2223 Voltijd HBO-R blok 1.2 & SJD blok 1.2: Start in het publieke domein
Hoorcollege 1.
Inleiding in het publiekrecht
3 onderdelen:
1. Europees recht
2. Staatsrecht
3. Strafrecht
Onderdeel Europees recht
Wetgeving afkomstig uit de EU geldt in Nederland, dus relevant voor jurist in
opleiding
In de praktijk casussen met Europeesrechtelijke aspecten
Voorbeeld levenslange gevangenisstraf.
Europees hof voor de rechten van de mens EHRM
Europees verdrag voor de rechten van de mens EVRM
Totstandkoming EU
De EU is een internationale organisatie waarvan de voorlopers (EGKS, EURATOM,
EEG) zijn opgericht na de tweede wereldoorlog
Oprichting door de lidstaten door het sluiten van verdragen
Focus in eerste instantie op:
Veiligheid
Economische integratie
Daarna uitbreidingen/wijzigingen door middel van verdere verdragen totdat we de EU
hebben zoals deze nu is:
Steeds meer lidstaten
Meer bevoegdheden (niet meer alleen economisch)
Verandering van de structuur (bijv. meer bevoegdheden europees parlement)
Naamswijzigingen (EGG, EG, EU)
Nu gelden het verdrag betreffende de europese unie (VEU) en het verdrag
betreffende de werking van de europese unie (VWEU)
Bronnen van het europees recht
Verdragen en het handvest (=primair EU recht)
EU-regelgeving (=secundair EU recht)
Algemene beginselen van europees recht
Jurisprudentie van het Hof van justitie van de europese unie
Primair Europees recht
Bestaat uit de verdragen en het handvest van de Grondrechten van de EU
De belangrijkste verdragen: VEU en VWeu
Komt tot stand doordat de lidstaten van de EU een verdrag sluiten.
Het primair recht heeft o.a. de volgende inhoud:
Bevoegdheden:
Bevoegdheden van de instellingen
Rechtsbasis voor nadere regelgeving
Procedures (bijvoorbeeld hoe de Europese Commissie wordt benoemd)
Materiële bepalingen = rechten en plichten van burgers
Secundair Europees recht
Het gaat hier onder meer om richtlijnen, verordeningen en besluiten. Zie art. 288
VWEU
Het secundaire recht wordt gemaakt door de instellingen van de EU volgens de
voorgeschreven wetgevingsprocedure
Het secundaire recht is een uitwerking van het primaire recht
, Verhouding met het primaire recht?
Wat is meer specifiek?
Wat is hoger in hiërarchie?
Bijzonder gaat voor algemeen.
Doelstellingen EU
Vrede en welzijn
Vrijheid en veiligheid
Interne markt
Vrije markt
Staatssteun
Mededinging
Monetaire unie
Extern (mensenrechten)beleid
Bevoegdheden EU
De EU heeft de bevoegdheden die in het VEU en VWEU staan
De EU kan deze bevoegdheden gebruik om de doelstellingen te realiseren
Zie art. 5 lid 2 VEU (attributiebeginsel)
De EU is bevoegd om internationale overeenkomsten te sluiten art. 216 VWEU
Internationale organisaties
Er zijn verschillende soorten internationale organisaties:
1. Gouvernementele organisaties, onder te verdelen in:
Intergouvernementele organisaties
Supranationale organisaties
2. Non-gouvernementele organisaties
Soorten internationale organisaties
1. Gouvernementele organisaties
Samenwerkingsverband tussen staten
Bijvoorbeeld Europese Unie, Verenigde Naties
2. Non-Gouvernementele organisaties
Een rechtspersoon opgericht door personen
Bijvoorbeeld Amnesty International, Rode Kruis
1. Gouvernementele organisaties
Samenwerkingsverbanden tussen staten
Opgericht door lidstaten door het sluiten van een verdrag:
Onderhandelingen
Ondertekenen
Ratificatie
Twee soorten gouvernementele organisaties:
1.1 intergouvernementele organisaties
1.2 supranationale organisaties
1.1 intergouvernementele organisaties
Staten geven geen soevereiniteit op > nationale regeringen hebben het voor het
zeggen
Besluiten met eenparigheid van stemmen of niet-bindende besluiten
Andere kenmerken:
, Vaak een eenvoudige structuur
Vaak beperkte bevoegdheden
Uitvoering van besluiten door de landen zelf
Bijvoorbeeld: ITU, WGO, WHO
1.2 supranationale organisaties
Staten dragen wel soevereiniteit over> de organisaties kan haar wil opleggen aan de
lidstaten
Meerderheidsbesluiten
Andere kenmerken:
Complexe structuur
Verregaande bevoegdheden
De europese unie is een supranationale organisatie
Algemene beginselen en jurisprudentie
Basisbeginselen EU:
Loyale samenwerking art. 4 lid 2 VEU
Attributiebeginsel, art. 5 lid 2 VEU
Subsidiariteitsbeginsel art. 5 lid 3 VEU
Evenredigheidsbeginsel art. 5 lid 3 VEU
Gelijkheidsbeginsel art. 18 VEU
Jurisprudentie
Uitspraken van nationale rechters
Uitspraken van het Hof van Justitie van de EU
Algemene beginselen van Europees recht, de belangrijkste:
Beginselen over bevoegdheid EU art. 5 VEU:
Attributiebeginsel/ beginsel van bevoegdheidstoedeling
Subsidiariteitsbeginsel
Evenredigheidsbeginsel/ proportionaliteitsbeginsel (voor optreden EU)
Beginselen over de relatie tussen de EU en lidstaten:
Loyaliteitsbeginsel art. 4 lid 3 VEU
Voorrang arrest Costa/ ENEL
Rechtstreekse werking arrest van Gend en Loos
Overige belangrijke beginselen
Non-discriminatie op grond van nationaliteit
Evenredigheidsbeginsel (meerdere uitspraken hof van justitie van de EU)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kaltrinaahmedi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.