Samenvatting
samenvatting geschiedenis examen historische context 1
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
samenvatting van examenstof
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis Historische context H1Historische context: Steden en burgers in de Lage Landen (1050-1700)
§1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
Kenmerkende aspecten:
- De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor de herleving van de
agrarisch-urbane samenleving (13)
- De opkomst van stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden (14)
Ontginningen in Vlaanderen
Lage kuststreken overstroomden nog regelmatig. Door groei van het volk groeit ook de vraag
naar voedsel.
Innovaties zoals ontginningen en inpolderingen. → Betere ploegen door paarden i.p.v. ossen
en drieslagstelsel → begon in de omgeving van Brugge en Gent
Eind 10e eeuw: vooral edelen en kloosters betrokken bij grootschalige ontginningen
Handel en nijverheid
Toename vd voedselproductie zorgt ervoor dat een deel vd bevolking zich kan richten op
ambacht (specialisatie). Toename van handel zorgt voor terugkomst van het geld (praktischer)
→ ontstaan monetaire economie.
Stedengroei en stadsrechten
Landbouwsamenleving verandert in landbouwstedelijke samenleving.
Nieuwkomers (= aspirant-poorters)
Na een jaar en een dag ben je een vrije burger.
In stadsrechten stonden zaken zoals privileges en het recht om een stadsmuur te bouwen. →
Edelen konden hierdoor de stedengroei stimuleren. Deze voorrechten gaven stedelingen meer
invloed op het bestuur en op de rechtspraak.
Atrecht
Stad lag in een vruchtbaar gebied dat rijke graanoogsten leverde en de wegen uit de Romeinse
tijd waren nog grotendeels intact. Grote textielnijverheid.
Bonum commune:
- Juridische bescherming van de vrijheid van stadsbewoners
- Rechtszekerheid en reglementering van handel en nijverheid
- Bescherming vd stad door een militaire organisatie en door aanleg van wallen en een
stadsmuur
- Vergroting vd invloed vd poorters op het bestuur en op de rechtspraak
- Handhaving van orde en rust
Steden: stedelingen die een permanente rechtbank vormen, bestuurlijke taken hadden en
staatsfinanciën beheerden.
Ambachten
Innovaties voor textielnijverheid verbeterde kwaliteit en de productiesnelheid.
Gilden: sterke religieuze en sociale inslag, vooral een economische rol.
Atrechtse handelaren.
Koopliedengilden sloten een verbond om elkaar te steunen bij de interregionale handel (=
Hanze van Zeventien Steden)
, Atrecht als financieel centrum
Opkomst wisselbrieven: voorkwam dat handelaren met veel losgeld liepen
Atrecht was belangrijkste financiële markt van alle Vlaamse steden.
Sociale groepen
Patriciaat: rijke families (gaan vaak way back) proberen adel te imiteren.
Sociale lagen, bovenaan: patriciërs daaronder: nieuwkomers vd stad die rijk waren geworden
in de handel derde laag: gildeleden. (Gildemeesters hadden de hoogste status) laagste groep:
het gemeen (= alle burgers die niet tot het patriciaat behoren)
Patriciërs
Patriciërs
De guldensporenslag
Werd veroorzaakt door meerdere strijdpunten Rijke nieuwkomers
Eerste: Filips IV wilde de macht van de adel verminderen Gildeleden
Tweede: strijd om Engelse gebieden in Frankrijk
Het gemeen
Derde: strijd in Vlaamse steden tussen het patriciaat en het gemeen.
1302: Fa ridders en soldaten bezetten Brugge maar ze werden gedood door Brugse bevolking.
Filips boos dus stuurt Fa ridderelite. Tevergeefs: Fa verliest. Door deze overwinning nam de
bestuurlijke invloed vd patriciërs af.
§1.2 Van Brugge naar Antwerpen (belangrijke data!!)
Kenmerkende aspecten:
- De opkomst van stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden (14)
- Het begin van staatsvorming en centralisatie (17)
- De protestantse reformatie die de splitsing van de Christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg had (21)
- Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
(22)
De Bloei van Brugge
Brugge lag aan het Zwin, een binnenwater dat met zeeschepen kon worden bevaren. In de 13e
en 14e eeuw nam Brugge in de interregionale handel de rol van Atrecht over. Dit werd
veroorzaakt door de toenemende handel overzee:
- Jaarmarkten in Noord-Frankrijk werd onveiliger door de Honderdjarige oorlog.
Handelaren reisden liever per schip naar Vlaanderen.
- Textielnijverheid in Brugge en Gent groeide zo sterk dat er een tekort ontstond aan
inheemse wol → wol-import uit Engeland. (Over zee dus naar Brugge)
- Groei van bevolking → meer graan nodig → invoer van graan uit het Oostzeegebied
werd noodzakelijk.
Organisatie van de handel in Brugge
Bij de wol-import uit Eng domineerden handelaren uit Brugge zelf. Alle anderen sectoren van
de handel waren voor buitenlandse handelaren die naar Brugge kwamen. De stad verleende
hen allerhande service zodat Brugge aantrekkelijk bleef.
Innovaties zoals de takel en een goed bevaarbare verbinding met zee werden door de stad
geregeld. Verschillende Hanze, handelshuizen en groepen handelaren kregen handelsprivileges
in Brugge.
Familie Van der Beurse specialiseerde zich in de wissel- en geldhandel. (Hier komt het woord
(koopmans)beurs vandaan)
14e en 15e eeuw: Brugge is het belangrijkste internationale handelscentrum en een belangrijk
centrum van financiële dienstverlening.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikkivanderschoor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
