Samenvatting
Samenvatting de wereld van Aardrijkskunde hoofstuk 4 Grondstoffen 2HV
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van hoofdstuk 4 Grondstoffen (mens en milieu). Inbegrepen zijn: paragraaf 2,3,4,7 en 8
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 4 paragraaf 2 Grondstoffen en duurzame ontwikkelingGrondstoffen zijn onbewerkte materialen (nog niet bruikbaar) om iets van te fabriceren.
Grondstoffen uit de aarde (uit het gesteente) heten delfstoffen (bijv. ijzer, steenkool, bruinkool of
aardolie). Ook diverse landbouw producten worden tot grondstoffen gerekend zoals katoen (kleding)
en cacao (chocolade).
Natuurlijke hulpbronnen zijn alle bruikbare producten uit de natuur, bijv. water, mineralen, hout en
vruchtbare aarde.
Waarom gebruiken we meer grondstoffen:
1. Groei van de wereldbevolking;
2. Economische ontwikkeling. Meer geld om producten te kopen;
3. Verouderde/kapotte spullen worden sneller vervangen omdat repareren duurder is (bijv.
wasmachine).
4. Om grondstoffen, mensen en producten te verplaatsen over de wereld is transport nodig
(vliegtuig/boot/trein/vrachtwagen). Dit kost veel energie (bijv. aardolie)
Niet-hernieuwbare (wereldverbruik = 85%) en hernieuwbare hulpbronnen (=15%)
Niet hernieuwbare hulpbronnen: grondstoffen (brandstoffen en mineralen) die op kunnen raken,
omdat er maar een beperkte hoeveelheid van is. Ze groeien niet aan, bijv. gas, steenkool, koper,
ijzererts, fosfaat, metalen.
Hernieuwbare hulpbronnen: hulpbronnen de we telkens opnieuw kunnen gebruiken als we er zuinig
op zijn. Ze groeien aan, zoals zeeën, bossen, zoet water en landbouwgrond.
Als we de hernieuwbare hulpbronnen teveel gebruiken, putten we ze uit:
- Zeeën -> overbevissing -> Vissen kunnen zich heel moeilijk nog voortplanten -> uitsterven
(minder voedsel)
- Bossen -> kappen regenwouden voor papier/palmolie -> bodem raakt uitgeput -> geen bos meer
(hout/zuurstof etc.)
Duurzame ontwikkeling
Meer gebruikmaken van hernieuwbare hulpbronnen i.p.v. niet-hernieuwbare hulpbronnen =
duurzame ontwikkeling. Dit houdt in: afval scheiden, weinig weggooien en grondstoffen
hergebruiken in het productieproces (recyclen).
Ecologische voetafdruk: getal dat laat zien hoeveel ruimte nodig is:
- Om alles wat je gebruikt te produceren.
- Om al het afval dat je maakt te verwerken.
Waarom is Australië klein afgebeeld ondanks dat het een hoge ecologische voetafdruk heeft? ->
weinig inwoners.
Waarom is India groot afgebeeld ondanks dat het een lage voetafdruk heeft? -> heel dichtbevolkt.
, Hoofdstuk 4 paragraaf 3 Fossielen brandstoffen
Fossiele brandstoffen zijn brandstoffen die ontstaan zijn uit de resten van planten en dieren.
Van planten tot steenkool
Veen is een vochtige grondsoort ontstaan uit resten van dode planten.
1. Veen overstroomt door zee en rivieren dan komt er laag klei of zand op het veen.
2. Door de warmte en stijgende zeespiegel kwamen er steeds nieuwe lagen op het veen.
3. Deze lagen drukte enorm op het veen en de temperatuur steeg in de veenlaag.
4. Water en andere stoffen werden uit het veen geperst.
5. Het veen werd daardoor omgezet in bruinkool=vette steenkool (zachte donkerbruine
brandstof die voor 75% uit koolstof/ energie bestaat).
6. Gaat het proces verder door ontstaat steenkool (zwarte harde delfstof die uit meer dan 75%
koolstof/energie bestaat).
7. Bij het omvormingsproces komt ook aardgas vrij. Dat is een vluchtige brandstof die vrijkomt
bij het ontstaan van steenkool en aardolie.
Gebruik van bruinkool en steenkool
Bruinkool bevat slechts 75% van de energie die steenkool bevat.
Bruinkool ligt dicht onder aardoppervlak, steenkool ligt dieper.
Bruinkool kan direct afgegraven worden en gebruikt worden in bijv. elektriciteitscentrales.
De vorming van steenkool duurt langer en zijn mijnen noodzakelijk.
Steenkool bevat heel veel energie en wordt gebruikt in de hoogovens om ijzer te smelten.
In Nederland konden we alleen in Limburg steenkool winnen. Dit deel van NL is vroeger omhoog
gekomen waardoor de steenkool dichter aan het aardoppervlak kwam. In 1974 sloot de laatste mijn.
Reden: steenkool uit buitenland was goedkoper en de ontdekking van gasvelden in Groningen.
Van plankton naar aardolie
Aardolie is een brandstof die is ontstaan uit plankton. Plankton zijn eencellige diertjes in de oceaan.
1. Plankton vermenigvuldigt zich heel snel;
2. Dood plankton zakt met zand en klei naar oceaanbodem;
3. Steeds komen er nieuwe lagen zand en klei bovenop;
4. Plankton wordt aardolie op diepte van 1-1,5 km en bij temperatuur van 60 – 120 °C.
5. Bij de vorming van aardolie komt aardgas vrij net als bij steenkool.
6. Om olie te kunnen winnen (uit de bodem halen) moeten de aardlagen scheef staan. Dan
verzamelt de olie zich op één plaats. Ook moet de aardolie opgeslagen kunnen worden in de
kleine holtes van poreus gesteente, zoals zand. Tenslotte moet er een ondoorlatende
bovenlaag, zoals leisteen, voorkomen dat aardolie en aardgas ontsnappen.
Gebruik van aardgas en aardolie
Aardgas is in NL in 1959 ontdekt in Groningen. We gebruiken het voor elektriciteitscentrales,
fabrieken, cv-ketels en gasfornuizen. Het aardgas raakt steeds verder op en we ervaren problemen,
zoals aardbevingen en verzakkingen door het winnen van het gas.
Aardolie vervoert men eenvoudig in tankers. Het wordt gebruikt om brandstoffen als kerosine en
benzine van te maken. Aardolie is ook een grondstof voor asfalt en kunststoffen, zoals plastic en
nylon.
Minder fossiel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolijnmannaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen