SWK3
Deel 1A
Je kunt benoemen wat er onder opvoeden wordt verstaan.
Je kunt de functie van opvoedingsondersteuning benoemen.
Wat is opvoeden?
Iedere invloed die mensen, onbedoeld of bedoeld, uitoefenen op de ontwikkeling en het functioneren
van het kind.
We willen dat kinderen ontwikkelen ‘uit zijn wikkel halen’.
Een stap-voor-stap proces waarin steeds meer mogelijkheden van een kind zich ontplooien.
Wat is onbedoeld en bedoeld?
Voorbeeld met fietsen. Je leert fietsen, dat is bedoeld. Ouders willen het kind leren fietsen.
Voorbeeld mijn kind moet een teamsport doen, dat wil de ouders. Maar dat kind wil dat helemaal
niet, want hij faalt in dat teamsport. Goed bedoeld, maar is onbedoeld uitgepakt.
Ouders hebben opvattingen en ideeën over hoe je een kind zou moeten opvoeden en welke waarden
je een kind moet bijbrengen. Er werd gedacht dat opvattingen zoals, het niet geven van borstvoeding
of de manier waarop je je kind zou straffen leidend zou zijn in het bepalen van de opvoeding.
Maar de relatie tussen de opvattingen en het gedrag is in de praktijk niet het geval.
Kenmerken van de situatie en de invloed van het gedrag van het kind bepalen mede hoe de
opvoeding vorm krijgt.
Tijdens de opvoedingen is het voor belang dat de kinderen tijdens hun vroege kindertijd ook
liefdevolle verzorging krijgen, dit is goed voor hun mentale en fysieke ontwikkeling van de kinderen.
Opvoeden gaat eigenlijk vanzelf, waarom?
Het is zelfregulatief, het gaat vanzelf.
Protoconversatie
Om de beurt geluiden maken. De baby en de volwassene maken om de beurt geluiden,
terwijl ze elkaar aankijken en aanraken. Baby maakt geluid iedereen reageert op het
geluid succeservaring gaat het vaker doen Ontstaan communicatie
Normen en waarden
Voorbeeld in jouw gezin is gastvrijheid een waarden. Als norm is iedereen welkom, iedereen
mag blijven eten. Dit heb je dus meegenomen uit de opvoeding.
Je eerste waarden en alle normen die erbij horen, horen allemaal bij zelfregulatief.
Het opvoedproces kenmerkt zich door:
Coregulatie samen beheersen
Je doet het samen, je gaat het aanpassen. Situatie waarin minimaal 2 mensen zich aan elkaar
aanpassen. Mensen komen over de vloer dus samen taart eten.
Adaptatie
Baby’s/ Kinderen worden langzaam bewust van de relatie tussen eigen handelen en het
, effect hiervan op de omgeving. Het ‘organismen’ past zich aan, aan de omgeving. Vrienden
van zo’n komen over de vloer, ze drinken bier, oké bier in de koelkast.
Opvoeden is een proces dat energie, tijd en soms pijn en moeite van ouders kost. Ouders die over
het algemeen in staat zijn sensitief en responsief te reageren, creëren de meest veilige
opvoedsituatie.
Sensitief Je voelt het kind aan, je ziet wat er gebeurt bij een kind. Je bent gevoelig voor alle
signalen van het kind
Responsief Je reageert op het kind zijn gedrag. Adequaat ingaan op signalen
We willen opvoeden, maar kinderen hebben recht op opvoeding.
Verdrag van de rechten van het kind
Artikel 5: Rol van ouders bij ontwikkeling kind.
Ouders zijn verantwoordelijk voor hun kinderen! Het kind dient op te groeien in een gezinsomgeving
met geluk, liefde en begrip. De opvoedomgeving heeft invloed op ontwikkeling hersenen.
Er zijn verschillende pedagogische basisdoelen of functies van opvoeding die algemeen gelden voor
alle opgroeiende kinderen
1. Een opvoeder zou zorg moeten dragen voor de voeding en verzorging van het kind, en het
bieden van een fysieke veilige en stabiele omgeving.
Als ouders hier niet in staat zijn om aan deze behoeften te voldoen kan de gezondheid van het kind niet
gegarandeerd worden en is de groei en ontwikkeling van een kind belemmerd.
2. Emotionele ondersteuning
Hier wordt ook emotionele veiligheid onder verstaan, en een warm en affectieve (liefde
tonen) relatie met de ouders.
Het gezin waar het kind opgroeit zou een veilige basis moeten zijn, en thuis waar kinderen
mogen ontspannen en zichzelf mogen zijn. Dit is een essentiële basisvoorwaarde voor het
ontwikkelen van een veilige gehechtheidsrelatie en de verdere ontwikkeling van het kind.
Een warme relatie met de ouders ‘boost’ het gevoel van eigenwaarde, zelfverzekerdheid om
de wereld in te treden en nieuwe ervaringen op te doen van het kind.
3. Gebrek stimulering van het kind.
Zonder stimulering in de opvoedomgeving komt een kind ze cognitieve, verbale,
psychomotorische (Het samengaan van de geest (psyche) en bewegen (motoriek), van
denken en doen of handelen) en sociaal-emotionele vaardigheden niet volledig tot
ontwikkeling.
4. Te veel stimulering van het kind
Overvloed aan stimulering kan ook een negatieve uitwerking hebben op de ontwikkeling van
het kind. Kinderen die overmatig gestimuleerd worden zijn bijvoorbeeld vaker onveilig
gehecht aan hun ouders, wat mogelijk een manier is van kinderen om afstand te nemen van
een over stimulerende ouder.
5. Het kind mogelijkheid te bieden om sociale vaardigheden te ontwikkelen.
Om goed te kunnen functioneren in de maatschappij moeten kinderen leren zich in te leven
in anderen en anderen te helpen, leren communiceren en samenwerken maar ook sociale
, conflicten te voorkomen of op te lossen. In contact brengen met anderen kinderen en binnen
een breder sociaal netwerk laten opgroeien.
6. Het toezicht van het kind en het hanteren en overdragen van normen, grenzen en regels.
Ouders die leren het kind aan wat de algemene normen en waarden zijn binnen hun cultuur.
Ouders moeten deze normen en waarden overbrengen in de regels en grenzen die zij stellen.
Het toezicht van de ouder moet ook aan bod komen. Voldoende toezicht van de ouder zorgt
ervoor dat de ouders een goed beeld hebben van hoe het kind zich ontwikkelt en wat voor
behoeften het kind nog nodig heeft.
Een opvoedomgeving die goede mogelijkheden biedt voor de ontwikkeling van een kind doet
voldaan aan alle pedagogische basisbehoeften. Maar voor elk kind is dat niet hetzelfde. Er is geen
antwoord te geven op de vraag hoe een ouder aan de pedagogische basisbehoeften van een kind
voldoen.
De opvoedomgeving moet afgestemd zijn op de ontwikkelingsfase van het kind en op de individuele
behoeften van het kind.
Feiten over opvoeden*:
Nederlandse kinderen behoren tot de gelukkigste kinderen ter wereld.
Nederland staat op nummer 5 bij de gelukkigste landen ter wereld.
85% is gelukkig, 15% minder.
Ouders hebben opvoedidealen, verwachtingen.
Ontstaan door
o De eigen opvoeding
Vanuit je eigen idealen, je eigen achtergrond voed je je kind op.
o Hun persoonlijkheidsontwikkeling
Een ouder heeft nooit gestudeerd, daarom pusht de ouder het kind te studeren.
o Het sociale netwerk
We zijn best afhankelijk van de wereld om ons heen. Als ouders in een netwerk zitten waar
iedereen gymnasium doen, nou dan moet ons kind dat ook doen. Ook positief je kan raadt
vragen in je sociale netwerk. Als mama niet thuis is dan bel ik aan bij de buurvrouw.
o De maatschappelijke en culturele omgeving
Er veranderen idealen, de gasprijs, huizen, alles verandert en dat kan ook invloed hebben
voor de opvoedingsidealen.
Opvoeddoelen:
Universele opvoeddoelen:
- Waarborgen van fysieke, sociale en emotionele welzijn van het kind.
- Economische competenties voor het kind, om te overleven als volwassenen.
- Culturele waarden en normen overdragen
Nederlandse opvoeddoel:
- Autonomie, assertiviteit (opkomen voor jezelf zonder gevoelens) en respectvol
Dit is belangrijk voor ouders. Ik wil een kind dat er mag zijn, die voor zichzelf durft op te komen.
, Ouders hebben vragen en zorgen over*:
Schoolprestaties
Regels en grenzen
Luisteren en gehoorzamen
Straffen en belonen
Voeding
Zindelijkheid
Slapen
Driftbuien, woede, agressie
Functioneren als ouder, doe ik het wel goed?
Spanningen en stress buiten de opvoeding.
En aan wie vragen ouders om steun en wat hun behoeften zijn?
Familie en vrienden.
Behoeften aan meer: informatie en advies, praktische en emotionele steun.
Vaak ervaren ouders een gat tussen wat zij wensen aan steun en wat zij daadwerkelijk
krijgen.
Opvoedingsondersteuning
‘Op intentionele wijze steun bieden aan ouders bij hun opdracht en taak als opvoeders.’
‘Al de activiteiten die tot doel hebben de opvoed situatie te verbeteren, en de ouders te helpen bij
het opvoeden.’
‘Opvoeders helpen opvoeden.’
Het hoofddoel van alle opvoedondersteuningen is een optimale ontwikkeling van kinderen te
bevorderen en problemen te voorkomen of verminderen.
Definities opvoedingsondersteuning:
1. Smalle definitie
Het ondersteunen van ouders. In het gezin.
2. Brede definitie
Het ondersteunen van alle opvoeders. Voetbalcoach, leerkracht, etc.
Het doel van opvoedondersteuning:
De opvoedondersteuning werkt curatief een bestaand probleem oplossen en ervoor zorgen dat de
ouders weer grip krijgen op de opvoeding.
Opvoedingsondersteuning is gericht op het verbeteren van de opvoedsituatie van kinderen. Die
steun heeft 3 doelen:
Het voorkomen van problemen in de opvoeding Preventie
Bevorderen dat het goed gaat en voorkomen dat het fout gaat. Het voorkomen van
ontwikkelingsstoornissen.
Het helpen oplossen van bestaande zorgen en problemen bij het opgroeien en opvoeden
door adviesgesprek of praktische hulp
