Liedtke, A., Lubberink, J. & Verkerk, H. (2016). Zorgpad Verpleegtechnische handelingen. Groningen/Houten. Noordhoff Uitgevers
Hoofdstuk Medicijngebruik
Wat zijn medicijnen en welke namen hebben ze?
Werking van medicijnen
Hoe kun je medicijnen verkrijgen
Soorten medicijnen
Algemene aandachtspunten ...
Hoofdstuk 5 Medicijn gebruik
Hoofdstuk 1. Wat zijn medicijnen en welke namen hebben ze?
Medicijnen noem je ook wel geneesmiddelen of medicamenten. In een medicijn zit een werkzame,
chemische stof. Deze stof wordt altijd heel precies beschreven, zodat een apotheker of chemicus het
medicijn kan maken. Een eigenmerk medicijn noem je ook wel een locopreparaat.
Medicijnen hebben vaak drie soorten namen:
- Chemische naam of soortnaam: de chemische naam verwijst naar de groep medicijnen
waartoe dit medicijn behoort op basis van de chemische samenstelling. Een voorbeeld van
een dergelijke naam is de groep benzodiazepine.
- Stofnaam of generieke naam: de stofnaam verwijst naar het werkzame bestanddeel van het
middel. Stofnamen van medicijnen uit dezelfde groep lijken vaak op elkaar. Zo eindigen
medicijnen uit de groep benzodiazepines meestal op ‘pam’, bijvoorbeeld oxazepam of
diazepam.
- Merknaam of handelsnaam: de merknaam is de beschermde naam van de producent. Een
merknaam begint met een hoofdletter en wordt gevolgd door het teken ®. Het
teken ® betekent dat het een merknaam is die in Nederland is geregistreerd. Voor diazepam is
dit bijvoorbeeld: Valium® of Stesolid®.
1.1 Informatie over medicijnen
Als je de naam weet van het medicament, kun je daar informatie over verzamelen:
- bij degene die de medicijnen voorschrijf
- bij de apotheker
- via de bijsluiter die in de verpakking zit
- via naslagwerken
- via internet
1.2 naslagwerken
Het Farmacotherapeutisch Kompas is een gemeenschappelijke uitgave van de zorgverzekeraars,
waarin prijsvergelijkingen en adviezen staan. Ook vind je er over elke groep medicijnen een korte
uitleg.
Het Repertorium is geschreven door de fabrikanten van de medicijnen. Het bevat per medicijn
dezelfde soort informatie als het Farmacotherapeutisch Kompas. Er worden echter geen
vergelijkingen gemaakt.
Hoofdstuk 2. De werking van medicijnen
Volgens de westerse geneeskunde werken de organen in het menselijk lichaam door allerlei
chemische reacties. Als deze reacties niet goed verlopen, ontstaat er een ziekte. Door het
binnendringen van schadelijke stoffen in het lichaam kunnen veranderingen in de chemische reacties
optreden. Ook in dat geval ontstaat er een ziekte.
Bij de registratie van een medicijn wordt aangegeven welke werking het medicijn heef en bij welke
ziekten of bij welk ziektebeeld het kan worden toegepast. Dit noem je de indicatie of reden van
gebruik.
, Werking van medicijnen
Werking Voorbeeld
Voorkomen van ziekte (profylactische werking) DKTP-vaccinatie, griepprik
Anti-epileptica, antibiotica
Bestrijden van de oorzaak van een ziekte of Antibiotica (vernietigen bacteriën, zoals
handicap (causale werking) penicilline)
Bestrijden of verzachten van de gevolgen van Analgetica (pijnstilling, zoals paracetamol)
een ziekte of handicap (symptoombestrijding) Laxantia (laxeermiddelen bij obstipatie)
Psychofarmaca (beïnvloeden stemming bij
psychische of psychiatrische aandoeningen)
Slaapmiddelen
Aanvullen van tekorten IJzerpreparaten (bloedarmoede)
Anticoagulantia (stollingsremmers)
Verminderen van klachten door suggestie Placebo’s
2.1 risico’s van medicijnen
Het gebruiken van medicijnen kan risico’s met zich meebrengen. De volgende risico’s komen voor:
- bijwerkingen: neveneffecten als diarree, jeuk en dergelijke;
- cumulatie: ophoping van medicijnen in het lichaam;
- interactie: werking van medicatie op elkaar;
- verslaving: lichamelijke en/of psychische afhankelijkheid;
- gewenning: steeds meer van een geneesmiddel nodig hebben om hetzelfde effect te
bereiken.
Bijwerkingen
Een bijwerking is een ongewenste reactie bij gebruik van een normale dosering van een medicijn.
De bijwerkingen van een medicijn staan altijd vermeld in de bijsluiter en kunnen worden opgezocht in
de eerdergenoemde naslagwerken. Veelvoorkomende bijwerkingen zijn: hoofdpijn, misselijkheid,
duizeligheid, jeuk, maagpijn, gewenning en verslaving.
Een mogelijke bijwerking van Ibuprofen is bijvoorbeeld maagklachten.
Cumulatie en interactie
Cumulatie betekent ophoping. Een ophoping van medicijnen kan ontstaan doordat er te veel van
geslikt wordt of doordat het medicijn te langzaam wordt afgebroken. De concentratie in het bloed
wordt te hoog, waardoor een vergifiging kan ontstaan.
Verslaving en gewenning
Als iemand geestelijk of lichamelijk afhankelijk wordt van een medicijn, is er sprake van verslaving.
Het lichaam is gewend aan regelmatige toevoer van de verslavende stof en heef zich daarop
ingesteld. Wanneer die toevoer stopt, is er een gebrek aan die verslavende stof en ontstaan er
ontwenningsverschijnselen. Er zijn lichamelijke ontwenningsverschijnselen, zoals trillen,
transpireren, zich ziek voelen, en psychische ontwenningsverschijnselen, zoals een sterk verlangen
naar het middel.
Een ander verschijnsel is gewenning. Iemand heef dan meer van het middel nodig om hetzelfde
effect te ervaren.
2.2 placebo-effect
Een placebo is een middel dat er wel als geneesmiddel uitziet, maar geen werkzame stoffen bevat.
Een soort neppil dus.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vpleerjaar1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
