Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht (1842-1911)?
Kenmerkende aspecten
33 De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
34 De opkomst van emancipatiebewegingen
36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme
44 Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme (Let op: dit kenmerkend aspect uit tijdvak 9 is hier gekoppeld aan tijdvak 8)
De Chinese tijdrekening zijn in dynastieën, dat zijn uitgebreide families die over twee of meer generaties invloed of macht
uitoefent in een land. In de negentiende eeuw regeerde de laatste keizerlijke Qing-dynastie.
Een keizer:
- Verheven boven andere vorsten
- ‘hemels mandaat’ om te regeren (absolute vorst)
China zag zichzelf als het middenrijk, want vruchtbare streken langs de kust en rondom de grote rivieren. In China staat het
belang van de staat boven het belang van het individu, dit komt voort uit het confucianisme; een goed mens kent zijn plaats in
de maatschappij en houdt zich aan de rituelen. Dat zorgt voor orde en harmonie. Voor een effectieve bureaucratie zijn
betrouwbare ambtenaren nodig ambtenaar examens: toets 1 keer in de drie jaar, slagingspercentage van 1%
19e eeuw: regering van een Qing-dynastie. Het centrale gezag, gebaseerd op het confucianisme verzwakt in deze tijd door:
- Hongersnoden als gevolg van natuurrampen en overbevolking
- Corruptie (=omkoping) binnen het bestuur
- Politieke crisis door opstanden om religieuze of sociaaleconomische redenen
Positie van China verzwakt ook door modern imperialisme; Europa heeft een grote technologische voorsprong op
China (door wetenschappelijke en industriële revolutie)
Europeanen smokkelen opium naar China via Kanton. Gevolg:
- Miljoenen verslaafde Chinezen
- Grote economische schade door negatieve handelsbalans
Chinese regering verbiedt opiumhandel, maar door corruptie groeit de handel toch inbeslagname en vernietiging van 1,5 kilo
Britse opium Eerste opiumoorlog (tussen China en Groot-Brittannië), China wordt gemakkelijk verslagen 1842: Verdrag
van Nanking:
- Schadevergoeding voor Britten
- Hongkong wordt Engelse factorij
- Britten onbeperkte handel in vijf havensteden
Dit verdrag is een duidelijk voorbeeld van een ongelijk verdrag. De bepalingen zijn veel gunstiger voor Westerse
mogendheden dan voor China. Meestal: verlies zeggenschap over grondgebied en mislopen uit economische centra
Na de tweede opiumoorlog krijgen Groot-Brittannië, Frankrijk en de VS steeds meer invloed in steden als Shanghai en
Hongkong. Ook andere Westerse landen sluiten ongelijke verdragen
Na de opiumoorlogen en andere gewapende conflicten komen grote delen van China direct in handen van Japan, Frankrijk en
Rusland ze gaan ook sommige overheidstaken overnemen, zoals importheffingen Chinezen zijn hier niet blij mee dus er is
een toename van:
- Binnenlands verzet tegen het falende centrale gezag van de Qing-dynastie
- Protesten tegen de binnenlandse inmenging en beïnvloeding
De Christelijke Taiping wil een einde maken aan de Qing-dynastie en aan de macht van de westerse mogendheden over China.
Doelen:
- Afschaffing van het confucianisme
- Afschaffing van privébezit
- Gelijkstelling mannen en vrouwen
- Opheffing van ongelijke verdragen
Taiping nemen een groot deel van zuidoosten en oosten van China in. na 14 jaar worden Taiping verslagen met hulp van het
westen.
Nian komen in het noorden in opstand na grote overstromingen. Zij willen voedsel en rijkdom. na het neerslaan van de
Taiping lukt het de Qing met grote moeite om de Nian zonder westerse hulp te verslaan.
Zelfversterkingsbeweging: beweging in kringen van de Chinese regering om China sterk te maken met behulp van moderne
technologie. Ze willen vasthouden aan het confucianisme en modernisering naar Westers en Japans voorbeeld van:
- Industrie en spoorwegen
- Leger en vloot
, Problemen:
- Tegenwerking van conservatieven
- Gebrek aan kapitaal
- Chinese manier van werken en corruptie
Chinees-Japanse oorlog loopt uit op een grote nederlaag. De zelfversterkingsbeweging zet belangrijke stappen op weg
naar modernisering, maar blijkt niet voldoende te zijn.
Aan het keizerlijk hof zijn er veel pogingen om eeuwenoude bestuurspraktijken af te schaffen of te moderniseren :
- Staken van rigide ambtenarenexamens
- Begin met het opstellen van een nieuwe grondwet
Hervormingen slagen niet, met name door tegenwerking van de conservatieve krachten onder leiding van Cixi (vrouw
van keizer, ze is heel erg traditioneel (geen veranderingen))
1900: Bokseropstand
Nationalistische opstand van landloze boeren tegen de aanwezigheid van westerlingen en tegen de keizer. Cixi steunt de boksers
in de hoop dat de westerse mogendheden verdreven worden.
De boksers blokkeren westerse ambassades in Peking internationaal leger beëindigt blokkade De regering van Cixi geeft
zich over.
Stafmaatregelen van buitenlandse mogendheden:
- Betalen van schadevergoeding
- Executie van belangrijkste boksers
- Importverbod van wapens
- Oprichting van monumenten voor het neerslaan van de opstand
Cixi wil het bestuur hervormen (niet meer zo conservatief) Voorbeelden:
- Modernisering van het onderwijs
- Afschaffen ambtenarenexamens
- Invoering van een grondwet en parlement
Hervormingspogingen mislukken vanwege chaos, corruptie en lage belastinginkomsten gevoelens van onvrede
worden versterkt
Cixi sterft en wordt opgevolgd door kleuter Puyi keizerlijk bestuur verliest steeds meer steun van de bevolking. Het
landsbestuur functioneert niet meer 1911: revolutie onder leiding van Sun Yat-sen einde keizerrijk China
Waardoor ontstond de Volksrepubliek China (1912-1949)?
Kenmerkende aspecten
34 De opkomst van emancipatiebewegingen (Let op: dit kenmerkend aspect uit tijdvak 8 is hier gekoppeld aan tijdvak 9)
36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme (Let op: dit
kenmerkend aspect uit tijdvak 8 is hier gekoppeld aan tijdvak 9)
37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme
44 Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
45 De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een
atoomoorlog
Hoofdrolspelers bij de revolutie in 1911:
- Sun Yat-sen; leider van de nationalistische revolutie
- Yuan Shikai; belangrijkste generaal van het Chinese leger
- Puyi; laatste keizer van China
1912: Sun Yat-sen sticht de republiek China
Zijn nationalistische partij wint de eerste parlementsverkiezingen. De partij zet zich in voor:
- Nationalisme; meer eenheid in China en bevrijding van buitenlandse invloeden
- Socialisme; hogere opbrengsten van de grondbelasting moet voor het hele volk zijn
- Democratie; geleidelijke invoering van democratie en scheiding der machten
Yuan Shikai grijpt de macht en zet de president Sun Yat-sen af China valt uiteen en wordt geregeerd door plaatselijke militaire
machthebbers burgeroorlog tussen krijgsheren en de regering
Onvrede onder Chinese blijft. Redenen:
- Invloed en bemoeienis van Buitenlandse mogendheden blijft groot vrede van Versailles is nadelig voor China
- Uitblijven van veranderingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnoukVos08. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.