Samenvatting van het hoofdstuk het Beenderstelsel van het boek Anatomie & Fysiologie. Auteur: Frederic H. Martini & Edwin F. Bartholomew.
Deze samenvatting heeft mij erg geholpen het beenderstelsel goed te begrijpen en te onthouden.
Het beenderstelsel:
5 primaire functies van het beenderstelsel:
- Ondersteuning. Het beenderstelsel biedt structurele ondersteuning voor het gehele
lichaam. Afzonderlijke beenderen of beendergroepen bieden een raamwerk voor de
aanhechting van zachte weefsels en organen.
- Opslag. De calciumzouten van het beenweefsel vormen een waardevolle
mineraalreserve waarmee de normale concentraties van calcium en fosfaat in de
lichaamsvloeistoffen kan worden gehandhaafd. Daarnaast zijn in beenderen
energiereserves opgeslagen in de vorm van vetten in delen die met geel beenmerg
zijn gevuld.
- Vorming bloedcellen. Rode bloedcellen, witte bloedcellen en andere onderdelen van
bloed worden in het rode beenmerg gevormd; de inwendige holten van veel
beenderen zijn met rood beenmerg gevuld. De rol van het beenmerg bij de vorming
van bloedcellen zal worden besproken wanneer we het bloed- en lymfestelsel gaan
onderzoeken.
- Bescherming. Veel zachte weefsels en organen zijn omgeven door onderdelen van
het skelet. De ribben bieden bescherming aan het hart en longen, de schedel
omgeeft de hersenen, de wervels beschermen het ruggenmerg en het bekken
omgeeft de kwetsbare spijsverterings- en voortplantingsorganen.
- Beweging. Veel beenderen fungeren als hefbomen waardoor de grootte en de
richting van de krachten die de spieren uitoefenen, worden gewijzigd.
Beenweefsel: een steunweefsel dat gespecialiseerde cellen en een matrix bevat. De
matrix bestaat uit extracellulaire eiwitvezels en een grondsubstantie.
de kenmerkende structuur van beenweefsel is het gevolg van de afzetting van
calciumzouten in de matrix.
Macroscopische kenmerken van beenderen:
Het menselijk skelet bevat 206 beenderen. Wat vorm betreft zijn er grofweg 4 typen
beenderen in het skelet van de mens; lang, kort, plat en onregelmatig.
- Lange beenderen zijn langer dan breed
- Korte beenderen zijn ongeveer even langs als breed
- Platte beenderen zijn dun en in verhouding breed
- Onregelmatige beenderen hebben een ingewikkelde vorm die gemakkelijk in een
andere categorie past.
Een lang bot heeft een centrale schacht of diafyse die een centraal gelegen
mergholte omgeeft. Deze holte bevat beenmerg, een zacht, vettig weefsel.
De verbrede gedeelten aan beide uiteinden, de zogenoemde epifysen, zijn met
gewrichtskraakbeen bedekt. Elke epifyse van een lang bot is bij een gewricht met een
aangrenzend bot verbonden.
, 2 typen beenweefsel:
- Compact beenweefsel: dit is vrijwel massief
- Spongieus beenweefsel: dit ziet eruit als een netwerk van benige staafjes of balkjes,
door holten van elkaar gescheiden.
Het buitenste oppervlak van het bot is met een periosteum of buitenste beenvlies
bedekt. De vezels van pezen en gewrichtsbanden zijn verweven met die van het
periost. Pezen verbinden skeletspieren met de beenderen en ligamenten verbinden
de beenderen onderling.
Het periost isoleert het bot van de aangrenzende weefsels, biedt plaats aan de
verbinding met bloedvaten en zenuwen en speelt een rol bij de groei en het herstel
van beenderen.
Binnen het bot bekleedt een uit cellen bestaand endost het spongieuze been van de
mergholte en de andere binnenste oppervlakken. Het endost is het equivalent van
het periost, aan de zijde van de mergholte. Het endost is actief tijdens de botgroei en
telkens wanneer herstel of hermodellering van bot plaatsvindt.
Lacunen: botcellen in kleine groepjes. Lacunen zijn te vinden tussen dunne laagjes
gecalcificeerde matrix die lamellen worden genoemd.
Kleine kanalen, zogenoemde canaliculi, lopen straalsgewijs door de matrix en vormen
een onderlinge verbinding van de lacunen en verbinden verbinden deze met
nabijgelegen bloedvaten.
De canaliculi bevatten cytoplasma-uitlopers van de botcellen. Voedingsstoffen vanuit
het bloed en afvalstoffen vanuit de botcellen diffunderen door de extracellulaire
vloeistof die deze cellen omgeeft, evenals door de cytoplasma-uitlopers.
Osteon: wordt ook wel syteem van havers genoemd. Het is een systeem van
concentrische lamellen van osteocyten die de te grote gaten van osteoclasten
opvullen.
Binnen een osteon zijn de botcellen in concentrische lagen rond een centraal kanaal
of kanaal van Havers gelegen; dit kanaal bevat een of meer bloedvaten.
De lamellen zijn cilindervormig, en liggen evenwijdig aan de lange as van het centrale
kanaal.
Verbindingskanalen (Volkmann-kanalen): bieden doorgangen; hier lopen de
bloedvaten doorheen die de centrale kanalen met die van het periost en de
mergholte verbinden.
Trabecula: botbalkjes
In de Spongiosa zijn de lamellen anders gerangschikt en zijn er geen osteonen. In
plaats daarvan vormen de lamellen staafjes of platen die botbalkjes worden
genoemd. Door veel vertakkingen van de dunne botbalkjes ontstaat een open
netwerk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aeabspoel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
