Antwoorden op agressie en grensoverschrijdend gedrag
In deze samenvatting vinden jullie de nota van iedere les + relevante informatie van in het boek. Elk behandelde hoofdstuk uit de les werd gelezen in het boek en toegevoegd aan deze samenvatting.
CRISISHANTERING
INHOUD
lES 1 Wat is agressie? – basis kennis .............................................................................................. 4
1. Wat is agressie en grensoverschrijdend gedrag? ............................................................................ 4
1.1. Definitie agressie ...................................................................................................................... 4
1.2. Agressie is communicatie ......................................................................................................... 5
1.3. enkel negatief? ......................................................................................................................... 5
1.4. Agressie of geweld? .................................................................................................................. 5
1.5. agressieve gevoelens ................................................................................................................ 5
1.6. Oorzaak? ................................................................................................................................... 6
2. Kijk op agressie? .............................................................................................................................. 6
Uitgangspunt 1: structurele veiligheid naast relationele veiligheid................................................ 6
UITGANGSPUNT 2: EEN BASISHOUDING VAN ZORGDRAGENDE BEGRENZING .............................. 6
UITGANGSPUNT 3: AGRESSIE IS A x C ............................................................................................. 8
UITGANGSPUNT 4 : AGRESSIE IS TAAL ............................................................................................ 8
Les 2 Hoe ziet agressie eruit?(pg 41).............................................................................................. 9
1. vier uitingsvormen van agressie ...................................................................................................... 9
1.1. Psychische of emotionele agressie (‘komt vaak voor’) ............................................................ 9
1.2. verbale agressie ...................................................................................................................... 10
1.3. fysieke agressie....................................................................................................................... 10
1.4. seksuele agressie (ongewenste intimiteiten) ......................................................................... 10
2. Agressie: Vroeger / nu? ................................................................................................................. 11
2.1. Mythe 1: agressieve jongeren of volwassenen mankeren iets, ze zijn psychisch niet in orde!
....................................................................................................................................................... 11
2.2. Mythe 2: het gebeurt alleen door gewelddadige onbekenden ............................................. 11
2.3. Mythe 3: je hebt het zelf uitgelokt (victim blaming) .............................................................. 11
2.4. Mythe 4: mannen zijn plegers, vrouwen zijn slachtoffers ..................................................... 11
Luister en meet wat er gebeurt (registratie van agressie-incidenten).............................................. 12
!!!!! De relativiteit van cijfers ............................................................................................................ 12
Les 3: Bronnen van agressie ........................................................................................................ 13
1. Frustratie agressie ......................................................................................................................... 13
2. instrumentele agressie (bron: men wil iets verkrijgen) ................................................................ 14
2.1. Instrumentele agressie: Agressie vanuit machtsverhoudingen ............................................ 16
3. Agressie vanuit innerlijke processen ............................................................................................. 16
Les 5: agressie en het lichaam + aanpak 1 grenzen hanteren ........................................................ 18
,Docent:
1. agressie en het lichaam ................................................................................................................. 18
1.1. Hoe reageert het lichaam op agressie? .................................................................................. 18
2. aanpak 1: grenzen hanteren.......................................................................................................... 21
2.1. Wat is een grens? ................................................................................................................... 21
2.2. grenzen voelen - Hoe weet je dat een grens wordt overschreden ........................................ 21
2.3. Grenzen trekken/grenzen verschuiven – waarom? ............................................................... 21
2.4 Grenzen en je team ................................................................................................................. 22
2.5. Werken aan Positief zelfbeeld en eigenwaarde om grenzen te stellen ............................... 22
Les 6: Aanpak 2 – strategieën om met agressie om te gaan .......................................................... 23
1. een strategie kiezen (voorkeurstrategie om met agressie om te gaan) ....................................... 23
2. Welke 8 strategieën om met agressie om te gaan onderscheiden we? ....................................... 24
2.1. strategie: kalmeren of de-escaleren....................................................................................... 24
2.2. strategie: Confronteren ......................................................................................................... 26
2.3. Strategie: hulp halen .............................................................................................................. 27
2.4. strategie: met humor reageren.............................................................................................. 28
2.5. strategie: verwarring als strategie ......................................................................................... 28
2.6. strategie: vermijden en negeren als strategie ....................................................................... 28
2.7. strategie: tegenagressie ......................................................................................................... 29
2.8. strategie: Fysieke zelfbescherming zelfverdediging ............................................................. 29
3. Basishouding en lichaamstaal – professioneel handelen .............................................................. 29
3.1. Verbale en non-verbale technieken ....................................................................................... 29
3.2. Persoons- en teamgerichte veiligheidstechnieken ................................................................ 29
Les 8: Aanpak 2 – COM ............................................................................................................... 31
1. Crisisontwikkelingsmodel – waarom ? .......................................................................................... 31
1.1. Fase 0: normaal niveau van functioneren .............................................................................. 32
1.2. fase 1: opbouw – controle als thema ..................................................................................... 34
1.3. fase 2: escalatie ...................................................................................................................... 36
1.4. Fase 3: Crisisfase..................................................................................................................... 38
1.5. fase 4: afbouw ........................................................................................................................ 39
1.6. Fase 5 : terugslag .................................................................................................................... 40
1.7. fase 6: herstel (kan samen met 5) .......................................................................................... 41
1.8. Aandacht................................................................................................................................. 41
Les 9: preventie, nazorg en herstel .............................................................................................. 42
1. Agressie als schokkende gebeurtenis ............................................................................................ 42
2. Preventie ....................................................................................................................................... 42
2.1. De niveaus van de preventiepiramide .................................................................................... 43
,Docent:
2.2. attitudevorming en structurele maatregelen ........................................................................ 44
3. Opvang na herstel ......................................................................................................................... 44
3.1. ONVEE model – Eric Desoir. ................................................................................................... 44
4. herstel ............................................................................................................................................ 45
4.1. wat is herstelgericht werken? ................................................................................................ 45
4.2. derde persoon ........................................................................................................................ 46
4.3. hoe werken aan herstel? ........................................................................................................ 46
4.4. weerstand bij herstel .............................................................................................................. 46
5. Besluit ............................................................................................................................................ 46
Les 10: vrijheidsbeperkende maatregelen (VBM) ......................................................................... 47
1. defenities ....................................................................................................................................... 47
Wanneer toepassen? – link vbm en crisisontwikkelingsmodel .................................................... 48
2. indeling volgens vorm ................................................................................................................... 48
3.1. Fysieke vrijheidsbeperkende maatregelen ............................................................................ 48
3.2. Domotica (elektrische toestellen) .......................................................................................... 49
3.3. Medicatie ................................................................................................................................ 49
3.4. Individuele VBM ..................................................................................................................... 49
3.5. Collectieve VBM ..................................................................................................................... 49
3.6. indeling volgens wanneer het wordt ingezet ......................................................................... 49
4. uitgangspunten vbm...................................................................................................................... 50
Preventiepiramide ......................................................................................................................... 50
5. wetgevend kader ........................................................................................................................... 51
6. Negatieve gevolgen van gebruik ................................................................................................... 51
7. alternatieven voor VBM ................................................................................................................ 51
7. kan vrijheidsbeperking, vrijheid geven? ........................................................................................ 51
Les 11: veiligheidstechnieken – vervolg les 6-7 ............................................................................ 52
1. Persoons- en teamgerichte veiligheidstechnieken ....................................................................... 52
2. algemene principes ....................................................................................................................... 52
3. preventieve tips veiligheidshouding ............................................................................................. 52
4. pijnprikkel: voorwaarden toediening ........................................................................................... 52
4.1. hoe? ........................................................................................................................................ 53
5. Verschillende voorwaarden in 8 nemen! ...................................................................................... 53
6. Wanneer toepassen ? .................................................................................................................... 54
7. Verbale- en non-verbale technieken ............................................................................................. 54
8. Herstel is nodig: waarom? ............................................................................................................. 54
, Docent:
LES 1 WAT IS AGRESSIE? – BASIS KENNIS
LEERDOELEN
LD1 Je hebt basiskennis van agressie en grensoverschrijdend gedrag.
LD2 Je past theoretische kaders inzichtelijk toe in een casus
Perfecte examenvragen:
1. WAT IS AGRESSIE EN GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG?
Nieuwe termen:
Gastlighting: manipulatie met als doel iemand aan zichzelf doen twijfelen (d.m.v. de realiteit te ontkennen)
Sextortion: afpersen met naaktbeelden
grooming: pedofielen die tieners benaderen (doel: mogelijk maken seksueel contact)
steaming: groepsgewijs (met geweld)) afpersen
MOB: Systematisch uitsluiten en pesten van een individu (bijv. social media)
Happy slapping: groepje slaat willekeurig een persoon – filmopname maken (en hiermee pronken)
Cyber bullying: lastig vallen, pesten via internet
⇒ agressie en grensoverschrijdend gedrag als neutrale koepelterm
• Grensoverschrijdend gedrag= gedrag waar iemand last van heeft. Er wordt een grens overschrijden, een
fysieke of psychische grens
o Geeft aan wie bepaalt wat grensoverschrijdend is: waar je fysieke/psychische grenzen liggen is voor
iedereen anders
1.1. DEFINITIE AGRESSIE
• Agressief gedrag houdt in dat je grenzen, regels of waarden overschrijdt of daarmee dreigt.
o Hiermee berokken je anderen of jezelf materiële, lichamelijke of psychische schade
o En daarbij den je je niet per se bewust van de gevolgen en de effecten van je gedrag (Icoba)
Met een definitie die enkel kijkt naar gedrag dat doelbewust ingezet is om iemands grens te overschrijden,
blijven heel wat situaties onder de radar!
⇒ Agressie en grensoverschrijdend gedrag te definiëren vanuit het standpunt v/h slachtoffer!
⇒ Agressie kan schade berokkenen zelfs als dit niet de bedoeling was v/d dader (bijv. lichamelijke man raakt
gesprekspartner vaak aan tijdens gesprek – gesprekspartner heeft liever een verbale begroeting)
AGRESSIE Is gedrag waarbij een persoon schade toebrengt aan materiaal of de psychische of fysieke
grenzen overschrijdt van zichzelf of een andere persoon
• Bewustzijn van subjectiviteit als belangrijk uitgangspunt bij agressie
(bijv. inzicht hebben in iemands waarden en normen → gedrag van een ander beter relativeren)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper milaextra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
