Samenvatting B&C
Inhoudsopgave
Samenvatting B&C ................................................................................................... 1
Hoofdstuk 3: Functionele bouwstenen .......................................................................... 3
§1: cellen van het zenuwstelsel ...................................................................................................... 3
§2: de interne structuur van een cel ............................................................................................... 4
§3: genen, cellen en gedrag ........................................................................................................... 5
Hoofdstuk 4: Neurale transmissie .................................................................................. 6
§1: elektrische activiteit in het zenuwstelsel ................................................................................... 6
§2: elektrische activiteit bij het membraan ...................................................................................... 7
§3: hoe neuronen informatie integreren.......................................................................................... 9
§4: de weg in het zenuwstelsel en terug eruit .............................................................................. 10
Hoofdstuk 5: Neurale communicatie .............................................................................11
§1: een chemisch bericht .............................................................................................................. 11
§2: variaties neurotransmitters en receptoren .............................................................................. 13
§3: neurotransmitters en gedrag ................................................................................................... 14
§4: de adaptieve rol van synapsen in leren en geheugen ............................................................ 15
Hoofdstuk 6: Drugs en hormonen .................................................................................16
§1: psychofarmacologie ................................................................................................................ 16
§2: psychoactieve drugs ............................................................................................................... 18
§3: factoren die individuele reacties op drugs beïnvloeden ......................................................... 21
§4: middelenmisbruik uitleggen en behandelen ........................................................................... 22
§5: hormonen ................................................................................................................................ 23
Hoofdstuk 2: Functionele neuroanatomie van het zenuwstelsel ................................24
§2: ontwikkeling van het zenuwstelsel .......................................................................................... 26
§3: CZS: mediëren van gedrag ..................................................................................................... 27
§4: SZS: informatie doorgeven ..................................................................................................... 28
§5: autonomisch en enterisch zenuwstelsel: interne organen ...................................................... 29
§6: 10 principes van zenuwstelsel functies .................................................................................. 29
Hoofdstuk 8 (p.245-p.260): Ontwikkeling van het zenuwstelsel ..................................30
§1: 3 perspectieven op hersenontwikkeling .................................................................................. 30
§2: de neurobiologie van ontwikkeling .......................................................................................... 30
Hoofdstuk 9: Receptieve velden ....................................................................................31
§1: sensatie en perceptie .............................................................................................................. 31
§2: anatomie van het visuele systeem.......................................................................................... 32
§3: locatie in de visuele wereld ..................................................................................................... 37
§4: neuronale activiteit .................................................................................................................. 38
§5: het visuele brein in actie ......................................................................................................... 40
Hoofdstuk 10: Hoe horen en praten wij? (p.320-p.346, p.349-p.350) ...........................41
§1: geluidsgolven .......................................................................................................................... 41
§3: functionele anatomie van het auditieve systeem .................................................................... 42
§3: neurale activiteit door horen ................................................................................................... 45
§4: anatomie van taal en muziek .................................................................................................. 45
Hoofdstuk 11: Het motorische systeem ........................................................................46
§1: hiërarchische en parallelle controle van bewegingen ............................................................. 46
§3: de basale ganglia, het cerebellum en beweging .................................................................... 47
§4: receptoren en routes van het somatosensorische systeem ................................................... 49
§5: de somatosensorische cortex ................................................................................................. 51
1
,Hoofdstuk 15: Neurocognitie, hoe kunnen we denken? ..............................................52
§1: de aard van het denken .......................................................................................................... 52
§2: cognitie en de associatiecortex ............................................................................................... 53
2
,Hoofdstuk 3: Functionele bouwstenen
§1: cellen van het zenuwstelsel
Golgi beweerde dat het zenuwstelsel een verbonden netwerk van vezels was, Cajal beweerde
dat het zenuwstelsel begint als een simpele structuur maar dat dit na ontwikkeling/groei steeds
complexer wordt. Cajal’s theorie is dat neuronen de functionele bouwstenen van het lichaam
zijn.
Neuronale netwerken: functionele groepen van neuronen = input, verbinding en output
Neuronen met groot soma hebben meestal lange axonen (motorisch en somatosensorisch)
Soorten neuronen:
▪ Sensorische neuronen
o Het simpelst van de 3, bijv. bipolaire neuron: 1 korte dendriet en axon
▪ Motorische neuronen
o Complexe dendritische structuren, lange axonen, allemaal efferent.
▪ Interneuronen
o Pyramidale cellen verbinden de cortex met de rest van het ruggenmerg en
hersenen
Gliacellen zijn de “lijm”/support cellen van de neuronen, ze zorgen voor steun, bescherming,
voedingsstoffen en meer. Soorten zijn:
▪ Ependymale cel: klein, zorgt voor CSF
▪ Astrocyte: voedingsstoffen, steun, reparatie, heling, bloed-brein barrière
▪ Microgliacel: uit het bloed, dood weefsel verwijderen
▪ Oligodendrogliacel: myeline in brein en ruggenmerg
▪ Schwann cel: myeline om axonen
Oligodendroglia cellen in de hersenen: wanneer deze beschadigd zijn wordt er een litteken
gevormd in plaats van myeline → sclerose = MS, de overdracht van informatie wordt beperkt.
Wanneer beide motor- en sensorische axonen zijn doorgesneden = verlamming
Als er een beschadiging is in het PNS:
Microgliacellen ruimen het dode weefsel op en myeline cellen splitsen zichzelf op in
gliacellen en vormen een pad waar de nieuwe axon gevormd kan worden
Als er een beschadiging is in het CNS:
Hergroei vindt niet plaats, omdat de neuronale circuits al volwassen zijn.
Oligodendrogliacellen beschermen het CNS door de hergroei van neuronen te inhiberen, zo
blijven ontwikkelde functies intact.
3
, §2: de interne structuur van een cel
De functie en karakteristieken van een cel worden grotendeels bepaald door de proteïnen die
het bevat.
Genen zijn segmenten van DNA (dubbele helix structuur die een chromosoom vormt) die
coderen voor de aanmaak van proteïnen, bevind zich in de nucleus. Chromosomen hebben
geen statische structuur maar zijn constant in beweging, waardoor verschillende genen
worden blootgesteld aan het omliggende vloeistof → synthese van bepaalde proteïnen.
DNA kan bestaan uit 4 verschillende nucleotide basen: Adenine Thymine Cytosine en
Guanine. A-T en C-G. De volgorde waarin deze basen staan vormen de genetische code.
ACTG-paren geven instructies over het maken van aminozuren, de bouwstenen van proteïnen.
Om een proteïne te vormen, ontbind de DNA zich in 2 losse slierten → de basen die
blootgesteld worden verbinden zich aan nucleotiden die een complementaire sliert vormen
genaamd RNA → Deze sliert ontbindt zich van het DNA en bezit de informatie voor het
vormen van een eiwit. Dit proces heet transcriptie.
RNA bevat Uracil in plaats van Thymine, en is ook aangetrokken tot Adenine, anders zouden
RNA en DNA precies hetzelfde zijn. Het RNA dat informatie over eiwitten overdraagt naar
het ER is mRNA. Het ER bevat ribosomen, zij faciliteren de eiwitsynthese door de genetische
code te lezen. Door middel van translatie worden de nucleotide basen omgezet in een
bepaalde volgorde van aminozuren, tRNA assisteert in deze translatie. Elke groep van 3
achtereenvolgende basen, ook wel codons, vormen 1 aminozuur.
→ Een gen wordt getranscribeerd naar mRNA, dit reist naar het ER waar ribosomen de
code lezen om het te transleren naar aminozuren die uiteindelijk het eiwit vormen.
Een eiwit is een opgevouwde polypeptideketen, de vorm die het heeft is bepalend voor de
functie.
Wanneer de eiwitten gevormd zijn worden zij verpakt in blaasjes door de lichaampjes van
Golgi, vervolgens worden zij door motormoleculen over microtubulen naar de bestemming
gebracht (binnen de cel, op het celmembraan of buiten de cel (exocytose)).
De vorm van een eiwit kan veranderen als gevolg van: binding met een molecuul (die bindt
aan een receptor), temperatuur of elektrische lading. Membraaneiwitten: kanalen, gates en
pompen. Eiwitten die kanalen vormen, hebben een vorm waardoor specifieke ionen passen.
Eiwitten die functioneren als gates reguleren de doorstroom van substanties, deze kan als
gevolg van lading/temperatuur/binding open en dicht gaan. Eiwitten die als pomp
functioneren zorgen voor een uitwisseling van ionen binnen en buiten de cel.
4
