Dit is een samenvatting van het Historische context (HC) Duitsland. Alles wat je moet weten voor het examen van HAVO staat hierin. Denk hierbij aan de jaartallen, gebeurtenissen en begrippen.
Geschiedenis Hc Duitsland
2.1
Kenmerkende aspecten:
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
- Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme.
- De crisis van het wereldkapitalisme.
- Het voeren van tweewereldoorlogen.
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden.
- De Duitse bezetting van Nederland.
Nadat de inwoners van Duitsland beseften dat ze de Eerste Wereldoorlog verloren hadden
braken er opstanden uit. Mensenmassa’s gingen de straat op om vrede te eisen. Op 9
november 1918 riep de leider van de sociaaldemocraten vanaf het balkon van het
rijksdaggebouw in Berlijn de republiek uit. Een dag later vluchtte de keizer naar Nederland.
Op 11 november ging de wapenstilstand in. De eerste naoorlogse verkiezingen wonnen de
sociaaldemocratische partij SPD. Zij begonnen met de opbouw van een parlementaire
democratie. De parlementaire democratie werd de Republiek van Weimar genoemd,
doordat het parlement een grondwet aannam en daarvoor in Weimar bijeen moest komen.
De Duitse democratie was vanaf het begin wankel. Veel inwoners wouden terug naar de
oude toestand waarin het parlement weinig had te zeggen. Tegelijk probeerden groepen
extremisten van links en rechts, de democratie omver te werpen. Door het politiek geweld
verloor een groot deel van de bevolking haar vertrouwen in de democratie. Door het verdrag
van Versailles kreeg de democratie in juni 1919 een nieuwe klap. Duitsland werd
aangewezen als de schuldige van de oorlog en moest hoge herstelbetalingen betalen.
Conservatieven en rechtsextremisten waren woedend en vonden degenen die aan het
verdrag meewerkten landverraders en misdadigers. Mede door de dolkstootlegende
verloren de democratische partijen bij de verkiezingen van 1920 hun meerderheid. De Duitse
economie leed onder de hoge herstelbetalingen en het verlies van de gebieden met
steenkool en andere grondstoffen. Hierdoor zakte het vertrouwen in de democratie nog
meer, vooral toen de economie in 1923 vrijwel stilviel. De oorzaak hiervan was ruzie met de
geallieerden over de herstelbetalingen. Duitsland betaalde niet snel genoeg. Hierdoor
werden kolen, staal en machines door de Franse troepen weggehaald in het Roergebied.
Hierdoor gingen de inwoners staken. De regering betaalde deze stakers door geld bij ten
laten drukken. Als gevolg hiervan leidde dit tot een enorme inflatie, de Duitse mark werd
vrijwel waardeloos. Doordat de Franse zich terugtrokken uit het Roergebied en door het
Dawesplan bloeide de Duitse economie op van 1924 tot 1929. In 1925 erkende Duitsland de
nieuwe westgrens en werd het land toegelaten als lid van het Volkenbond.
, Republiek van Weimar= Duitse democratische republiek. (1919-1933)
Extremisten= iemand die tot het uiterste gaat.
Verdrag van Versailles= vredesverdrag waarmee de Eerste Wereldoorlog werd afgesloten.
(1919)
Dolkstootlegende= onjuiste complottheorie dat Duitsland de Eerste Wereldoorlog niet had
verloren, maar ten onder was gegaan door verraad van democratische leiders, socialistische
arbeiders en soldaten.
Dawesplan= plan met Amerikaanse leningen aan Duitsland voor economisch herstel. (vanaf
1924)
In 1932 zat bijna de helft van de Duitsers zonder werk. De democratische partij en de
conservatieven stonden machteloos tegenover de economische crisis. Hierdoor gingen veel
Duitsers stemmen op totalitaire partijen die beweerden dat zij wel de oplossing hadden. De
communistische KPD en nationaalsocialistische NSDAP van Adolf Hitler kregen veel
stemmen. Dankzij Hitler werd de NSDAP de belangrijkste extreemrechtse partij. Volgens
hem waren alle problemen de joden hun schuld. Hitler beloofde voor welvaart, werk en
inkomen te zorgen, het verdrag van Versailles ongedaan te maken en hij zou van Duitsland
een krachtige volksgemeinschaft maken. De NSDAP werd een massaorganisatie door de
grootscheepse propaganda en het paramilitair vertoon van het partijleger, de SA. In januari
1933 werd Hitler tot rijkskanselier benoemd.
Volksgemeinschaft= volksgemeenschap.
Paramilitair= op militair lijkend.
Hitler beweerde dat de Rijksdagbrand het sein was voor een communistische revolutie. Om
het gevaar te bestrijden, voerde hij nootmaatregelen in: de grondrechten vrijheid van
meningsuiting en vrijheid van vergadering werden opgeschort, communisten werden
opgepakt en hun kranten werden verboden. Met de Machtigingswet liet Hitler de
Weimargrondwet afschaffen en gaf hem het recht zonder het parlement te regeren. Op 23
maart wet deze wet door de Rijksdag aangenomen.
De nazi’s begonnen met terreur en propaganda aan een snelle nazificatie van de
samenleving. Naar een paar weken richtte ze concentratie kampen op waar tegenstanders
van de nazi’s terecht kwamen te zitten. Hierna werden ook anderen, voor wie geen plaats
was in de volksgemeinschaft, erheen gestuurd. De werkloosheid verdween door de snelle
herbewapening van Duitsland waarmee Hitler Duitsland voorbereidde op een nieuwe
oorlog. Hitler trok zich niks aan van het verdrag van Versailles.
Rijksdagbrand= aangestoken brand van het Duitse parlementsgebouw. (27 februari 1933)
Machtigingswet= noodwet die de nazi’s de absolute macht gaven en democratische
republiek van Weimar beëindigde. (23 maart 1933)
Nazificatie=de opbouw van de nazidictatuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lizanvanderveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
