Hoofddoelen van het onderdeel ethiek:
Studenten kunnen met behulp van rechtsfilosofische invalshoeken dilemma’s die te maken hebben
met recht, moraliteit en ethiek beredeneren.
Studenten kunnen aan de hand van een betoog juridische en ethische dilemma’s uit een casus
halen en een standpunt beargumenteren.
Doelen voor deze bijeenkomst 1:
Studenten herkennen de eigen waarden en normen en de gevolgen daarvan voor de individuele
standpuntbepaling.
Studenten kennen het verschil tussen normen en waarden en de relatie tussen recht, moraliteit en
ethiek.
Studenten kunnen normen en waarden benoemen die ten grondslag liggen aan verschillende
rechtsgebieden (rechtsregels).
Voorbereiding eerste PPV recht en ethiek: recht, moraliteit en ethiek
1. Bestudeer hoofdstuk 1 van het boek “Ethiek en recht in kort bestek”.
2. Beluister podcasts dhr. Van de Luytgaarden deel 1 en 2 op Moodle.
3. Omschrijf de begrippen normen en waarden. Wat is het verschil? Ga naar het waardenonderzoek
van Brandsma volgens onderstaande link, hier vind je tien waarden met een toelichting:
https://www.vrijspreker.nl/wp/2007/12/waardenonderzoek2007.
Normen: een norm is een manier van doen die volgens algemene opvattingen geldt als normaal.
Tevens is het een concreet vastgestelde waarde die de standaard als referentiepunt geeft.
Waarden: een waarde is iets wat een persoon of samenleving nastrevenswaardig vindt. Een waarde
geeft aan wat men wenselijk vindt zoals bijvoorbeeld goed gedrag. Dit is het ideaal/doel wat we
willen nastreven. Dit doel bereik je door normen te hanteren.
Normen zijn gebaseerd op waarden, het zou dus eigenlijk waarden en normen moeten zijn.
4. Maak voor jezelf een top drie en zet deze op papier. Voeg, indien van toepassing, een andere voor
jou belangrijke waarde toe, maar controleer daarbij of dit wel een waarde is (er is een belangrijk
verschil tussen normen en waarden). Op verschillende sites vind je lijsten met waarden
(kritischehouding.nl; zelforganisatiefabriek.nl) en ook in het boek.
Respect, discipline en waardering.
5. Hoe worden deze waarden zichtbaar in jouw handelen? Schrijf een voorbeeld uit.
Ik ga altijd met mensen en/of een situatie om met zo veel mogelijk respect.
Ik ben erg gedisciplineerd en vindt het dan ook niet prettig als ik ervaar dat anderen niet
gedisciplineerd zijn.
Ik waardeer de dingen in het leven heel erg en vindt het ook fijn als anderen dit doen.
, 6. Is jouw top drie in de loop van de tijd, of nu tijdens de coronacrisis en de gevolgen daarvan voor
jou of je omgeving, veranderd? Zo ja, of zo nee, geef een toelichting.
Ja, vroeger had ik een andere visie en andere belangen.
7. Welke normen en waarden heb je van huis uit meegekregen? Maak het onderscheid tussen
normen en waarden duidelijk. Welke spreken je aan, welke niet en waarom?
Positief:
- beleefdheid (waarde)
- delen (norm)
Negatief:
- Toewijding: werk verkiezen boven sociale leven (waarde)
8. Lees de voorwaardelijke opdracht ‘Het betoog’. De toelichting staat in een separaat document
onder toetsing.
De vragen 9 t/m 13 hoef je niet voor te bereiden. Deze vragen worden tijdens de bijeenkomst in de
projectgroep gemaakt.
9. Waarden worden in het recht in rechtsbeginselen verankerd. Noem voor het sociale
zekerheidsrecht en gezondheidsrecht een paar belangrijke rechtsbeginselen.
De drie belangrijkste rechtsbeginselen voor het gezondheidsrecht zijn zelf- beschikking, bescherming
en gelijkheid.
- Zelfbeschikking duidt op de vrijheid die iedere mens heeft om zoveel mogelijk zelf te beslissen. We
vinden dit rechtsbeginsel bijvoorbeeld terug in rechts- regels die bepalen dat voor een medische
behandeling de in vrijheid gegeven toestemming van de patiënt is vereist en dat de zorgverlener hem
deugdelijk moet informeren, zodat de patiënt een zorgvuldig besluit over zijn behandeling kan
nemen.
- Bescherming houdt vooral in dat er verantwoordelijkheid moet worden geno- men voor mensen die
(dringend) hulp en zorg behoeven. Zelfbeschikking en bescherming kunnen botsen. Bijvoorbeeld als
een patiënt gedwongen moet worden opgenomen, of als een ander, bijvoorbeeld een mentor, moet
beslissen over een behandeling omdat de patiënt daar zelf niet toe in staat is.
- Gelijkheid en het verbod op discriminatie betekenen dat iedereen in gelijke omstandigheden
aanspraak behoort te kunnen maken op goede zorg. Daarmee moeten vragen beantwoord worden
over de manier waarop er wordt gezorgd dat alle burgers toegang hebben tot de zorg en over de
wijze waarop schaarse middelen voor de zorg worden verdeeld. Ook dit beginsel kan botsen met zelf-
beschikking en/of bescherming. Want de zelfbeschikking kan ten dele inge- perkt worden door het
gelijkheidsbeginsel, dat bijvoorbeeld gebiedt om het aanbod van zorg eerlijk te spreiden.
10. Beantwoord vraag 7 van hoofdstuk 1 (op pagina 34), vraag a tot en met d.
In geval van euthanasie botsen verschillende waarden met elkaar. In Nederland heeft de wetgever
door middel van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding, een kader
geschapen waarbinnen euthanasie straffeloos mogelijk is.
a. Benoem de voorwaarden waaraan moet zijn voldaan om euthanasie wettig toelaatbaar te laten
zijn.
1. Vrijwillig en goed over nagedacht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isaolders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.