen de beleidsnota ‘opvoeding steun op maat’ (Ministerie van wvc): dit was de start
van landelijke experimenten op het gebied van opvoedingsondersteuning die duidelijk moesten
maken, hoe steun ouders en gezinnen het best aangeboden konden worden. Hierdoor leidde in de
jaren daarna een toename in voorzieningen voor ouders zoals, opvoedsteunpunten, opvoedwinkels
en pedagogische spreekuren. In 2002 had de helft van Nederlandse gemeenten dan ook nog niet een
beleid opgericht op opvoedingsondersteuning aan ouders, of zag men toen de noodzaak daarvan
nog niet in (Hermanns Vergeer 2002), in 2005 kwam daar verandering in met de Wet op jeugdzorg,
hierin is vastgelegd dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de vormgeving van een lokaal
preventief aanbod van opgroei- en opvoedhulp dat toegankelijk is voor alle ouders en jeugdigen.
Opvoedingsondersteuning heeft nu een formele basis in het beleid van elke gemeente met het
Centrum voor Jeugd en Gezin als belangrijke uitvalbasis (van Dijk en Prinsen 2009).
In de opvoedingsondersteuning zijn er ook verschillende definities:
▫ ‘Al die activiteiten die tot doel hebben de opvoedingssituatie te verbeteren, en ouders te
helpen bij het opvoeden’ (Hermanns 1992).
▫ ‘Opvoedings- en gezinsondersteuning is een verzamelnaam voor preventieve activiteiten en
interventies die als doel hebben de opvoedingscompetentie van ouders te vergroten en het
gezin functioneren te verbeteren’ (Janssens 1998). Hierin worden de preventieve werking en
de aandacht voor het gezin als systeem benadrukt.
▫ ‘Het geheel van maatregelen, voorzieningen, structuren en activiteiten die erop gericht zijn
de mogelijkheden van het (primaire) opvoedmilieu aan te spreken, te verrijken en/of te
optimaliseren teneinde kinderen en jeugdigen optimale opvoedings- en ontwikkelingskansen
te bieden’ (Vansenmeulebroecke 1999). Hierin wordt nadrukkelijk ook de beïnvloeding van
de bredere opvoedingsomgeving tot werkterrein van de opvoedingsondersteuning
gerekend. Deze visie past bij de huidige trend om breder te kijken dan alleen de
gezinsopvoeding en ook de sociale omgeving mee te nemen.
Op grond van deze definities worden verschillende niveaus van preventie onderscheiden:
▫ Informele opvoedsteun: hierin ligt de basis voor het steuncircuit, dicht bij huis in de eigen
familie, bij de buren en vriendenkring. Dat is voor alle ouders de belangrijkste bron van
steun.
▫ Universele opvoedsteun: hierop volgen algemene voorlichtings- activiteiten, bv via online-
informatie of themabijeenkomsten, die in principe zijn bedoeld voor ouders met vragen over
opvoeding.
▫ Selectieve opvoedsteun: deze preventie spitst zich toe op specifieke doelgroepen, bv ouders
in een achterstands- wijk. Deze selectieve preventie gebeurt nog steeds in de vorm van een
open en vrij toegankelijk aanbod.
▫ Geïndiceerde opvoedsteun: wordt meer gericht aangeboden aan individuele of groepen
ouders bij wie is gesignaleerd dat zij problemen hebben of die grote kans lopen die te krijgen
vanwege de aanwezigheid van meerdere risicofactoren. Soms kan dit overgaan in een vorm
van bemoeizorg waarbij professionals ongevraagd contact proberen te leggen met ouders
die daar in eerste instantie niet om gevraagd hebben.
7 van 17
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floorvannoort. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.