Samenvatting van blok 8: lifestyle. Onderwerpen die aan bod komen zijn: publieke gezondheid, diabetes (gravidarum), obesitas, epilepsie, afwijkingen aan tractus digestivus, tractus urogenitalis en hartafwijkingen, genitale verminking en seksuele problemen, auto-immuunziekten en schildklierafwijking...
Samenvatting blok 8
OWG 8.1 publieke gezondheid
Publieke gezondheidszorg richt zich op het bevorderen van de volksgezondheid en van gelijke kansen
op gezondheid, en zet collectieve maatregelen in om deze doelen te bereiken.
De publieke gezondheidszorg in Nederland is een gedeelde verantwoordelijkheid van de
Rijksoverheid, gemeenten en zorgprofessionals.
1. Rijksoverheid is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van het nationale gezondheidsbeleid en het
vaststellen van de landelijke gezondheidsdoelen. Daarnaast financiert de Rijksoverheid een aantal
publieke gezondheidszorgprogramma’s
2. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de publieke gezondheidszorg binnen hun
gemeente. Monitoren van gezondheid, bevorderen van gezond gedrag en voorkomen en bestrijden
van infectieziekten.
3. GGD’s zijn de belangrijkste uitvoerders van de publieke gezondheidszorg. Bieden breed scala aan
gezondheidsdiensten. Bv: jeugdgezondheidszorg, infectieziektebestrijding, medische milieukunde en
gezondheidsbevordering.
4. Zorgprofessionals zijn verantwoordelijk in het verlenen van medische zorg aan individuele
patiënten, maar dragen daarbij ook bij aan de bevordering van de volksgezondheid door het
signaleren van gezondheidsproblemen en adviseren over gezond gedrag.
5 stelselwetten:
- Wet publieke gezondheid (wpg)
- De jeugdwet
- De wet maatschappelijke ondersteuning (wmo)
- De zorgverzekeringswet (zvw)
- De wet langdurige zorg (wlz)
WPG: regelt lokale gezondheidsbeleid, jeugdgezondheidszorg, ouderenzorg, infectieziektenbestrijding
en gezondheidsbevordering.
De jeugdwet is voor alle vormen van jeugdhulp en bekostiging van kinderbeschermingsmaatregelen
en jeugdreclasseringsmaatregelen.
Wmo gaat over bevorderen van maatschappelijke participatie
= alle drie verantwoordelijkheid van de gemeente
Zvw bepaalt dat een zorgverzekeraar zorg regelt als een verzekerde een beroep moet doen op zijn
zorgverzekering
Wlz is voor mensen die 24 uur per dag zorg of toezicht nodig hebben
= allebei verantwoordelijkheden van zorgverzekeraars.
financiering
voor ZVW-zorg:
,twee grote financieringsstromen:
- Iedere verzekerde betaald vanaf 18 jaar een ‘nominale’ premie aan zijn of haar
zorgverzekeraar
- Daarnaast is er nog een verplicht eigen risico van 385 euro per jaar.
Aan de andere kant is er een inkomensafhankelijke bijdrage die door de werkgever wordt betaald. Op
macroniveau gaat dat om een bedrag dat vergelijkbaar is met de jaarlijkse premie. De
inkomensafhankelijke bijdrage + rijksbijdrage voor kinderen tot 18 jaar komen terecht in het
Zorgverzekeringsfonds.
Tenslotte is er voor mensen met een laag inkomen zorgtoeslag (gaat via belastingdienst)
2015: gekozen voor decentralisatie van de zorg. Gemeenten hebben meer verantwoordelijkheid in
het indelen van de zorg in hun gemeente ipv dat de staat het voor heel Nederland bepaald.
Financiering Wlz-zorg:
Een wettelijke volksverzekering, waarvoor via de loonbelasting een inkomensafhankelijke premie
wordt betaald. Hoogte van premie is 9,65%). Daarnaast betalen volwassenen die van de Wlz-zorg
gebruik maken een eigen bijdrage, die ook afhankelijk is van het inkomen. Alle bijdragen worden
gestort in het Fonds langdurige zorg.
Financiering Wmo:
Gemeenten krijgen geld van het Rijk via gemeentefonds. Gemeenten zijn vrij om de middelen te
besteden bij de uitvoering van de wet. Het college van burgemeester en wethouders legt over de
besteding verantwoording af aan de gemeenteraad. De in natura-ondersteuning betaalt de gemeente
direct aan de aanbieder die de ondersteuning gegeven heeft. Voor ondersteuning die burgers zelf
regelen met persoonsgebonden budget maakt de gemeente geld over naar de Sociale
Verzekeringsbank. Daar kunnen cliënten met een pgb de rekeningen die ze voor hun ondersteuning
hebben gekregen naartoe sturen en laten betalen; het zogenoemde trekkingsrecht. Tenslotte kunnen
cliënten voor maatwerkvoorzieningen een eigen bijdrage betalen, die afhankelijk kan zijn van
inkomen of vermogen.
Financiering jeugdhulp
Voor uitvoering van de jeugdwet krijgen gemeenten geld van het Rijk. De jeugdhulp in natura betaalt
de gemeente direct aan de aanbieder die de jeugdhulp gegeven heeft. Voor de jeugdhulp die ouders
of vertegenwoordigers van de kinderen en jongeren zelf regelen met een persoonsgebonden budget,
maakt de gemeente geld over naar de sociale verzekeringsbank. Daar kunnen ouders met een pgb de
rekeningen die ze voor de jeugdhulp hebben gekregen naartoe sturen en laten betalen. Overigens
kunnen die ouders met een pgb voor hun kind ook zélf jeugdhulpverlener zijn en zichzelf ook uit het
budget laten betalen. Dat is het geval als ze door de zorg voor hun kind arbeidsinkomsten mislopen.
Geschiedenis publieke gezondheidszorg en verloskundige zorg
Semmelweis:
Een Hongaarse arts die werkte bij een kraamkliniek in Wenen. Veel vrouwen stierven aan
kraambedkoorts, waarvan de oorzaak onbekend was. Semmelweis beweerde dat de artsen die lijken
ontleedde en vervolgens vrouwen behandelden de boosdoeners waren. Hij concludeerde dat handen
wassen in bleekwater zogenaamde lijkdeeltjes verwijderde. Moedersterfte daalde snel.
,Er kwam in shift van curatief naar preventief.
Positieve gezondheid:
Een bredere kijk op gezondheid, uitgewerkt in 6 dimensies. Met die bredere benadering draag je bij
aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om
te gaan. Dit om zoveel mogelijk eigen regie te voeren.
De 6 dimensies:
- Lichaamsfuncties
- Mentaal welbevinden
- Zingeving
- Kwaliteit van leven
- Meedoen
- Dagelijks functioneren.
Ecologisch model van Dahlgren en Whitehead
dit model maakt de relatie tussen het individu, zijn omgeving en gezondheid inzichtelijk. Het individu
is geplaatst in het midden en om hem heen zijn de verschillende lagen van invloed op gezondheid.
OWG 8.2 Diabetes
Bloedglucose regulatie
Glucosegehalte = bloedsuikerspiegel = maat van de hoeveelheid glucose in het bloed (gezond
nuchtere waarde tussen 4-8 mmol glucose per liter)
Bij hoge glucoseconcentratie in het bloed gaat insuline te werk. Insuline wordt aangemaakt in de
eilandjes van Langerhans. Voornaamste taak insuline is het verminderen van glucoseconcentratie in
het bloed. Dat doet het door synthese van glycogeen in spier- en levercellen te bevorderen. Ook zorgt
het ervoor dat glucosereceptoren van cellen werken, waardoor cellen glucose op kunnen nemen.
Glucagon heeft een werking die tegengesteld is aan de werking van insuline. Glucagon wordt
aangemaakt in de alvleesklier maar op een ander gebied dan insuline. Glucagon verhoogt de
, bloedsuikerspiegel door de afbraak van glycogeen tot glucose te bevorderen. Adrenaline bevordert
ook de afgifte van glucose aan het bloed door de lever.
Diabetes
= chronische stofwisselingsziekte waarbij je alvleesklier niet of onvoldoende insuline aanmaakt.
Type 1:
Is een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het afweersysteem het lichaam aanvalt. Bij diabetes type
1 valt het lichaam de cellen in de alvleesklier aan die insuline aanmaken.
Type 2:
Bij ontstaan van diabetes mellitus type 2 spelen genetische en omgevingsfactoren een rol.
Pathofysiologie kenmerkt zich door 2 verschijnselen:
- Onvoldoende insulinesecretie door bètaceldisfunctie
- Insulineresistentie in lever- spier- en vetweefsel (insulineresistentiesyndroom of metabool
syndroom)
Kenmerken van metabool syndroom:
- Grote middelomvang
- Verhoogde bloeddruk
- (licht) verhoogde bloedglucose en insulinewaarden
- Verhoogde triglyceridenwaarden en verlaagde HDL cholesterolwaarden.
Diabetes en zwangerschap
Preconceptie zorg
Het bespreken van een (toekomstige) zwangerschapswens behoort bij vrouwen met DM in
vruchtbare leeftijd. Er wordt gestreefd naar een zo laag mogelijk HbA1c zonder hypoglykemieën. Bij
een creatinineklaring van <80ml/min dient rekening gehouden te worden met een mogelijke afname
van de nierfunctie tijdens de zwangerschap. Bij een preconceptioneel aanwezige nefropathie is het
noodzakelijk om bloeddruk te monitoren en eventuele hypertensie te behandelen. Diabetische
retinopathie wordt bij voorkeur 6 maanden voorafgaand aan een zwangerschap geëvalueerd door
middel van fundusfotografie.
Effect van diabetes op zwangerschap
Verhoogde kans op:
- Miskraam (vooral bij veel schommelingen in bloedsuikerspiegel)
- Structurele afwijkingen: door glucoseregulatie vroeg in de zwangerschap
- Foetale macrosomie
- Intra-uteriene sterfte
- Pre-eclampsie
- Vroeggeboorte
Medicatie
- Analoge kortwerkende insulines kunnen veilig in zwangerschap gebruikt worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ingetuerlings21. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
