Overzicht boeken The Great Divergence UU 2023-2024
Diamond: Guns, Germs and Steel
Doordat Europa en Azië gunstige klimaatomstandigheden hadden, konden ze zich sneller ontwikkelen
dan anderen. Ze konden beter planten en dieren domesticeren, waardoor de opbrengst groter werd
en meer mensen zich konden specialiseren. Ook was de ligging van de continenten belangrijk.
Doordat Europa en Azië redelijk hetzelfde klimaat hadden konden de planten en dieren makkelijker
worden uitgewisseld (van oost naar west ging makkelijker dan van noord naar zuid in Afrika of
Amerika). Ook kwamen de samenlevingen sowieso meer in contact met elkaar. Ook speelden de
ziektekiemen een rol, door de uitwisseling hiervan met dieren leidde dit tot een betere weerstand.
Ook zegt Diamond dat een voedsel surplus en een sedentaire samenleving vereist zijn voor
technologische ontwikkeling. Ook zegt hij dat techniek voor techniek zorgt.
Door geografisch geluk kon Europa de Amerika’s domineren en exploiteren. Hetzelfde zal gelden voor
Afrika, Oceanië en andere gebieden waar de bevolking geen vuurkracht, metaalbewerking of
ziektekiemen had.
Gunder Frank: Re-orient
Europa liep achter op Azië tot 1750. Pas vanaf een ‘Asian decline’ begon Europa in te lopen en
hebben ze de dominante positie van Azië overgenomen. Dit deden ze door de al bestaande instituties
over te nemen.
Volgens Gunder Frank groeide de bevolking van Azië veel harder dan die van Europa tussen 1400 en
1750. Daarnaast was Azie veel productiever per persoon dan in Europa. Ze hadden dan ook een veel
lagere prijs voor hun producten door de lage arbeidskosten. Vanaf de 18 e eeuw ging het steeds
slechter met Azië. Dit noemt hij de ‘asian decline’. Dit verklaart hij door hoogconjucntuur en
laagconjunctuur. Echter gaan deze over een hele lange periode, ook wel Kondratjevgolven genoemd.
De laagconjunctuur kwam in Azië door interne instabiliteit.
Europa kon niet concurreren met de lage lonen uit Azië. Dit zorgde ervoor dat ze moesten innoveren
om wel te kunnen concurreren. Dit deden ze door te mechaniseren. De innovaties werden betaald
met de winst uit de Amerikaanse koloniën. Geleidelijk kon Europa steeds meer concurreren. Ook
omdat de loonkosten al zo laag waren, was er geen incentive om te investeren in machines, wat
ervoor zorgde dat de armoede in Azië bleef.
Gunder Frank staat zelf in de California School
, Acemoglu en Robinson: Why Nations Fail
Volgens Acemoglu en Robinson draait het allemaal om instituties. Ze onderscheidden hierin twee
verschillende, inclusieve en extractieve. Bij inclusieve instituties zijn er gelijke economische kansen en
is de politieke macht eerlijk verspreid. Ze moedigen innovatie, investeringen en economische groei
aan. Eigendomsrechten, democratie en economische vrijheden zijn kenmerken hiervan. Extractieve
instituties zijn instituties die de macht en rijkdom concentreren in de handen van een kleine elite. Ze
houden innovatie tegen en leidden tot economische stagnatie. Vaak is er sprake van corruptie,
autocratische regimes en oligarchische structuren. Ze creëren ook een oneerlijk economisch
speelveld.
Deze inclusieve en extractieve zijn ook weer op te delen in politieke en economische instituties.
Politieke instituties verwijzen naar regels, organisatie en processen die de politieke macht in een
samenleving reguleren. Het kiesstelsel, een grondwet en de rechterlijke macht zijn hier voorbeelden
van. Ze bepalen hoe leiders gekozen worden, wie mag stemmen en hoe wetten en beleid worden
uitgevoerd. Inclusieve politieke instituties zorgen voor rechten en vertegenwoordiging voor een groot
deel van de bevolking, terwijl extractieve politieke instituties vaak de macht concentreren bij een
kleine elite.
Dan zijn er ook nog economische instituties, die verwijzen naar de regels en wetten op economisch
gebied. Deze omvatten zaken als eigendomsrechten, contractwetgeving en financiële instellingen.
Economische instituties bepalen hoe economische middelen worden verdeeld en welke kansen
beschikbaar zijn voor individuen. Inclusieve economische instituties bevorderen concurrentie en
zorgen voor investeringen en innovatie. Extractieve economische instituties beperken juist de kansen,
ten voordele van een kleine elite.
Er is een nauwe relatie tussen politieke en economische instituties. Politieke instituties hebben veel
invloed op het ontstaan van economische instituties. Als de politieke instituties inclusief zijn, zullen
de economische instituties dit vaak ook zijn.
Ook zijn ‘cricital junctures’ belangrijk volgens Acemoglu en Robinson. Dit zijn cruciale keerpunten
waarop er inclusieve of extractieve instituties ontstaan. Deze keerpunten hebben de potentie om de
koers van een land te bepalen in de richting van inclusief of extractief. Belangrijke kenmerken van
deze keerpunten zijn: belangrijke beslissingen (beslissingen hebben verstrekkende gevolgen),
padafhankelijkheid (beslissingen hebben de mogelijkheid de verdere ontwikkeling te beïnvloeden en
soms te beperken) en directe invloed (directe invloed op de vorming van het karakter van politieke en
economische instituties).
Het is volgens Acemoglu en Robinson vaak moeilijk om van extractieve naar inclusieve instituties te
gaan. Hiervoor is politkeke verandering nodig, verandering in politieke instellingen, economische
verandering en verandering in economische instellingen. Dit kan alleen bij twee voorwaarden:
institutionele stabiliteit en sociale mobilisatie en bewustwording.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rickhoekstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.