Samenvatting rechtsmethodiek: Hoe vind ik recht?
samenvatting deeltest rechtsmethodiek
Alles voor dit studieboek
(5)
Geschreven voor
Middelbare school
1e graad
Rechtsmethodiek
1
Alle documenten voor dit vak (1)
Verkoper
Volgen
Myrthe1206
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Rechtsmethodiek 2023-2024 Myrthe Rogmans
1. HET OBJECTIEVE RECHT
CASUS 1: GEEF EEN JURIDISCHE OPLOSSING:
"Damiaan woont al een jaar met zijn vriendin Jolien in Zwijndrecht. Op 2 kilometer van hun huis bevindt zich
een industriële site van het petrochemisch bedrijf “K3”. Enkele maanden geleden heeft K3 echter beslist de
bedrijvigheid van de industriële site tijdelijk stil te leggen, aangezien recente onderzoeken uitwijzen dat de
fabrieken van K3 stoffen uitstoten die mogelijk schadelijk zijn voor de gezondheid van mensen. De fabrieken
zouden de schadelijke stof PLAS uitstoten, waarvan studies aantonen dat het inademen ervan leidt tot een
verhoogde kans op huidkanker. Tot dusver waren de activiteiten van K3 op de industriële site echter steeds
vergund conform de wettelijke vereisten, waardoor hen geen fout verweten kan worden. Zodra K3 op de
hoogte werden gesteld van het potentieel risico, heeft het de industriële site stilgelegd. De industriële site is
daarenboven geen eigendom van K3. De industriële site is eigendom van Inejos en verhuurde voor7 jaar.
Na jaarlijkse controle bij de dermatoloog blijkt dat Jolien op verschillende plaatsen huidkanker heeft
ontwikkeld, naar alle waarschijnlijkheid door het inademen van PLAS. Er is een behandeling met een tamelijk
grote kans op genezing. In totaal kost de behandeling Jolien (na tussenkomst van mutualiteit en
ziekteverzekering) zo’n 25.000 euro. Damiaan en Jolien komen bij u te rade met de vraag of ze deze kost
kunnen verhalen op een derde."
GELIJKAARDIG ARTIKEL NIEUSBLAD
Het gezin trok naar de vrederechter om een schadevergoeding te eisen van het chemiebedrijf op basis
van ‘overmatige burenhinder’. De vrederechter van het vijfde kanton in Antwerpen oordeelde dat
aan alle voorwaarden voor de aansprakelijkheid wegens burenhinder werd voldaan. De vrederechter
veroordeelde 3M tot het betalen van een provisionele schadevergoeding van 2.000 euro aan het gezin.
ANTWOORD:
ART. 3.101 BW Overmatige burenhinder
- Er is nabuurschap 2km afstand tussen jolien en K3 (= baten de plek uit)
Nabij = een afstand van enkele km (brussel 13 mei 1969, JT 1963, 696)
Eigenaar = attribuut van het eigendomsrecht = huurovereenkomst (Rb. Hasselt)
- De hinder is bovenmatig
Hinder is bovenmatig indien de normale ongemakken van nabuurschap worden
overschreden, wat een feitenkwestie is, door alle middelen van recht te bewijzen +
wettelijke criteria Art. 3.101, § 1 BW: “Om de bovenmatigheid van de hinder te
beoordelen, is rekening te houden met alle omstandigheden van het geval, zoals het
tijdstip, de frequentie en de intensiteit van de hinder, de eerstingebruikneming of de
publieke bestemming van onroerend goed van waaruit de hinder wordt veroorzaakt.”
- Hinder is toerekenbaar aan de buur
Betekent niet dat er een fout moet zijn, volstaat dat een daad of gedraging hinder
veroorzaakt. (Vred. Antwerpen 15 mei mei 2023, RW 2023-24, afl. 2, 65.)
- De toerekenbare buur is gehouden het evenwicht te herstellen
Inschatting van de rechter, het kan potentieel hoger gaan dan enkele pure schade. Het
gaat niet enkel om ziekenhuiskosten, ook arbeidsongeschiktheid, geen moestuin meer
Er is hierna nog een mogelijkheid tot beroep
1
,Rechtsmethodiek 2023-2024 Myrthe Rogmans
OBJECTIEF RECHT
Het objectief recht = het geheel van rechstregels, die van toepassing zijn op een bepaald moment, op
een bepaalde plaats.
Objectief recht bevat rechtsregels = 3 fundamentele aspecten voor inhoudelijke gedragsregels:
1) Abstract geformuleerde rechtsregels potentieel op iedereen van toepassing, wat kan en
wat kan niet?
2) Met algemene draagwijdte, van toepassing op alle gelijkaardige concrete gevallen
3) Regels moeten dwingend zijn
o Imperatief-dwingend recht het is dwingend dus je kan ervoor naar de rechter of
naar de politie gaan en je kan er op geen enkele manier van afwijken. Het is op straffe
van nietigheid (regels van openbare orde). Bv: geen moord plegen
o Suppletief-aanvullend recht = regels zijn toepasselijk, tenzij men zelf een afwijkende
regeling heeft uitgwerkt afwijkingen zijn toegelaten. Bv: iets kopen in de winkel, in
het beginsel ligt de plicht op de verkoper om het goed te leveren. Als de verkoper dit
weigert te doen, kan je naar de rechtbank stappen of een dagvaardig opsturen. Als je
onderling afspreekt om het te gaan halen, mag geldt deze afwijking.
Manier waarop de staatsrechten zich op elkaar verhouden Scheiding van machten. Dit is objectief
recht en dit kan je afwingen. Objectief recht wordt opgelegt en bekrachtigd door de maatschappij.
Bv: op basis van verkiezingsuitslagen.
DOEL
- Ordening van de maatschappij
- Door het bieden van rechtszekerheid (voorspelbaarheid, vastheid, algemeenheid,
consistentie van de rechtsregel)
- en het waarborgen van rechtvaardigheid
Cruciaal is het afdwingbaarheid van het recht, je moet bepaalde waarborgen kunnen afwdingen
door of krachtens het maatschappelijk gezag: uitvoering en bij overtreding sanctionering
ONDERSCHEID TUSSEN RECHTSZEKERHEID EN RECHTSVAARDIGHEID.
Bv: documentaire over pastoors, vele zaken zijn al verjaard. Waarom mooeten rechtzaken
verjaren? Is dit rechtvaardig? Rechtszekerheid omdat als iets lang geleden is, hoe vind je deze
bewijzen en hoe kan je nagaan of deze bewijzen nog correct zijn. Hoe verder je teruggaat in de tijd
hoe problematischer. Soms moet er iets blijven rusten, dat is de reden voor verjaringen.
- Rechtzekerheid = we willen dat iets duidelijk, zeker is. Iets wat we logisch kunnen bedenken
- Rechtvaardigheid = wat we voelen met onze emoties, ons morele kompas.
Bv: romeinen hebben dit grondgebied bezet en hebben schade toegericht en mensen vermoord. Er is
een fout gebeurd, schade berokkend en er is een oorzakelijk verband. Rechtvaardigheid zegt dat we dit
voor een rechter zullen halen. Rechtzekerheid zegt dat we het moeten rusten omdat het verjaard is.
2
,Rechtsmethodiek 2023-2024 Myrthe Rogmans
SUBJECTIEF RECHT
= een juridisch bekrachtigde bevoegdheid of aanspraak die een rechtssubject op een bepaalde zaak
of jegens een bepaalde persoon kan uitoefenen om zijn of haar eigen doelstellingen te
verwezenlijken. Concrete aanspraak die men aan een rechtsregel uit het objectieve recht ontleent.
Aangezien het niet meer concreet is maar het wordt op een subject toegepast.
Objectief recht wordt subjectief recht als we een specifiek toepassingsgeval hebben. Bv: men mag
geen moord plegen, als je dat wel doet, wordt objectief recht subjectief.
ART. 1382 OUD BW Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt,
verplicht diegene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden = buitencontractuele
aansprakelijkheid
Bv: als prof een blikje nalu omgooit over een laptop en deze onbruikbaar wordt, iis geen contractuele
relatie tussen prof en student. Subjectief recht want concrete toepassing op het objectief recht.
3 VOORWAARDEN RECHTSFEITEN VAN ART. 1382
1. Fout door de schuldige partij. Een fout kan een rechtsregel overtreden zijn. Bv: 100 km per
uur rijden waar het niet mag, is een fout
2. Er moet schade berokkend zijn aan de andere partij. Bv: stel dat je het blikje nalu raakt,
maar er is geen enkele schade. Dan was het onzorgvuldig gedrag maar er is geen schade.
3. Er moet een oorzakelijk verband zijn. Er moet een brug bestaan tussen de fout en de schade.
De fout moet de oorzaak geweest zijn van de schade.
Gevolg De schuldige partij zal de andere partij moeten vergoeden
- Diegene die schade lijdt heeft een aanspraak op schadevergoeding tegen diegene die de
schade heeft veroorzaakt (= concrete aanspraak = subjectief recht)
- Diegene die schade heeft veroorzaakt is gehouden tot de vergoeding van de schade (plicht)
3 ELEMENTEN VAN RECHTSREGEL
- Rechtssubject = diegene die rechten en plichten kan hebben en voor wie de rechtsregel
gevolgen (rechten en plichten) met zich meebrengt. Rechtssubjecten kunnen zowel
natuurlijke personen, als rechtspersonen zijn.
- Rechtsfeit = het feit waaraan de rechtsregel rechtsgevolgen verbindt. Het kan gaan om
loutere feiten die geen actief optreden van de mens impliceren (Bv: geboorte), ook feitelijke
menselijke gedragingen die worden gesteld zonder dat de steller de bedoeling had om
rechtsgevolgen tot stand te brengen kunnen rechtsfeiten zijn. (bv: veroorzaken
verkeersongeval) Handelingen die door mensen worden gesteld met het oog op de
rechtsgevolgen die het recht daaraan verbindt = rechtshandelingen
o Eenzijdige rechtshandeling = door 1 persoon gesteld (opstellen testament)
o Meerzijdige rechtshandeling = meerder personen betrokken (huis huren)
- Rechtsgevolg = het gevolg dat de rechtsregel aan het rechtsfeit verbindt. Ook die gevolgen
kunnen zeer verscheiden zijn: het ontstaan, wijzigen of uitoefen van subjectieve rechten of
rechtsplichten of de sanctionering van een overtreding van een rechtsplicht of de wijziging
van de rechten toestand van het rechtssubject
3
, Rechtsmethodiek 2023-2024 Myrthe Rogmans
OVERZICHT VAN HET OBJECTIEVE RECHT
ONDERVERDELING IN RECHTSTAKKEN EN RECHTSGEBIEDEN
Objectieve recht onderscheid rechtsregels: privaat- en publoekrecht, die beide nog onderverdeeld
kunnen worden in rechtstakken. Suma divisio : hoogste vorm van onderscheid dat je kan hebben.
RECHTSTAKKEN
Let op wetsartikelen en in welke wetboeken ze terug te vinden zijn bij casussen! Bv: Onder welke
rechtstak past casus K3 Privaat recht en burgerlijk recht. Stel dat Jolien de vlaamse overheid had
gedagvaard, op basis van art. 1382. privaat recht en burgerlijk recht. Als het gaat over 1382, zitten
we in het burgerlijk wetboek. Overheid staat naast de burger.
LET OP: deze rechtsregels komen op meerdere bevoegdheidsniveau’s tot stand. bv: federale staat,
gemeenschappen en gewesten, eu, …
ONDERSCHEID PRIVAATRECHT EN PUBLIEKRECHT
- Privaatrecht is horizontaal = de verhouding tss alle burgers onderling. Cruciaal daarbij is dat
we op voet van gelijkheid en vrijheid ten aanzien van elkaar ageren. Bv: Als ik een brood
koop moet iedereen daar evenveel voor betalen. Regelt verhouding tussen individuen.
- Publiekrecht is verticaal = is de verhouding tussen de overheid, de staat en de burger.
Mensenrechten worden afgedwongen van de burger ten aanzien van de overheid. Overheid
moest zorgen voor opvang van asielzoekers, je gaat dan als burger de overheid aanklagen.
FUNDAMENTELE VERSCHILLEN
Publiek = als de overheid macht uitoefent en waarborgen belangen staat worden nageleeft.
Overheid kan eenzijdig optreden, als ze een bepaalde beslissing neemt moeten ze niet steeds naar de
rechtbank. Bv: overheid geeft vergunning, hier is geen tsskomst van rechter nodig. Omstaanders
kunnen het niet eens zijn en dan kan een rechterlijke tsskomt het gevolg zijn
Privaat = burger kan niet zomaar het zelf afdwingen. Bv: contract sluiten: laptop kopen van een
student, ze hebben een koopovereenkomt. Student wil dit niet geven. Dan moet de staat tsskomen.
Soms kan de overheid als privaatrecht optreden. Overheid huurt pand op de markt, het gaat over
privaatrecht.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Myrthe1206. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.