Leijssen, M. (1998). De therapeut. Trijsbrug, W., Calijn, S., Lietaer, G., Columbien, E., (Red.),
Handboek Integratieve Psychotherapie.
Inleiding
Uit steeds meer onderzoeken blijkt dat persoonlijkheid van de therapeut belangrijk is dan de interventie die
hij/zij uitvoert. Bij de een zijn interventies altijd succesvol en bij de ander niet. Aspecifieke factoren zouden dus
meer van belang zijn, emotie hoeft daardoor niet langer worden gezien als een gevaar voor de therapie maar
meer als een aanvulling.
Onderzoeksbevindingen
Moeilijk om onderzoek te doen. Veel factoren die meespelen en daardoor geen zuivere metingen.
Onderzoeksresultaten kunnen elkaar daarom tegenspreken.
1. Objectieve kenmerken
Leeftijd (10 jaar jonger als therapeut geeft slechtere resultaten), geslacht (mannen iets meer direct) en ras (alleen
gevoel van discriminatie) zijn geen voorspellende waarde voor de effectiviteit van de therapeut. Je zou denken
dat de opleiding en ervaring van een psycholoog de bekwaamheid beïnvloed maar de resultaten spreken elkaar
tegen. Soms hebben onervaren en niet-professionele hulpverleners betere resultaten.
2. Subjectieve kenmerken
Persoonlijke eigenschappen: goede en slechte vaak te onderscheiden door onvoorwaardelijke positieve
aanvaarding. Openstaan en positief tegen cliënt, wat weer te maken heeft met een goede therapeutische
relatie, die ook van invloed is. Rogers: empathie, respect, warmte en echtheid. Maar ook: goed omgaan met
emotie van client, betrouwbaar en bekwaam zijn.
- Therapeutische stijl (Spurling & Dryden, 1989): onderscheid in positivistische visie (therapeut is
regulator) en teleologische visie (therapeut is facilitator).
Psychisch functioneren: men denkt altijd dat psychologen zelf ook ‘moeten zijn maar onderzoek heeft
aangetoond dat psychisch gezonde psychologen beter presteren. Psychologen hebben wel vaak slechte
gezinsomstandigheden gehad en daarom het beroep gekozen.
Levensstijl en waarden: identificatie met de cliënt zou voor betere prestatie leiden, maar het is meer het
inlevingsvermogen. Sociaaleconomische klasse heeft meer invloed.
Klinisch-theoretische bevindingen
Dingen die zijn gevonden door onderzoek, maar ook worden ondersteund door klinische ervaring. Bij veel
therapeuten komt hun persoonlijkheid terug in de therapie die zij uitvoeren.
1. Houdingen en vaardigheden
Echtheid: een psycholoog moet open zijn en persoonlijke gevoelens laten zien bij een reactie. Oprechte
vrolijkheid moet getoond worden. Wel tegen elkaar afwegen: dus spontaan en zelfdiscipline, ernst en
speelsheid etc. Ook zelfonthulling kan belangrijk zijn, maar er moet wel opgepast worden.
Empathie: vooral actief luisteren, tussen de regels door lezen en letten op lichaamstaal van de patiënt. Ook
medeleven tonen in zekere mate. Ook een zekere zin van humor kan worden gebruikt, maar zeker zorgen dat
de patiënt je vertrouwt.
Professionele betrokkenheid: er is een ongelijke relatie, maar omdat je vaak bij elkaar bent vaak meer
betrokkenheid. Proberen goede balans te vinden.
2. Zelfkennis en zelfzorg
Therapeut worden: het is niet alleen een beroep van weten, maar je pluist mensen helemaal uit incl. jezelf.
Therapeut zijn: plezier en inzicht hebben in de therapie die je uitvoert. Zelfreflectie uitvoeren en niet de rol
van ‘redder’ op je nemen. Ook moet je niet te veel de emoties van de cliënt op je nemen dat je ze zelf gaat
ervaren.
Therapeut blijven: kans op een burn-out doordat je altijd alle problemen van mensen aanhoort. Ook stress is
iets dat vaak voor kan komen.
Besluit
Het feit dat ongeschoolde therapeuten soms betere resultaten leveren dan geschoolde, laat zien dat er factoren
zijn die meespelen die niet op een opleiding worden geleerd. Toch wordt er nog steeds weinig aandacht
geschonken aan de persoon(lijkheid) die een rol speelt bij het geven van een behandeling. Daarom is het van
belang dat psychologen goed zelfkennis hebben, maar supervisie daarbij zou nog meer helpen. Interactie en
kritische mening van collega’s kan helpen bij het beter ontwikkelen van jezelf. Als laatste is een goed sociaal en
liefdevol netwerk een beschermende factor voor de psycholoog.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michellevanderstelt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.