Hoorcollege 1 – het werk en de beroepscode
Het beroep in de diverse samenleving
Global definition of Social Work
o Sociaal werk is een op de praktijk gebaseerd beroep dat sociale verandering en ontwikkeling, sociale
cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert. Daarnaast is sociaal werk een
academische discipline die sociaal werk onderzoekt en bijdraagt aan inzichten in en wijzen van werken
voor sociaal werk. Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve
verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit staan centraal in sociaal werk. Ondersteund door
theorieën over sociaal werk, sociale wetenschappen, geesteswetenschappen en plaatselijke- en
culturele ervaringskennis, betrekt sociaal werk mensen en structuren bij het aanpakken van
uitdagingen in het leven en het bevorderen van welzijn.’
Kern van sociaal werk
o Sociaal werk bevordert het sociaal functioneren van (kwetsbare) mensen, groepen en
gemeenschappen in complexe omgevingen en in wisselwerking met die omgeving
Taakgebieden uit het beroepsprofiel
o Taakgebied 1: bevorderen van sociaal functioneren
- Alle bekwaamheden die direct betrekking hebben op de kerntaak
o Taakgebied 2: coördineren en organiseren
- Organiseren van je eigen werk
- Samenwerken binnen je organisatie en met andere professionals
- Anderen coachen of leidinggeven
o Taakgebied 3: professionaliteit en professionalisering
- Onderhouden technisch-rationele professionaliteit
- Normatieve professionaliteit
- Reflecteren op je eigen handelen
- Onderzoekend vermogen
Bekwaamheden taakgebied 1
1. Relaties aangaan en communicatief handelen
2. Zorg en ondersteuning
3. Hulp- en dienstverlening
4. Bevorderen van ontwikkeling
5. Activeren
6. Verbinden
7. Beleidsbeïnvloeding
1. Relaties aangaan en communicatief handelen
o Sociaal werkers gaan relaties aan met mensen, groepen en gemeenschappen, onderhouden deze
relaties en handelen op gepaste communicatieve wijze met deze mensen, groepen en
gemeenschappen
- Werken vanuit betrokkenheid, presentie, zonder vooroordelen, respect voor diversiteit
- Opbouwen van vertrouwensband, luisteren, vragen stellen, inlevingsvermogen, aansluiten bij de
leefwereld
- Hanteren van gesprekstechnieken die afgestemd zijn op situatie en doelen die je wilt bereiken
- Lef, moed, grenzen stellen, confronteren waar nodig
, 2. Zorg en ondersteuning
o Sociaal werkers (regelen en begeleiden het) verlenen (van) zorg en ondersteuning aan die mensen die
niet volledig zelf sociaal kunnen functioneren omdat zij (tijdelijk of blijvend) kwetsbaar zijn op
lichamelijk en/of mentaal en/of relationeel vlak
- Gericht op compenseren -> beperking wegnemen is niet mogelijk, maar door zorg/ondersteuning
probeer je zo goed mogelijk sociaal functioneren te bereiken
- Tijdelijk of structureel, licht of intensief, op allerlei vlakken
- O.a. mede organiseren van professionele specialistische zorg, activiteitenbegeleiding,
ondersteunen van mantelzorgers
3. Hulp- en dienstverlening
o Sociaal werkers ondersteunen, begeleiden en verlenen hulp en diensten aan mensen, groepen en
gemeenschappen die vragen hebben rondom hun sociaal functioneren
- Wegnemen van belemmeringen en/of daarmee leren omgaan
- Veel verschijningsvormen, van licht tot zwaar, zowel in vrijwillig als gedwongen kader
- Voorbeelden: hulp bij opvoedvragen, omgaan met geld en schulden, omgaan met rouw en verlies,
groepsbegeleiding, crisisinterventie etc.
4. Bevorderen van ontwikkeling
o Sociaal werkers bevorderen de ontwikkeling van sociaal functioneren van mensen, groepen en
gemeenschappen op zodanige wijze dat deze mensen, groepen en gemeenschappen in staat zijn om
hun doelen en levensinvulling te bereiken (voor zover als mogelijk is)
- Ontwikkelingsgericht werken, vorming op persoonlijk, sociaal en maatschappelijk gebied
- Behalen van impliciete en expliciete, grote en kleine doelen
- In alle leefsituaties en levensfasen van mensen
- Denk aan identiteitsontwikkeling, emotionele en morele ontwikkeling, leren van
levensvaardigheden, sociale cohesie
- Voorbeelden: jongeren werk, opbouwwerk
5. Activeren
o Sociaal werkers bevorderen dat mensen, groepen en gemeenschappen in beweging komen om hun
doelen zelf of samen te realiseren
- Ligt in het verlengde van het bevorderen van ontwikkeling
- Activeren, motiveren en versterken van mensen en hun netwerken
- Ondersteunen van groep mensen om hun gezamenlijk bepaalde doel te realiseren
6. Verbinden
o Sociaal werkers verbinden mensen, groepen en gemeenschappen met elkaar, waarbij de verbinding
een doel is in zichzelf en een middel om geboogde doelen te realiseren
- Mensen zijn sociale wezens, hebben behoefte aan contact, erkenning en waardering
- Verbinden van mensen, groepen en gemeenschappen bevordert het sociaal functioneren
- Voorbeelden: familieberaad, groepswerk, zelfhulpgroepen, huizen van de wijk
- Rol van sociaal werker kan faciliteren zijn, maar ook plannen en uitvoeren van activiteiten
