Casus 2
Welke vormen van eHealth zijn er en is het effectief?
Eysenbach - What is e-health?
Introductie
E-health is an emerging field in the intersection of medical informatics, public health and business, referring to
health services and information delivered or enhanced through the Internet and related technologies. In a broader
sense, the term characterizes not only a technical development, but also a state-of-mind, a way of thinking, an
attitude, and a commitment for networked, global thinking, to improve health care locally, regionally, and
worldwide by using info and communication technology.
De 10 e’s in eHealth, wat eHealth moet zijn:
1. Efficiency: betere communicatie. 6. Education: zowel voor T en C.
2. Enhancing quality. 7. Enabling: meer gestandaardiseerde zorg.
3. Evidence based: emipirsch ondersteund zijn. 8. Extending: makkelijk online algemene zorg.
4. Empowerment. 9. Ethics: nieuwe etische dilemma’s.
5. Encouragement: goede samenwerking T en C. 10. Equity: voor iedereen toegankelijk.
, Maar ook: easy to use, entertaining en exciting.
Van Lankveld J. De toekomst van de psychotherapie en de psychotherapeut; de rol van e-mental health (1-7).
Inleiding
Veel psychologen staat nog angstig tegenover eHealth, vooral omdat ze bang zijn een verkeerde indicatiestelling
te geven. Dit komt vooral door het gebrek aan persoonlijk contact. Ook weten ze niet goed wat er nou van ze
verwacht wordt bij eHealth.
Drempelverlaging
eHealth is voor iedereen bereikbaar, zowel door de kosten als andere aspecten. Mensen met een angststoornis,
schaamte of een handicap kunnen veel makkelijker hulp zoeken.
Werkzaamheid
In het begin alleen naar online CBT. Online is net zo effectief als face-to-face bij bv. paniekstoornis, depressie en
sociale fobie. Als het in meerdere studies wordt aangetoond is het well-established (effectief). Maar in enkele
studies is probably effective (waarschijnlijk effectief). Later ook onderzoek naar online IPT, wat bij depressies
effectief bleek te zijn. Online ondersteunde zelfhulp bleek effectief te zijn voor volwassenen met depressies of
gegeneraliseerd angststoornissen.
Vormen van online psychotherapie
Verschilt van met tot zonder begeleiding, veel of weinig contact, chat of email. Vaak een blended version met
zelfhulp en controle zorgt voor de beste resultaten. Bij sommige waren zelf hulp in vergelijking met blended
weer even effectief. Nieuwe vorm van online therapie is cognitive bias modification waarbij verstoorde
informatieverwerking geprobeerd wordt recht te zetten. Dit bleek maar gematigd succesvol.
Online PT voor complexe stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen
Kijken of het niet alleen effectief is voor enkele maar ook voor complexe stoornissen. Bij de metingen was
online therapie ook behulpzaam voor mensen met meerdere as-I stoornissen. Ook een deel van
persoonlijkheidsstoornissen kan verbeterd worden. Bv. door smartphone app met real-time ondersteuning.
Kosteneffectiviteit en therapeutische relatie
Vooral besparing van kosten door weghalen therapeut, maar ook geen reiskosten etc. Dus wanneer kosten en
effectiviteit van eHealth met elkaar wordt vergeleken, is eHealth een goede keuze. Bij sommige stoornissen is
een goede relatie van belang. Je zou denken dat bij online therapie deze relatie minder wordt. Uit sommige
onderzoeken bleek juist het tegengestelde, de therapeutische relatie bleek beter te zijn.
Hulp in huiskamer
Door de technologie van nu is eHealth een soort verlengstuk van de psycholoog geworden, omdat technologie
overal in het huis aanwezig is. Er zou hier nog verder onderzoek naar gedaan moeten worden.
Thewissen V, Gunther N: E-mental Health: state of the Art.
Inleiding
In dit artikel wordt een state-of-the artoverzicht gegeven van onderzoek, met name klinische trials (RCT’s) en
meta-analyses hiervan, naar de klinische en kosten effectiviteit van online behandeling voor diverse psychische
aandoeningen en leeftijdsgroepen. Niet alleen de effectiviteit van online cognitieve gedragstherapie (CGT) komt
aan bod, ook wordt aandacht besteed aan andere therapeutische oriëntaties, zoals interpersoonlijke
psychotherapie en psychodynamische psychotherapie. Vervolgens geeft het artikel een beeld van nieuwe
ontwikkelingen op het gebied van e-mental health, waaronder real life, real-time interventies.
Soorten e-mental health interventies:
- Zelfhulp: bij online zelfhulp is er geen individuele ondersteuning of aansturing door een behandelaar.
Ondanks de hoge drop-out getallen en relatief lage statistische effectgroottes is online zelfhulp
aantrekkelijk omdat een groot deel van de bevolking er mee bereikt kan worden tegen lage kosten
- Begeleide zelfhulp: kent een actievere betrokkenheid van de behandelaar. De behandelaar motiveert de
deelnemer en biedt ondersteuning bij het gebruik van zelfhulpmaterialen.
- Online psychotherapie: het terugdringen van het aantal begeleidingsuren niet het primaire uitgangspunt. De
rol van de behandelaar is gelijk aan die van reguliere therapie.
Begeleiding zorgt voor een effectievere behandeling, daarom wordt er de laatste tijd steeds meer blended care
toegepast.
Online cognitieve gedragstherapie:
- Volwassenen: een recente systematische review toont aan dat online CGT behandelinterventies (begeleide
zelfhulp) voor een volwassen populatie bewezen effectief (evidence-based) zijn voor depressie/depressieve
symptomen, paniekstoornis en sociale fobie. Voor deze aandoeningen hebben meta-analyses geen verschil
in effectiviteit gevonden tussen online CGT en traditionele face-to-face CGT. Tevens zijn er aanwijzingen
dat het zal helpen bij OCD, hypochondrie en verslavingen.