Ik heb deze samenvatting gebruikt voor mijn examens in VWO 6. De samenvatting is gebaseerd op het boek 'De Geo' wonen in Nederland. Ook te gebruiken voor SE's in VWO 5.
Hoe wordt het kustgebied van Nederland beschermd tegen overstromingen vanuit zee?
Waarom wordt de kans op overstromingen vanuit de Noordzee groter?
Hoe kunnen veiligheid en natuur samengaan in het zuidwestelijke Deltagebied?
Een veilig gevoel
De bewoners van het kustgebied in Nederland voelen zich veilig volgens een belevingsonderzoek van
Rijkswaterstaat. De burger vertrouwt erop dat de overheid de bevolking beschermd tegen dijkdoorbraken en
overstromingen. Velen mensen hebben geen idee van kustveiligheid en van de risico’s die zeespiegelstijging en
bodemdaling met zich meebrengen: hun overstromingsrisicobewustzijn is laag.
Een dijkring is een gebied dat beschermd wordt tegen het buitenwater door een primaire waterkering of door hoge
gronden. Een waterkering is een object dat oppervlaktewater moet tegenhouden, bijvoorbeeld een dijk, sluis, dam
of duin. Een waterschap is een regionale overheidsinstantie die de taak heeft om de waterhuishouding te regelen.
Overstromingsrisico
Hoe groter de mogelijke schade, hoe beter een gebied moet worden beschermd. Als de kans op een overstroming
groot is, er veel slachtoffers kunnen zijn en ook veel schade, dan is er sprake van een groot risico.
Van koelkast tot broeikas
Doordat broeikassen (zoals co2 en methaan) in de atmosfeer komen, wordt de dampkring extra opgewarmd. Dit
versterkte broeikaseffect leidt tot klimaatverandering.
De ijskappen in de poolgebieden smelten verder af (door warmer weer) en het zeewater zet uit, het gevolg is een
zeespiegelstijging.
Het weer in ons deel van Europa wordt extremer. Het zal meer gaan regenen en het neerslagregiem, de verdeling
van de hoeveelheid neerslag over een bepaalde periode, zal veranderen. De zomers zullen droger worden.
Rijzende zeespiegel en verdwijnend zand
De Nederlandse kust kan alleen in stand blijven onder de volgende voorwaarden:
- De zeebodem moet over een grote afstand vanaf de kust flauw aflopen
- De stroming moet voldoende zand aanvoeren
- Het verschil tussen hoogwater en laagwater (getijdenverschil) mag niet te groot zijn
- De kust moet niet worden geteisterd door zware stormen
- Er mag geen sprake zijn van een te snelle stijging van de zeespiegel
Kustafslag
Tegenwoordig is kustafslag een normale zaak geworden. Niet overal langs de kust treedt zandverlies op, er zijn ook
gebieden waar de zandvoorraad aangroeit. De aan- en afvoerende krachten worden weergeven in een zandbalans.
Wanneer er op een bepaalde plek een tekort aan zand ontstaat, zullen stromingen en wind zand uit een ander
gebied aanvoeren.
De deltawerken
Het rijk stelde een Deltacommissie in en na de invoering van de Deltawet kon het Deltaproject van start gaan. Het
voornaamste doel van de Deltawerken was het vergoten van de veiligheid. Er waren ook bijkomende voordelen.
Een zoute delta
Het geld voor de aanvullende werkzaamheden zoals in het Grevelingenmeer en in het Haringvliet kwam uit het
Deltafonds.
1.2
Wat zijn de kenmerken van het Nederlandse kustgebied?
Hoe wordt de Nederlandse kust door de natuur opgebouwd en afgebroken?
Waarom veranderde de kijk op kustbescherming de laatste decennia?
, De Nederlandse kust
Lang geleden bleef op de grens tussen land en water zo veel zand achter dat er onderwater zandbanken ontstonden.
Als die bij eb droogvallen spreek, spreek je van strandwallen. De wind verplaatste het zand en legde het achter
planten of andere obstakels. Zo ontstonden duinen, door de wind gevormde zandheuvels aan de langzijde van het
strand.
De duinen langs de Nederlandse kust zijn te onderscheiden in jonge (duizend jaar) en oude (duizenden jaren) duinen.
Kusttypen
Als je let op de ontstaansgeschiedenis en het uiterlijk, kun je een drietal kusttypen onderscheiden:
- De buitenrand van de waddenkust kun je herkennen aan zeegaten en eilanden. Wadden zijn buitendijkse
gronden die alleen bij hoogwater overstromen. In het waddengebied overtreft de aanslibbing over het
algemeen de afslag. Daarom zijn er veel verschillende planten en dieren
- De gesloten kust is opgebouwd uit strandwallen en duinen
- Een estuarium is een trechtervormige riviermonding waar zoet rivierwater en zout zeewater vermengen.
Hierbij wordt het verschil in waterstand bij eb (=afzakking van water) en vloed (=hoogwater) landinwaarts
groter.
Zachte en harde kusten
Een kust die bestaat uit duinen, stranden, zandplaten, wadden en kwelders of schorren, is van natuurlijke oorsprong
en wordt een zachte kust genoemd. Harde kusten zijn door de mensen gebouwd en versterkt, bijvoorbeeld
zeedijken en dammen. Een zeedijk is een dijk langs de kust of langs de oevers van een benedenloop van een rivier of
een estuarium. Harde kusten hebben het nadeel dat die kust zich niet meer vrij kan bewegen en geen mogelijkheid
heeft om zich te herstellen na een stormseizoen.
Een dynamisch systeem
Tijdens een dagje zonnen valt het niet op dat er kustprocessen plaatsvinden. Gedurende een strandwandeling bij
stormachtig weer merk je wel dat de golven en wind bezig zijn met zand verplaatsen. Heel veel kustprocessen zorgen
voor opbouw en afbraak van de kust onder invloed van de krachten van wind en water.
Wind en golven
De wind is medeverantwoordelijk voor het ontstaan van golven en zeestromingen, opstuwing van water, het
transport van zand en zandsedimentatie.
Getijden
De waterbeweging die het gevolg is van de afwisseling van eb en vloed, wordt het getij(de) of de getijdenstroming
genoemd. De maximale waterhoogte heet hoogwater of hoogtij, de minimale waterstand heet laagwater of laagtij.
Tijdens de kentering, als de stroomrichting omkeert, is er een ogenblik geen stroming. Wanneer de
aantrekkingskracht van de zon en de maan samenvallen, ontstaat er extra hoog water, springtij. Als het verschil
tussen hoog- en laagwater minimaal is, spreek je van doodtij.
Zeestromingen
Zeetstromingen zijn zoutwaterstromingen in de oceanen en de zeeën die al eeuwenlang een vaste richting hebben
en over duizenden kilometers bewegen.
De rol van de mens
De afwatering van het binnendijkse gebied gebeurde met primitieve spuisluizen.
Ander zicht op zee
Tot voor kort werd de zee als vijand gezien en de natuur als bedreigend voor onze veiligheid. Na elke storm werd de
zeereep hersteld, maar toch ging er steeds meer duingebied verloren. Niks werkte.
1.3
Hoe werkt de nieuwe manier van kustbescherming?
Hoe houdt men de kustgebieden waar dynamische handhaving niet mogelijk is veilig?
Wat is integraal waterbeleid?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnoukVos08. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
