Dit document bevat een samenvatting van het vak Internationaal privaatrecht. In deze samenvatting wordt alle stof gedurende het hele vak besproken, inclusief literatuur, jurisprudentie, werkgroep aantekeningen en overige informatie. Het document bevat verwijzingen en hyperlinks zodat je eenvoudig k...
,IPR-tentamen overzicht
Week 1: Ontwikkelingen van het IPR
Literatuur
Strikwerda
H1.1-2 (Begrip en functie van het ipr; Bronnen van het ipr)
Het ipr heeft ten doel de problemen die voortvloeien uit de samenloop van
nationale rechtsstelsels bij internationale privaatrechtelijke rechtsverhoudingen
te normeren.
Drie hoofdonderdelen ipr:
- De bevoegdheid van de nationale rechter in internationaal verband: het
internationale bevoegdheidsrecht (formele ipr).
- Het op internationale rechtsverhoudingen toe te passen recht: het
conflictenrecht (materiële ipr).
- De rechtskracht van buitenlandse vonnissen in onze rechtsorde: het recht
inzake de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse rechterlijke
beslissingen (formele ipr).
- Ook nog internationale rechtshulp.
Ipr is nationaal recht. Volkenrecht belangrijk m.b.t. internationale verdragen.
Ipr is een autonoom rechtsgebied binnen het privaatrecht in ruime zin.
Verdrag van Wenen: uitleg internationale verdragen.
Betekenis ongeschreven recht steeds meer afgenomen.
Nationale wetgeving: art. 10:1 BW en art. 1 Rv: ruimte voor verdragen en
Europese verordeningen. Zie art. 93/94 Gw.
Europees recht: art. 81 VWEU. Uitleg Europese verordeningen ex art. 267
VWEU in handen van het Hof van Justitie van de EU.
Afbakening en rangorde
Bij samenloop van een ipr-regel uit internationale bron en een uit nationale bron
gaat de internationale regel in beginsel voor (art. 93/94 Gw).
Bij samenloop van ipr-regels uit verschillende internationale bronnen wordt de
onderlinge afbakening en rangorde bepaald door hetgeen de desbetreffende
internationale verdragen of regelingen daarover zelf aan voorzieningen
bevatten. Bij gebreke van dergelijke voorzieningen wordt de onderlinge
afbakening en rangorde bepaald door de algemene regels van het volkenrecht
dienaangaande zoals deze zijn gecodificeerd in artikel 30 van het Verdrag van
Wenen inzake het verdragenrecht.
Samenloop vaststellen (indien aan alle drie voldaan wordt):
- Materiële toepassingsgebied betreft de door de regeling bestreken
onderwerpen, de afbakening van de regeling ratione materiae.
- Formele toepassingsgebied: het naar personele en/of territoriale criteria
te bepalen ruimtelijke toepassingsgebied van de regeling
- Het temporele toepassingsgebied betreft de overgangsrechtelijke
voorziening van de regeling.
H2.1 (Begrip en functie van het internationaal bevoegdheidsrecht)
,Het internationaal bevoegdheidsrecht betreft de vraag naar de bevoegdheid van
de nationale rechter in internationaal verband.
Absolute bevoegdheid: welke soort rechter bevoegd is.
Relatieve bevoegdheid: welke bepaalde rechter bevoegd is.
Uitgangspunt is dat het internationaal bevoegdheidsrecht nationaal recht is.
Elke staat is in beginsel vrij de internationale bevoegdheid van zijn rechter in
privaatrechtelijke zaken zelfstandig en naar eigen inzicht vast te stellen (tenzij
verdragen of verordeningen).
Nationale regels van internationaal bevoegdheidsrecht zijn eenzijdig van
karakter = toekenning aan eigen nationale rechter. In internationale regelingen
wel een meerzijdig karakter mogelijk.
De regels van internationaal bevoegdheidsrecht zijn in procesrechtelijke zin van
openbare orde.
In het algemeen is voor de internationale bevoegdheid van de Nederlandse
rechter beslissend het tijdstip waarop de procedure in eerste aanleg aanhangig
is gemaakt (dagvaarding wordt betekend of het verzoekschrift wordt ingediend).
= perpetuatio fori-beginsel.
Indien de feiten en omstandigheden waarop de rechter zijn bevoegdheid
grondde, veranderen, kan dat in beginsel geen afbreuk meer doen aan (eenmaal
bestaande) bevoegdheid noch kan dat alsnog bevoegdheid doen ontstaan.
Tevens dient de bevoegdheidsvraag te worden beoordeeld naar het
bevoegdheidsrecht zoals dat geldt op het tijdstip waarop de procedure in eerste
aanleg aanhangig is gemaakt.
Immuniteit van jurisdictie: rechtsgrond is een volkenrechtelijk beginsel.
Volkenrechtelijk zijn nationale niet bevoegd om rechtsvorderingen tegen een
vreemde staat, diens ambtsdragers (diplomaten en gezinsleden; consuls en njet-
diplomatiek ambassadepersoneel) en staatsdiensten te berechten. De
wederzijdse onafhankelijkheid van staten verzet zich ertegen dat de ene
soevereine staat zijns ondanks aan de rechtsmacht van een andere staat wordt
onderworpen. art. 13a Algemene Bepalingen.
De immuniteit van jurisdictie van vreemde staten heeft geen absoluut karakter.
bijvoorbeeld door uitdrukkelijk of stilzwijgend afstand te doen.
Voorts strekt de immuniteit van jurisdictie zich uitsluitend uit tot handelingen
die de staat verricht in de uitoefening van zijn overheidstaak (acta iure imperii)
en niet tot gevallen waarin een staat op voet van gelijkheid rechtsbetrekkingen
is aangegaan met particulieren (acta iure gestionis).
Belangen van de staat vs. belangen van de procespartijen. Belangen van de
staat: waarborging handhaving orde en rust. Kostenbelang brengt mee dat het
ontbreken van enige relevante band tussen geschil en forumstaat tot
onbevoegdheid moet leiden. Wel plicht om mee te werken aan internationale
rechtsbedeling.
De gebruikelijke gronden voor bevoegdheid worden gevonden in
omstandigheden betreffende de procespartijen (woon- of verblijfplaats; in
beginsel land woonplaats gedaagde partij (forum rei)), het onderwerp van
geschil (ligging goederen, plaats handelingen of litigieuze rechtshandeling
verricht dan wel gevolgen heeft; economische overwegingen) of de
, verhaalsmogelijkheid (waar het vonnis kan worden geëxecuteerd; sceptisch: kan
makkelijk tot forumshopping leiden). Ook aan de wil van partijen.
Forum rei: in beginsel bescherming van de gedaagde.
Vaak ook door gezamenlijke keuze van procespartijen bevoegde rechter aan te
wijzen. In beginsel slechts mogelijk voor vermogensrechtelijke
aangelegenheden.
Algemene uitzonderingen bestaan.
- Forum non conveniens: de rechter is vrij, hoewel hij in een bepaalde zaak
bevoegd is krachtens een regel van internationaal bevoegdheidsrecht,
zich als ongeschikte rechter (forum non conveniens) onbevoegd te
verklaren, indien de zaak onvoldoende aanknopingspunten heeft met de
rechtssfeer van zijn land (de forumstaat).
- Forum conveniens: de rechts is, ook al kan hij niet aan enige
bevoegdheidsregel bevoegdheid ontlenen, toch bevoegd indien de zaak
voldoende met de rechtssfeer van zijn land is verbonden. art. 3 sub c
Rv.
- Forum necessitatis: de rechter, hoewel geen regel van internationaal
bevoegdheidsrecht hem bevoegd verklaart, zich toch bevoegd mag
achten, indien een effectieve rechtsgang ontbreekt. Art. 6 EVRM. Zie ook
art. 9 Rv.
- Internationale litispedentie: de zaak hangt reeds bij een andere
buitenlandse rechter. Art. 12 Rv.
Bronnen:
a) Europese regelingen: belangrijkste Brussel I bis-verordening: stelsel van
uniforme bevoegdheidsregels. Uitleg prejudiciële procedure ex art. 267
VWEU.
b) Verdragen;
c) Commuun ipr: artt. 1 t/ 14 Rv is een stelsel van directe regels van
internationaal bevoegdheidsrecht neergelegd. Van secundair belang.
H3.1-3.1.8 (Algemeen deel conflictenrecht)
Het conflictenrecht schrijft voor wel recht toegepast wordt op
rechtsverhoudingen met een internationaal karakter, het eigen recht of een
buitenlands recht. Toepasselijk recht: lex causae.
Aanknopingsbeginselen conflictregels: belangrijkste is het beginsel van de
nauwste betrokkenheid. Tevens ook het beginsel van partijautonomie,
beschermingsbeginsel en het begunstigingsbeginsel.
Er zijn drie soorten conflictregels
a. Eenzijdige conflictregels. Deze zien uitsluitend op het internationale
geldingsbereik van het eigen recht en zegt niets over de eventuele
toepassing van het vreemde recht. Heeft de eenzijdige conflictregel
betrekking op het internationale geldingsbereik, dan spreekt men van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophiev99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,53. Je zit daarna nergens aan vast.
