Samenvatting voor de IP8 toets, met samenvatting van de theoretische achtergrond, het onderzoek en de behandeling en de behandeleffecten voor de betreffende casus.
Casus 10
Student informatie Osteoporose polsfractuur
Naam: Mw. L
Geslacht: V
diagnose: osteoporose polsfractuur
Mevrouw heeft haar linkerpols gebroken, toen zij zich op straat probeerde op te vangen
na het uitglijden. In het ziekenhuis constateerde de orthopeed een Colles fractuur, de
neuroloog heeft daarna ook nog een aantal onderzoeken gedaan omdat bijstanders zagen
dat zij het bewustzijn had verloren. Het blijkt een hersenschudding te zijn geweest.
Collesfractuur
De Collesfractuur (de distale radiusfractuur met angulatie naar
dorsaal van het distale fragment) ontstaat door een val op de
pols met de hand in dorsale flexie (bij volaire flexie krijg je een
Smithfractuur). Er is sprake van zwelling en pijn en een
bajonetstand van de pols. Hierdoor is er ook sprake van
functieverlies. De beschadigde structuren die dit functieverlies
veroorzaken is vooral bot.
Het genezen van bot is een proces dat zich normaliter met een
grotere snelheid voltrekt dan in de meeste andere weefsels in
ons lichaam. De reden hiervoor is dat de stabiliteit van het
skelet van de mens van essentieel belang is. Voor dieren is deze
van levensbelang omdat ze zonder stabiliteit geen mobiliteit en
daarmee bijna geen overlevingskansen hebben.
De behandeling van de eenvoudige – meest voorkomende – niet intra-articulair verlopende
collesfractuur is in het algemeen conservatief. Na repositie van de fractuurdelen wordt een dorsale
onderarmspalk aangelegd, die na ongeveer een week wordt vervangen door een circulair gips
gedurende een periode van 4 weken. In eerste instantie wordt een gipsspalk in plaats van een circulair
gips gebruikt, omdat rond de fractuur vaak nog verdere zwelling optreedt, wat bij een circulair gips
kan leiden tot doorbloedingsstoornissen.
De repositie wordt verricht onder lokale anesthesie. Er wordt bij de liggende patiënt tractie op de
fractuur uitgeoefend door tractie aan duim, wijsvinger en middelvinger in de lengterichting van de
onderarm, met tegendruk op de bovenarm bij een 90° geflecteerde elleboog.
Osteoporose
Osteoporose is het gevolg van afgenomen bot-massa en verstoring van de bot-matrix. Dit leidt tot een
afname van de sterkte van de botten en een verhoogd risico op botbreuken, van met name de
wervelkolom, heup, pols, bovenarm en bekken. Het risico op breuken neemt toe met de leeftijd; het
betreft met name personen die ouder dan 75 jaar zijn. Een op de twee vrouwen en een op de vijf
mannen van 50 jaar of ouder zal ten minste een botbreuk ten gevolge van osteoporose oplopen.
Oorzaken:
Tussen het twintigste en dertigste levensjaar bereiken de botten hun maximale massa (piek-bot-massa).
Voor een goede bot-opbouw zijn hoogwaardige voeding (niet teveel eiwit en suiker) met voldoende
vitamine D en calcium, lichaamsbeweging/sport en bij voorkeur ten minste een kwartier per dag
blootstelling aan zonlicht van belang. In het vierde of vijfde decade begint de bot-massa af te nemen.
Dit is het gevolg van toegenomen afbraak van bot door osteoclasten en verminderde botvorming door
osteoblasten. Leeftijdsgebonden veranderingen van de botten zijn de belangrijkste oorzaak van
osteoporose. De afgenomen hoeveelheid oestrogenen na de menopauze verhoogt het risico op
botverlies bij vrouwen. Botverlies bij mannen treedt vooral op vanaf het zeventigste levensjaar, en
komt vaker voor bij mannen met tekorten in de productie van testosteron en oestrogeen. Een tekort aan
, vitamine D en hyperparathyreoïdie komen relatief veel voor bij ouderen en kunnen bijdragen aan de
ziekte. Andere zaken die kunnen bijdragen zijn verminderde lichaamsbeweging, roken, meer dan 3
glazen alcoholhoudende drank per dag, langdurig gebruik van orale (via de mond ingenomen)
glucocorticoïden (bijvoorbeeld prednison) en een afgenomen productie van IGF-1 (insuline-like
growth factor).
Behandeling:
Niet medicamenteus: Vallen draagt in belangrijke mee aan het veroorzaken van breuken, met name bij
verzwakte, oudere personen. Verschillende maatregelen kunnen het vallen verminderen. Bijvoorbeeld
door vermindering van het gebruik van slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen (benzodiazepines). Zorg
voor voldoende vitamine D en calcium in de voeding, eventueel als supplement. Sporten c.q. het doen
van oefeningen dient men aan te moedigen en roken en alcohol misbruik dient men af te raden.
Fysiotherapie en verlichting van pijn zijn aanvullende behandelvormen. Hulpmiddelen zijn er in de
vorm van een rollator of heupbeschermers. Men kan de woonomgeving analyseren, om ervoor te
zorgen dat het risico in huis te struikelen minimaal is.
Medicamenteus: Verschillende (soorten) geneesmiddelen kunnen worden gebruikt. Bisfosfonaten,
raloxifeen en hormoonsuppletie gaan de botafbraak tegen. Strontiumranelaat (remt botafbraak en
stimuleert botvorming) en bijschildklier hormoon (anabool).
Zie ook Orthopedie van Verhaar blz. 302 e.v.
Hersenschudding
Licht traumatisch hersenletsel, oftewel een hersenschudding, is het gevolg van een klap of stoot tegen
het hoofd. Hierbij worden de hersenen voor korte tijd letterlijk door elkaar geschud. De hersenen zelf
worden hierbij niet (langdurig) beschadigd, hoewel tot tien procent toch een lichte kneuzing of kleine
bloeding kan oplopen. Bij minder dan één procent van de patiënten kan een ernstige bloeding optreden
als bloedvaten beschadigd raken in de buurt van een schedelbreuk.
Van het ongeval en van enige tijd daarvóór kan de patiënt zich niets meer herinneren. Ook kan de
patiënt zich vaak niets herinneren van de periode ná het ontstaan van de hersenschudding: er is dan
sprake van posttraumatische amnesie (PTA), die enige tijd kan aanhouden. Hoe ernstiger de
hersenschudding, hoe langer het bewustzijnsverlies en de PTA duren.
Oorzaak:
Klap op het hoofd na val of stoot. Voorbeelden zijn: een val van een trap, een botsing in het verkeer of
een harde klap op het hoofd bij een vechtpartij. Hierdoor kunnen in de hersenen kleine of grotere
beschadigingen ontstaan, verspreid over een groter gebied.
Symptomen:
Bij licht traumatisch hersenletsel treedt vaak een kortdurend bewustzijnsverlies en/of geheugenverlies
op. Het bewustzijnsverlies kan variëren van enkele seconden tot maximaal vijftien minuten.
Andere symptomen verschillen per patiënt in ernst en zijn bijvoorbeeld een tijdelijk verstoord
geheugen (tot maximaal 24 uur), hoofdpijn, slaperigheid, wazig zien, duizeligheid, misselijkheid en
braken. Deze symptomen hoeven niet allemaal bij elke patiënt op te treden.
Behandeling:
Om van een hersenschudding te herstellen, kan de patiënt (bed)rust houden. Vroeger ging men daarbij
uit van een periode van zo'n zes weken; tegenwoordig zijn de meeste artsen het erover eens dat deze
periode van volstrekte rust niet nodig en zelfs ongewenst is. Meestal wordt geadviseerd om
afhankelijk van de klachten weer langzaam activiteiten te gaan hervatten zonder te forceren.
Vaak wordt het advies gegeven om de patiënt de eerste dag om de één à twee uur - 's nachts én
overdag - wakker te maken, om te controleren of hij nog reageert; het zogenaamde wekadvies. Dit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ingebol. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
