Samenvatting
Samenvatting Probleem 1 uitwerkingen Recht, economie en maatschappij
- Vak
- (RR121)
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Dit is de uitwerking van probleem 1 van vak 7 Jaar 1 REM.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Probleem 1 – Recht, economie en maatschappij1. Wat is rechtseconomie?
2. Wat is het verschil in een rechtseconomische benadering en een juridische
benadering?
W.C.T Weterings – De economische analyse van het recht
Recht en economie zijn van oorsprong twee wetenschappelijke disciplines die gescheiden van elkaar
bestonden. Het is steeds meer vervlochten. Rechtseconomie is de economische benadering van het
recht.
De economische analyse van het recht wordt aangewend om (i) de effecten van juridische regels op het
gedrag van mensen te beschrijven en te voorspellen, (ii) te evalueren of deze effecten maatschappelijk
gezien wenselijk zijn, en (iii) zonodig alternatieve oplossingen te formuleren.
In de klassieke juridische gedachtegaan is de doelstelling van het recht het bereiken van
rechtvaardigheid. In de economische wordt bestudeerd hoe efficiënt rechtsregels zijn. De doelstelling
van rechtseconomie is maximale maatschappelijke welvaart/maximale efficiëntie. Het wordt gebruikt
om in beeld te krijgen wat de consequenties van alternatieve regels zouden zijn en om suggesties voor
hervormingen van rechtsregels en -instituties te doen.
Onderscheid tussen positieve en de normatieve economische analyse:
1) Positieve rechtseconomie/analyse van het recht houdt zich bezit met het recht zoals het is
en of dit recht efficiënt is.
- Er wordt met behulp van economische principes een verklaring gegeven voor bestaande
rechtsregels en -instituties.
(Vb. Waarom heeft bepaalde juridische regeling bepaalde vorm gekregen?)
Het beoogt antwoordt te geven op de vragen naar het ontstaan en de inhoud van de regels.
Het is gebaseerd op gegevens en feiten.
Ook worden de gedragseffecten van rechtsregels voorspelt of geëvalueerd. Daarbij wordt geprobeerd
om globaal vast te stellen of die rechtsregels efficiënt zijn en wat de te verwachten gevolgen van die
rechtsregels op de maatschappelijke welvaart zijn.
2) In de normatieve rechtseconomie/analyse van het recht wordt getracht om aan te geven hoe
het recht eruit zou moeten zien, waarbij het uitgangspunt is dat het recht efficiënt behoort te zijn.
Deze wordt kritisch door juristen ontvangen. Aan de hand van het efficiëntiecriterium wordt
aangegeven welke rechtsregel gehanteerd zou moeten worden.
Gebaseerd op waarden, meningen en oordelen
Rechtseconomie stelt 3 fundamentele vragen:
1. Waarom hebben we een rechtsregel?
2. Wat is het effect van bepaalde rechtsregels?
3. Welke rechtsregel is wenselijk van uit het perspectief van efficiëntie?
Positief: werkloosheid percentage is 9 procent
Normatief: werkloosheidpercentage is te hoog.
(Een positieve economische analyse waaruit naar voren komt dat bepaalde bestaande rechtsregels
niet (voldoende) efficiënt zijn, leidt tot een normatieve economische analyse)
Efficiëntie heeft betrekking op de totale kosten en baten van een situatie. Als de totale baten groter
zijn dan de totale kosten is er sprake van meer efficiëntie. (Ook wel doelmatigheid genoemd; het
bereiken van een doel met gebruik van zo weinig mogelijk middelen.) De maatstaven van efficiëntie
, worden gebruikt om te beoordelen in hoeverre rechtsregels kunnen bijdragen aan een verhoging van
de maatschappelijke welvaart. Er is maximale efficiëntie als een rechtsregel meebrengt dat een zo
gunstig mogelijk saldo van kosten en baten voor alle partijen gezamenlijk worden bereikt. De mate
kan door verschillende criteria worden bepaald:
Pareto efficiëntie (verandering): als een rechtsregel wordt ingevoerd/veranderd en ten
gevolge daarvan de welvaart van één of meer personen toeneemt en niemand erop
achteruitgaat.
Vb. dat iedereen rechts moet rijden, iedere verkeersdeelnemer is dan beter af.
Voordeel: geen verliezers, wel baten maar geen kosten
Nadeel: Erg strikt en weinig ruimte voor verandering
Kaldor-Hicks efficiëntie: Verhouding totale baten en totale kosten rechtsregels. Er is
verbetering indien bij een bepaalde rechtsregel sommigen er meer in welvaart op vooruit gaan
dan anderen erop achteruitgaan. !Theoretisch! levert het de winnaars genoeg winst op om de
verliezers te kunnen compenseren en dan nog beter af te zijn. Dit hoeft niet daadwerkelijk te
gebeuren, want dat is duur en gecompliceerd.
Het recht als een systeem van (gedrags)prikkels
In de traditionele juridische invalshoek wordt het recht met name gezien als een instrument om een
gerezen conflict tussen mensen uit de wereld te helpen. Er wordt dan ex post (achteraf) gekeken naar
het conflict en aan de hand van het recht moet worden opgelost.
Rechtsregels worden in de rechtseconomie beschouwd als instrumenten om gedrag te beïnvloeden.
Ze creëren prikkels die toekomstig gedrag van mensen kunnen sturen. Er kan worden voorkomen dat
een ongewenste situatie zich in de toekomst zal voorzien. De r.e. analyseert dan ex ante (vooraf)
welke effecten rechtsregels zullen hebben.
Invloed rechtsregels op individuele en maatschappelijke welvaart
- Welvaart (nut)is de mate waarin behoeften bevredigd (kunnen) worden met de beschikbare
middelen. Het omvat ALLES waar men waarde aan hecht, niet alleen geld. Hoe meer een
situatie is zoals iemand die graag wil, hoe welvarender hij is.
- Onder individuele welvaart wordt verstaan de mate waarin de behoeften van een individu
worden bevredigd.
- Maatschappelijk welvaart is de welvaart van alle individuen (binnen een samenleving)
gezamenlijk.
Rechtsregels geven prikkels aan mensen om bepaald gedrag te kiezen doordat zij de individuele
welvaart van mensen beïnvloeden. Het recht maakt het ongewenste gedrag duurder door het gebruik
van boetes, straffen, schadevergoeding etc. (Daarmee worden de kosten en baten, de voor- en
nadelen veranderd die mensen aan verschillende gedragskeuzen ontlenen en worden zij geprikkeld
om voor het gewenste gedrag te kiezen. Mensen passen hun gedrag aan regels aan indien en voor
zover hen dat een hogere welvaart oplevert dan niet-naleving.)
Nadat is geanalyseerd welke prikkels bepaalde regels waarschijnlijk uitoefenen op individueel gedrag
van mensen, wordt in de rechtseconomie bezien tot welke maatschappelijke uitkomst de reactie van
mensen op deze rechtsregels leidt. Resulteren de effecten van deze rechtsregels op het gedrag van
mensen in een hogere of lagere maatschappelijke welvaart (ten opzichte van de bestaande situatie)?
Het beantwoorden van deze vraag is het uiteindelijke doel van de rechtseconomie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chlvdziel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48756 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen