Behandeling van een laterale
enkelbandlaesie bij een
recreatieve hardloper
Case report voor de specialisatie sport
Case report van:
VOORNAAM ACHTERNAAM
Studentnummer: XXXXXX
Opdrachtgever:
VOORNAAM ACHTERNAAM
Academie voor Gezondheidsstudies
Hanzehogeschool Groningen
Opleiding Fysiotherapie
MAAND JAAR
,Inhoudsopgave
Voorkant
Inhoudsopgave……………………………………………………………………………………. 2
Voorwoord…………………………………………………………………………………………3
Inleiding……………………………………………………………………………………………4
Hoofdstuk 1 Verwijzing en sportanalyse……………………………………………………… 5
1.1 Verwijzing……………………………………………………………………….. 5
1.2 Sportanalyse………………………………………………………………………5
1.2.1 Sportgegevens patiënt……………………………………………………………. 5
1.2.2 Sportanalyse hardlopen………………………………………………………….. 5
1.2.3 Specifieke werkzaamheden……………………………………………………… 6
Hoofdstuk 2 Anamnese……………………………………………………………………….. 7
Hoofdstuk 3 Onderzoek……………………………………………………………………….. 8
Hoofdstuk 4 Analyse………………………………………………………………………….. 9
Hoofdstuk 5 Behandelplan……………………………………………………………………..10
5.1 Behandelbare componenten……………………………………………………… 10
5.2 Eindresultaat / hoofddoel………………………………………………………… 10
5.3 Tussenresultaten / subdoelen…………………………………………………….. 10
5.4 Meetinstrumenten en meetmomenten……………………………………………. 10
5.5 Overzicht behandelplan………………………………………………………….. 11
Hoofdstuk 6 Behandeling……………………………………………………………………... 12
6.1 Week 1, 2 en 3…………………………………………………………………… 12
6.2 Week 4, 5 en 6…………………………………………………………………… 14
6.3 Week 7 tot en met 14…………………………………………………………….. 20
Hoofdstuk 7 Evaluatie…………………………………………………………………………. 30
7.1 Toelichting behandelprogramma………………………………………………… 30
7.2 Evaluatie behandelprogramma………………………………………………….. 30
Discussie………………………………………………………………………………………….. 31
Conclusie………………………………………………………………………………………….. 34
Literatuur…………………………………………………………………………………………. 35
Bijlagen…………………………………………………………………………………………… 36
Bijlage I Uitvoering van het onderzoek en de specifieke testen…………………………... 37
Bijlage II Uitvoering van de testen tijdens de meetmomenten…………………………….. 41
Bijlage III De Rehaboom……………………………………………………………………. 43
Bijlage IV Kenmerken gewrichtskapsel en banden…………………………………………. 44
Bijlage V Tape……………………………………………………………………………… 46
Bijlage VI Trainingsvariabelen……………………………………………………………… 47
Bijlage VII Looppatroon………………………………………………………………………49
Bijlage VIII Het KrachtRevalidatieSysteem………………………………………………….. 52
2
,Voorwoord
De keuze om mijn case report te schrijven over een patiënt met een laterale enkelbandlaesie was een
zeer bewuste, omdat dit een veelvoorkomende blessure is die in vrijwel alle takken van sport kan
voorkomen. In mijn directe omgeving heeft iemand een maand geleden een laterale enkelbandlaesie
opgelopen tijdens zijn werk als militair. Het leek mij een interessante keuze voor mijn case report,
omdat een militair misschien geen echte sporter is, maar wel aan strenge lichamelijke eisen moet
voldoen. Hierop zal het revalidatieprogramma dan ook aangepast moeten worden en ik heb getracht
om dat in dit case report naar voren te laten komen.
In dit case report zal gewerkt worden volgens de KNGF-richtlijn Fysiotherapeutische Verslaglegging.
Hierin wordt gewerkt met een acht-stappen-protocol. Hierin worden de volgende stappen doorlopen:
Verwijzing en aanmelding, anamnese, onderzoek, analyse, behandelplan, behandeling, evaluatie en
afsluiting. Deze acht stappen zijn in dit case report verwerkt als acht verschillende hoofdstukken.1
Het revalidatieprogramma zal de structuur hebben zoals in de Rehaboom volgens Toine van de
Goolberg. Volgens dit protocol heb ik, mede aan de hand van artikelen en mede aan de hand van eigen
kennis en ervaringen een revalidatieprogramma ontwikkeld voor de specifieke casus die in het verslag
besproken zal worden.2
Het maken van dit case report is mij goed bevallen. Ik heb het als plezierig ervaren dat ik erg
vrijgelaten werd in het maken van keuzes, bijvoorbeeld met betrekking tot het onderwerp en de
uitwerking van het revalidatieprogramma. Verder vond ik het erg leuk om zelf alle informatie te
zoeken en uit te werken. Vooral het uiteindelijke verwerken van informatie tot het
revalidatieprogramma gaf me een goed gevoel. Zelf ben ik dan ook tevreden over het eindresultaat.
Ik wens u veel plezier met het lezen van dit case report.
3
,Inleiding
Probleemstelling
De laterale enkelbanden hebben het zwaar te verduren, ze nemen namelijk 25% van de
musculoskeletale blessures en 10-30% van alle sportblessures op zich.3,4 Bij het hardlopen is tussen de
10 en 20% van alle blessures een enkelblessure. Bij langeafstandslopers is het zelfs het grootste deel
van alle blessures. Enkelblessures kunnen worden onderverdeeld in overbelastingsblessures en
traumatische blessures. Overbelastingsblessures in de enkel zijn meestal peesletsels, waarvan de meest
voorkomende achillespeestendinopathie. Veruit het meest voorkomende traumatische letsel is een
laterale enkelbandlaesie.5
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat ook onder militairen laterale enkelbandlaesies regelmatig
voorkomen. De cijfers variëren van 15.1% tot zelfs 34% van alle blessures.6,7 Een reden waarom deze
cijfers zo ver uit elkaar liggen, kan zijn omdat elke militair zijn eigen specifieke werkzaamheden heeft,
waaronder deze blessures zouden kunnen ontstaan.
Hieruit rijst de vraag hoe een revalidatieprogramma na een laterale enkelbandlaesie kan worden
aangepast aan een militair verpleegkundige, die in zijn vrije tijd aan hardlopen doet.
Probleemstelling
De probleemstelling is:
Hoe kan er in het revalidatieprogramma na een laterale enkelbandlaesie voor een recreatieve
hardloper rekening worden gehouden met zijn specifieke werkzaamheden als militair?
Om deze vraag te kunnen uitwerken, is een aantal deelvragen toegevoegd:
1. Aan welke eisen moet het revalidatieprogramma voldoen?
2. Wat zijn de sporteigenschappen van (recreatief) hardlopen?
3. Wat is precies de blessure van de patiënt?
4. Wat zijn de werkzaamheden van de patiënt als militair?
Verwachtingen
Ik verwacht dat een revalidatieprogramma voor een militair, net zoals alle andere
revalidatieprogramma’s, zeer persoonlijk is. Wel denk ik dat er meer zaken moeten worden beoefend
dan wanneer het alleen om het sportspecifieke gedeelte van de patiënt was gegaan.
Doel
Het doel van dit case report is het opstellen van een revalidatieprogramma voor een specifieke patiënt.
Dit revalidatieprogramma moet worden opgesteld volgens de KNGF-richtlijn Fysiotherapeutische
Verslaglegging en zal de structuur hebben zoals in de Rehaboom volgens Toine van de Goolberg.
Daarnaast is het doel om door middel van onderzoek voor het revalidatieprogramma een antwoord te
krijgen op de onderzoeksvraag.
4
,Hoofdstuk 1 Verwijzing en sportanalyse
1.1 Verwijzing
De patiënt is verwezen door de huisarts van de Johannes Postkazerne in Havelte op 7 mei 2011,
diagnose laterale enkelbandlaesie (graad 3) links. Voorgestelde behandeling: fysiotherapie.
1.2 Sportanalyse
Omdat ik in dit revalidatieprogramma zowel rekening wil houden met de werkzaamheden van de
patiënt als militair als met zijn sport hardlopen, zal ik wel de sportanalyse van hardlopen uitwerken,
maar ook een overzicht maken van diverse onderdelen van zijn werkzaamheden als militair, waar ook
rekening mee gehouden moet worden.
1.2.1 Sportgegevens patiënt
Sport Hardlopen (recreatief).
Trainingsomvang 3 keer per week 1,5 tot 2 uur trainen.
Wedstrijdomvang Niet van toepassing, incidenteel een korte duurloop.
Overige beweging Werk: lopen, hardlopen (op oneffen terrein), krachtoefeningen,
krachttraining, cardiotraining.
Vrije tijd: fietsen.
Totale omvang overige beweging: gemiddeld 5 uur per week.
Blessure Laterale enkelbandlaesie (graad 3) links.
Tabel 1. Sportgegevens patiënt
1.2.2 Sportanalyse hardlopen8
Tak van sport Duursport.
Tijdsduur Gemiddeld 100 minuten.
Energiesystemen Het aerobe systeem, in veel kleinere mate ook de overige
energieleverende systemen.
Energiebron Eerst spierglycogeen, daarna vetzuren.
Spiervezeltype Vooral spiervezeltype I (slow twitch).
Werking van de spieren Buikspieren: reactief / synergist van m.iliopsoas.
M.iliopsoas: vooral concentrisch.
Rugspieren: reactief in klein lengtebereik.
M.gluteus maximus: concentrisch.
M.gluteus medius en minimus en tractus iliotibialis: reactief.
Adductoren: stabiliserend.
Hamstrings: isometrisch, reactief.
M.rectus femoris: reactief.
Overige spieren m.quadriceps: concentrisch.
M.triceps surae: isometrisch, reactief.
Onderbeenspieren: isometrisch, reactief.
Intensiteit 60 tot 70% van de HFmax.
Bewegingstraject Vooral lange, rechte stukken.
Ondergrond Verhard.
Grondmotorische eigenschappen
• Coördinatie Voetcoördinatie.
• Uithoudingsvermogen Onafgebroken lopen van een lange afstand.
• Kracht Krachtuithoudingsvermogen.
• Snelheid Niet prestatiebepalend bij lange afstand, mogelijk bij start van een
(eind)sprint.
• Lenigheid Blessurepreventie.
Tabel 2. Sportanalyse hardlopen
5
, 1.2.3 Specifieke werkzaamheden
De werkzaamheden die de patiënt als militair verpleegkundige moet verrichten, zijn onder andere:
• Langdurig staan;
• Lopen met zware bepakking;
• Lange afstanden lopen op oneffen ondergrond;
• Boogtent bouwen in bos;
• Sjouwen met draagbaar (met patiënt erin);
• Sporten: hardlopen, hindernisbaan, vechtsport, fitness, opdrukken, sit-ups.
Bovenstaande activiteiten lopen zeer uiteen wat betreft parameters als intensiteit, snelheid en
weerstand. Daarnaast zijn niet alle activiteiten relevant voor het revalidatieprogramma. In overleg met
de patiënt is bepaald dat er in het revalidatieprogramma rekening wordt gehouden met:
• Lopen op oneffen ondergrond;
• Hindernisbaan.
6
