2.1
Ethiek Wat is juist handelen? (wat is goed en wat is fout)
Praktisch, want het gaat over hoe je moet handelen
Ethiek probeert te achterhalen wat goed is
Moreel dilemma situatie waarin je antwoord moet geven op de vraag:
Wat is het juiste om te doen?
- Keuze heeft (grote) gevolgen voor jezelf of anderen
- Je moet een keuze maken, want soms tijddruk
- Keuze is afweging van verschillende waarden, wat vind je belangrijker/bete
- Bijv. pindakaas of hagelslag is een gewoon dilemma
Ethiekdescriptief: beschrijvend. Je beschrijft wat er aan de hand is
Wat vindt de gemiddelde Nederlander van de bio-industrie?
Ethieknormatief: voorschrijvend. Je beschrijft niet alleen iets maar geeft ook aan
of je het acceptabel vindt of niet.
Je schrijft regels (normen) waarvan jij denkt dat iedereen dit zou moeten naleven.
Moreel relativisten vs. Anti-relativisten
Moreel relativisten ‘je kind een tik verkopen is moreel verkeerd’ vinden het niet
waar of onwaar. In sommige situatie of tijden is het waar in andere onwaar.
De ene mening is niet meer of minder waar dan de andere mening.
Anti-relativisten ‘je kind een tik verkopen’ vinden dat dat voor iedereen moreel
goed of verkeerd is.
Er is een morele waarheid: Mensen kunnen gelijk of ongelijk hebben wat moreel juist
is.
Waarden iets waar je waarde aan hecht, je vindt het belangrijk
Normen regels die afgeleid zijn van waarden en je vertellen wat je moet doen
Universele normen en waarden normen en waarden die voor iedereen hetzelfde
zijn, ongeacht cultuur of tijd van opgroeien.
, 2.2
Immanuel Kant (1724-1804) Duitse filosoof
Hij gelooft in de mens als rationeel, autonoom individu
Rationeel = verstandig (met gebruik van de rede/het verstand)
Autonoom = autoszelf, nomoswet dus we zijn in staat onszelf een wet te stellen.
Hij vond dat je alleen op basis van de rede kunnen bepalen wat we moeten doen.
Dus dat we het vermogen hebben om met ons verstand, geheel onafhankelijk, zelf
na te denken en keuzes te maken.
Om erachter te komen wat goed handelen is, moet je je verstand gebruiken.
Dus zo kunnen wij alle morele dilemma’s oplossen.
Wat moreel toelaatbaar is hangt niet af van de omstandigheden maar is voor
iedereen altijd hetzelfde goed en kwaad is universeel
Universeel = voor iedereen en in alle omstandigheden hetzelfde
Belangrijkste taak van ethiek: Bepalen wat waardevol of goed is, het antwoord van
Kant op die vraag: ‘Als we redelijk nadenken is er maar één ding onvoorwaardelijk
goed: De goede wil, dat is niet zomaar waar we zin in hebben maar dat is het
vermogen om op basis van wetten te handelen.’ het gaat dan om de morele wet,
de wet die ons verteld wat het juiste is om te doen, die is universeel.
De goede wil zorgt ervoor dat we doen wat de morele wet voorschrijft.
Kant laat zien dat wij dingen soms als goed beschouwen bijv. intelligentie of moed
ook voor slechte doeleinden worden gebruikt door intelligentie hackt een hacker
het hele ziekenhuissysteem of door moed stelt een terrorist in staat een
zelfmoordaanslag te plegen.
Alleen wat ervoor zorgt dat we de morele wet volgen is dus goed.
Morele wet = wet die voor altijd en iedereen geldt dus moet het een natuurwet zijn.
Deze regel noemt kant categorische imperatief, wat we volgens de rede altijd
onder alle omstandigheden moeten doen: Een absolute plicht.
Voorbeeld van een plicht: Niet liegen, in dus geen enkele situatie.
Je kijkt naar 2 vragen:
1. Zou je willen dat de handeling een algemene wet zou worden?
2. Behandel ik de ander wel als doel op zich en niet als een middel?
Dus het gaat bij Kant niet om de gevolgen van de handeling.
Hypothetisch imperatief, ‘als-dan-structuur’ Lijkt op utilisme. Het is geen plicht
maar je bepaald zelf of je het wilt of niet.
Autonoom jezelf bepalen door je aan de morele plicht te houden. Een goede
handeling is altijd goed omwille van de goede wil.
Heteronoom jezelf laten bepalen door de gevolgen van een handeling. Een
goede handeling is pas goed omwille van het resultaat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sabinevink1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.