Start van het leven
Het mannelijke voortplantingssysteem bestaat uit testes en afvoerwegen
van de spermatozoën met bijbehorende klieren en de penis & heeft als
functie de productie van mannelijke haploïde gameten, productie
geslachtshormonen & transport van zaadcellen tot de vagina. Onderdelen:
- Testes: Ontwikkelen zich in de peritoneale holte en dalen met de
zaadstreng (ductus deferens) af naar het scrotum. Het oppervlak is
bekleed met en dunne epitheellaag (tunica
vaginalis) & is omgeven door een stevig kapsel van
straf bindweefsel (tunica albuginea). De
bindweefselsepta verdelen de testis in pyramide-
vormige lobuli, in het bindweefsel liggen de cellen
van Leydig. Deze zorgen voor de productie van
testosteron (verantwoordelijk voor secundaire
geslachtskenmerken en spermatogenese). In losmazig bindweefsel
liggen de zaadbuisjes (tubuli seminiferi) ingebed & via rete testis
(bestaand uit kubisch epitheel) en ductuli efferentes worden de
zaadcellen afgevoerd naar de bijbal (epididymis).
o De tubuli seminiferi zijn opgebouwd uit dunne tunica propria
van vezelig bindweefsel met myoïde cellen, een
basaalmembraan en een spermatozoën vormend epitheel en
Sertoli-cellen.
Sertoli-cellen zorgen voor steun, voeding & bescherming
van ontwikkelende cellen, de afbraak van
cytoplasmadelen van differentiërende spermatiden, de
secretie van vloeistof voor transport van zaadcellen, de
productie van eiwitten betrokken bij spermatogenese, in
stand houden van bloed-testisbarrière & productie
inhibine & activine -> reguleren FSH-levels.
o De ductuli efferentes bestaat uit hoog cilindrisch epitheel met
trilhalen & kubisch epitheel met microvilli voor resorptie.
o De ductus epididymis bestaat uit meerrijïg cilindrisch epitheel
met lange stereocilia, door contractie van gladde spiercellen in
de wand zorgt voor voorstuwing van zaadcellen.
o Ductus deferens heeft een dikke laag glad spierweefsel
(longitudinaal & circulair) & meerrijïg cilindrisch epitheel met
stereocilia.
- Vesiculae seminalis: produceert grootste deel van
de zaadvloeistof en zijn van belang voor voeding
en mobiliteit van de spermatozoën.
- Prostaat: zorgt voor de productie van
prostaatvloeistof (PSA) -> zorgt voor de
vloeibaarheid van het semen.
- Glandula bulbo-urethales: zorgt voor de productie
van voorvocht -> zorgt voor de neutralisatie van
eventueel achtergebleven urine in de urethra.
,Sperma is een verzameling van producten van de tubuli seminiferi, de
epididymis & accessoire geslachtsklieren, bestaat voor 10% uit cellen en
90% vloeistof (2/3 uit vesiculae seminalis). Het transport van ejaculaat
wordt geregeld door contractie van gladde spiercellen in de wand van de
ductus epididymis en de ductus deferens, de cellen zijn dan nog niet
beweeglijk doordat glycerofosfocholine wat de beweeglijkheid remt. Pas bij
ejaculatie o.i.v. PSA & zure fosfatase krijgen de spermatozoa hun
beweeglijkheid.
Spermatogenese is de vorming van haploïde zaadcellen door meiotische
deling. Dit is optimaal bij een iets lagere temperatuur (35 C), deze
temperatuur door de locatie van het scrotum buiten de buikholte, het
plexus pampinoformus (vaatnet), de verdamping van zweet & het
ontbreken van subcutaan vet. Spermatogenese heeft verschillende fases:
- Spermatocytogenese: spermatogonia delen en
produceren nieuwe generaties primaire
spermatocyten. In de puberteit gaat een
populatie stamcellen (A-spermatogoniën) delen,
waarvan een deel differentieert tot B-
spermatogoniën welke delen tot primaire
spermatocyten.
- Meiose: primaire spermatocyten ondergaan
twee delingen (meiose I & II) tot haploïde
spermatiden. Tijdens meiose I vindt er crossing
over plaats. Na meiose I zijn er 2 haploïde secundaire spermatocyten
die van elk chromosoom 1 exemplaar hebben (maternaal of
paternaal) -> in meiose II ontstaan 2 spermatiden, waardoor 1
spermatogonium 4 spermatiden oplevert.
- Spermiogenese: spermatiden differentiëren tot rijpe spermatozoën.
Dit gebeurt in 4 fasen:
o Golgi fase: vesikels met hydrolytische enzymen in
het Golgiapparaat fuseren tot een
acrosoomblaasje welke tegen de kern aan ligt. De
centriolen verplaatsen zich en er vormt een
beginpunt van waaruit de flagel groeit.
o Kapfase: acrosoomblaasje breidt zich uit en vormt
een kapvormige structuur.
o Acrosoomfase: de voorpool oriënteert zich
richting het epitheel van de tubulus en de flagel
steekt zich uit het lumen van het zaadbuisje. De
chromatine condenseert & de acrosoom is
uitgerijpt en bevat diverse hydrolytische enzymen
om de eicel binnen te kunnen dringen.
o Rijpingsfase: vorming annulus tot middelstuk
(bevat veel mitochondriën), het restlichaampje wordt
gefagocyteerd door de Sertoli-cel.
Het vrouwelijk voortplantingssysteem heeft als functie de productie van
vrouwelijke haploïde geslachtscellen, ontvangen van mannelijke
, geslachtscellen, fertilisatie van eicellen door spermatozoa, implantatie van
de bevruchte eicel en embryo, voeding & groei van embryo & foetus &
partus. Het heeft verschillende onderdelen:
- Ovaria: worden omgeven door tunica albuginea, hebben oöcyten in
de schors/cortex & rijk gevasculariseerd losmazig bindweefsel in het
merg/medulla.
- Follikelrijping: tijdens geslachtsrijpe periode start iedere dag een
groepje follikels met het proces van follikelrijping, de dominante
follikel in 1 van de ovaria zal uitrijpen -> ovulatie, de andere
groeiende follikels worden afgebroken. Fases:
o Primordiale follikels: overheersen voor en kort na de geboorte,
is een primaire oöcyt met 1 laag platte follikelcellen & gaat
voor de geboorte synchroon in voorstadium van meiose I.
o Primaire/secundaire follikels: de platte follikelcellen worden
kubisch, de zona pellucida wordt gevormd. Steeds meer
follikelceldeling door granulosacellen, er is contact tussen
granulosacellen en de oöcyt & uit het bindweefsel rondom de
follikel ontwikkelt zich de theca interna & externa.
o Tertiaire/sprongrijpe follikels: door
vloeistofophoping tussen granulosacellen
ontstaat er een antrum, de oöcyt puilt uit
in de follikelholte en wordt omgeven door
corona radiata -> nodig voor voeding &
bescherming van de oöcyt. Meiose I
wordt beëindigd. De secundaire oöcyt
(waarvan meiose I is beëindigd)
penetreert de tunica albuginea (met
bloeding) en wordt opgevangen door de
fimbriae van de tuba uterina -> ovulatie.
- Corpus luteum: uit restanten van de follikel
(granulosacellen & theca internacellen) ontstaat een
hormoonproducerend orgaantje -> zorgt voor progesteron.
o Als er geen zwangerschap is, wordt het eerst een corpus
luteum mentruationis (voor 2 weken) -> de cellen verdwijnen
door apoptose -> corpus albicans (er is verbindweefseling)
o Bij wel zwangerschap: er wordt een corpus luteum graviditatis
gevormd -> hormoonproductie (oestrogenen/progesteron).
- Tuba uterina: trechtervormige infundibilum met vingervormige
uitstulpingen (fimbriae). De plaats waar de bevruchting plaatsvindt
is de ampulla. Het heeft eenlagig cilindrisch epitheel met cilia, een
sterk ontwikkelde gladde spierlaag & secretoire cellen. Kort na de
ovulatie zijn er veel secretoire cellen die viskeuze vloeistof
produceren.
- Uterus: lumen is bekleed met mucosa (endometrium), er is een
dikke laag glad spierweefsel (myometrium) & een mesotheel.
o Het endometrium is trilhaal dragend eenlagig cilindrisch
epitheel met diepe klierbuizen in lamina functionalis & lamina
basalis (bindweefsel). De morfologie van de klierbuizen is
afhankelijk van het stadium in de cyclus.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisaverll. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.