Alle Hoorcolleges van het vak Inleiding Bestuursrecht aan Tilburg University uitgewerkt.
Hoorcolleges bevatten een duidelijk overzicht van de stof en zijn handig om voor het tentamen te leren. Slides zijn aangevuld met uitgebreide aantekeningen en plaatjes
Fiscaal recht en bestuursrecht
Blauwe envelop belastingdienst bestuursrecht
Fiscaal recht is bijzonder bestuursrecht (‘fiscaal separatisme’ fiscaal recht juristen willen vaak
uitzonderingen maken voor de fiscaliteit)
Discretionaire bevoegdheid (komt in week 2 aan bod)
Algemene definitie
Bijzonder voorbeelden
Bijzonder:
Discussie opvang vluchtelingen
Casino wetgever heeft bepaalt dat alléén Holland Casino in Nederland casino mag zijn.
Maar nu wordt de markt voor casino’s geopend (wel vergunning nodig)
Subsidies
Sociale zekerheid/zorg
Woningbouw omgevingsvergunning voor het bouwen
Kerncentrales
OV
Algemeen:
Bestuursrecht: recht van, voor en tegen het openbaar bestuur
o Het openbaar bestuur kan het recht gebruiken
o Het recht schrijft voor hoe het openbaar bestuur georganiseerd is
o Burgers kunnen gebruik maken van het recht tegen openbaar bestuur
Openbaar bestuur:
o Uitvoerende macht (trias politica)
Maar bestuur is meer dan enkel uitvoering van wetten!
o Het van overheidswege behartigen van het algemeen belang
o Het eenzijdig vaststellen van de rechtspositie van andere rechtssubjecten (oftewel
het uitvoeren van openbaar gezag) dus geen toestemming nodig van rechtssubject.
Dit is rechtvaardig omdat deze regels/wetten zijn vastgesteld door de
volksvertegenwoordiging die wij zelf hebben gekozen.
5 hoofdzaken in het bestuursrecht
Organisatie: wie is bevoegd om het algemeen belang te behartigen?
Bevoegdheden: hoe kan het orgaan dit algemeen belang behartigen?
Normering: aan welke normen moet het orgaan zich daarbij houden?
Handhaving: wat kan het orgaan doen als de regels niet worden nageleefd?
Rechtsbescherming: hoe kan de burger zich verweren tegen dit optreden?
,2 uitgangspunten
Legaliteitsvereiste
o Legt een relatie tussen het bestuursrecht en de wet
o Bestuursbevoegdheden (niet bevoegdheid om wetten te maken, maar welke
bevoegdheden kunnen de bestuursorganen uitoefenen) moeten berusten op een
wettelijke grondslag
Grondslag in wettelijk voorschrift
Dit kan een wet in formele zin zijn, of wet in materiële zin.
o Bestuursbevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met de
wet (het recht)
o Kijk met welk oogmerk de wetgever het heeft bepaald.
o Alles begint bij een wet, altijd een wettelijk voorschrift voor een activiteit.
Specialiteitsbeginsel
o Bestuursbevoegdheden mogen slechts worden uitgeoefend ter behartiging van het
specifieke belang waarvoor de wettelijke regeling is vastgesteld
Bestuursrechtelijke normstelling
Algemene wetten en bijzondere wetten
o Algemene wet bestuursrecht
o Algemene wet in zake rijksbelastingen / omgevingswet/ dienstenwet
o Telecommunicatiewet / wet op kansspelen / …
Verticaal gelede normstelling: normstelling van een bepaalde activiteit vindt plaats op
verschillende niveaus van regelgeving (bv. Variërend van wet in formele zin tot individuele
beschikking)
o De regels die op een bepaalde activiteit van toepassing zijn vind je in hogere
wetgeving (wet in formele zin) en ook in lagere wetgeving.
o Het meest concrete niveau wat je kan krijgen is de individuele beschikking, waarbij
aan jou persoonlijk bijv. een vergunning wordt verleend. Daarin staat het heel
specifiek vermeld. Beschikking is dus persoonlijk.
Horizontaal gelede normstelling: normstelling van een bepaalde activiteit vindt plaats op
basis van meerdere wetten van gelijke rang (en daarop gebaseerde lagere regelgeving)
Bevoegdheden moeten worden toegekend aan een specifiek doel.
o Voor een bepaalde activiteit moet je verschillende wetten van gelijke rang
raadplegen.
verticaal gelede normstelling
Art. 14 lid 3 Vreemdelingenwet 2000:
o Een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd wordt verleend onder beperkingen,
verband houdende met het doel waarvoor het verblijf is toegestaan.
Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld over
de beperkingen
Art. 3.4 Vreemdelingenbesluit 2000:
o 1. De in art. 14 lid 3 Vw 2000 bedoelde beperkingen houden verband met [ onder
meer] studie
o 2. De beperkingen, bedoeld in het eerste lid, kunnen ander worden omschreven bij
de verlening van de verblijfsvergunning
o 3. Bij ministeriële regeling kunnen regels worden gesteld over deze beperkingen
Je begint altijd bij een wet in formele zin.
,De verticaal gelede normstelling komt ook voor bij fiscaal recht. Gemeenten mogen bijv. d.m.v.
verordeningen belastingregels vaststellen.
Art. 104 GW: ‘uit kracht van een wet’/’bij wet’ de wet in formele zin moet het meeste regelen,
maar er is mogelijkheid tot delegatie.
Horizontaal gelede normstelling
Evenement in de gemeente Tilburg
Evenementenvergunning APV / Gemeentewet
Drankvergunning Drank- en Horecawet
Gebruiksvergunning tent Brandbeveiligingsverordening / Wet
veiligheidsrisico’s
Subsidie Algemene subsidieverordening (ASV) /
Algemene wet bestuursrecht
4x wet in formele zin, dus wetten van dezelfde rang.
De horizontaal gelede normstelling komt ook voor bij fiscaal recht.
Algemene wet bestuursrecht
‘De wet stelt algemene regels van bestuursrecht vast.’ (art. 107 lid 2 GW)
Awb: voorbereidingen vanaf 1983, inwerkingtreding 1994
Aanbouwwet: totstandkoming in tranches (aanvankelijk) dus totstandkoming in delen
o Nu wordt de wet niet meer aangepast in tranches, maar de wet wordt nog wel
gewijzigd
Doelstellingen:
o Harmonisatie van bestuursrechtelijke wetgeving (eenheid)
o Vereenvoudiging en systematisering van wetgeving
o Codificatie van normen die in de rechtspraak zijn ontwikkeld
o Treffen van voorzieningen die een algemene regeling behoeven
Structuur
Awb: van algemeen naar bijzonder
Je gaat steeds verder inzoomen naar specifieke regelingen.
Hofodstukken Awb en hoofdzaken bestuursrecht
Organisatie: 1, 2 en 10
Bevoegdheden: 3, 4 en 5
Normering: 2, 3 en 4
Handhaving: 5
Rechtsbescherming: 1 en 6-9
, Awb en andere wetgeving
Verhouding van wetgeving
De bijzondere wet gaat voor de algemene wet. (indien er sprake is van twee wetten van
gelijke rang)
De hogere wet gaat voor de lagere wet
4 categorieën van Awb-bepalingen
Dwingend recht: alleen afwijking bij wet in formele zin mogelijk (dus alleen bijzondere wet
gaat voor algemene wet)
o Awb is een wet in formele zin, de enige die hier van af kan wijken is een bijzondere
algemene wet van bestuursrecht. Dus wanneer er een bepaling in de Awb staat
waarin geen afwijking is toegestaan, daarvan kan je toch afwijken als er een
bijzondere wetgeving in de Awb zou worden opgenomen.
Regelend recht: ook afwijking in lagere wetgeving (‘bij wettelijk voorschrift’) mogelijk
Aanvullend recht: hoofdregel in bijzondere (evt. lagere) wetgeving, vangnet in Awb.
De Awb zegt dan kijk eerst in de bijzondere wetgeving, is die er niet kijk dan in de Awb.
Facultatief recht: alleen van toepassing indien dit expliciet is bepaald in bijzondere wetgeving.
Voorbeelden
Art. 2:14 lid 1 Awb
‘Een bestuursorgaan kan een bericht dat tot een of meer geadresseerden is gericht, elektronisch
verzenden voor zover de geadresseerde kenbaar heeft gemaakt dat hij langs deze weg bereikbaar is’
Dit is dwingend recht omdat er geen afwijkingen op mogelijk zijn (staat Awb niet toe).
Is art. 3a AWR (algemene wet inzake rijksbelasting) verenigbaar met art. 2:14 lid 1 Awb?
AWR is een bijzondere wet in formele zin. Deze mag dus afwijken van een regel van dwingend recht.
Art. 4:1 Awb
‘Tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald, wordt de aanvraag tot het geven van een
beschikking ingediend bij het bestuursorgaan dat bevoegd is op de aanvraag te beslissen.’
Dit is regelend recht omdat er een tenzij ‘bij wettelijk voorschrift’ clausule is opgenomen in de
wet. Er wordt een hoofdregel opgesteld (het gaat schriftelijk) maar tegelijkertijd kan ervan af
worden geweken.
Art. 4:13 Awb
‘Een beschikking dient te worden gegeven binnen de bij wettelijk voorschrift bepaalde termijn of, bij
ontbreken van zulk een termijn, binnen een redelijke termijn na ontvangst van de aanvraag.’
Dit is aanvullend recht omdat er een vangnet wordt gegeven. Kijk eerst naar een wettelijk
voorschrift, als die ontbreekt, kijk dan naar de voorziening van de Awb.
Art. 3:10 Awb
‘Deze paragraaf is van toepassing indien dit bij wettelijk voorschrift is bepaald.’
Dit is facultatief recht omdat er staat van toepassing als dit bij wettelijk voorschrift is
bepaald.
Organisatie van het openbaar bestuur
Openbaar lichaam: maken deel uit van het openbaar bestuur
Bestuursorganen: staan in verhouding met elkaar en vormen samen een openbaar lichaam.
Vb. De Belastingdienst is geen van beide. Het is juridisch niet relevant. Maar personen die er
werken zijn bestuursorganen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stephanieraeijmaekers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.
