Colleges interculturele pedagogiek
College 1 – 13 september
Inrichting en interacties onderwijs= een culturele constructie
Docenten/ leerling rol
Beïnvloed door cultuur
Cross-cultureel onderzoek
Cultuurdimensies Hofstede (2010)
Machtafstand: klein vs. groot
Hiërarchisch vs. egalitair
Onderwijsmethode: reproductie vs. critical thinking, reflectie
Tentamen: essayvragen, ook met stof die nu in HC/ WC wordt behandeld.
Op tentamen ook vragen over de documentaires die bij de werkcolleges horen.
Twee stellingen
1) De rol (v.d. eigen) cultuur in de opvoeding en onderwijs wordt bij uitstek duidelijk in cross-
cultureel perspectief
2) Ouders wereldwijd voeden hun kinderen op tot competente leven van die samenleving. De
variatie in fysieke settingen, de gewoonten van verzorging en opvoeding, en de psychologisch
van de ouders toont dat het verschilt per cultuur van competent is.
Wat is cultuur?
Antropologen over cultuur:
Cultuur= gedeeld systeem voor kennis, betekenisgeving en bedoelingen.
Gedeelde werkelijkheid over wat gewenst is + wat goed is voor het kind
Cultuur is aangeleerd: gezin is verantwoordelijk voor enculturatie je moet ingewijd worden
en bekend gemaakt worden in cultuur. (dit gebeurt overal)
- Cultuur heeft sociale dingen nodig om doorgezet te worden, zoals gezinnen. Hier worden
bepaalde normen en waarden, kennis en betekenisgeving doorgegeven.
Culturele transmissie en gezin: wederzijdse beïnvloeding
- Dankzij opvoeders blijft een cultuur bestaan, en andersom putten opvoeders uit cultuur ten
aanzien van hoe ze willen opvoeden, dus hoe ze hun kinderen willen opvoeden.
Voorbeeld van de invloed van cultuur op de opvoeding
Seksuele opvoeding van adolescenten (Not under my roof – parents, teens and the culture of sex)
door Amy Schalet.
Cultuur als kennis en betekenisgeving: VS zegt seks= gevaarlijk vooral voor meisjes, NL seks
kan normaal onderdeel adolescentie zijn
Cultuur voeden ideeën en waarden over de opvoeding: VS – stabiel romantisch samenzijn van
tieners bestaat niet, NL – tienerseks past binnen een langdurige romantische relatie
Culturen beïnvloeden dus opvoedingspraktijken: VS- tienerseks, niet onder mijn dak !, NL-
seks thuis mag, juist graag thuis (monitoring en kennismaking)
Ook al deze strengere lijn, is de gemiddelde leeftijd waarop jongeren voor het eerst seks
hebben hetzelfde.
Cultuur kun je dus makkelijk ontdekken als je het vergelijkt.
,Cultureel psychologisch model - Whiting
1) De sociaal historische ontwikkelingen die een samenleving heeft gekend zijn van invloed op…
We gingen van agrarisch naar industriële naar post- en kennismaatschappij gegaan.
2) manieren van opvoeden en verzorgen, die samen leiden tot…
3) ‘semi’ permanente psychologische effecten op leden van de samenleving
4) Die effecten manifesteren en projecteren zich als uitingen in onze samenleving systeem
van betekenisgeving.
Kritiek op Whiting: het artikel wordt gezegd dat dit model misschien wat te lineair is gedacht,
want je zou eigenlijk ook verwachten dat er effecten de andere kant op gaan. Denk aan wat
als ouders keer op keer lezen in blogs van het is goed voor het kind als het thuis wordt
voorgelezen (bij pijl 4) dan heeft dat invloed over wat ze zelf doen bij het opgroeien.
(Harkness en super)
Bronfenbrenner ecologisch ontwikkelingsmodel
Bronfenbrenner heeft een ecologisch model ontwikkelt, waarbij hij de omgeving van het kind een
soort ui is met in iedere laag een andere omgevingsinvloed ten aanzien van opvoeden en ontwikkelen
van kinderen.
Het is eigenlijk een kritiek op stroming in psychologie van die tijd, met de gedachte dat je
alles kan weten van kinderen als je ze bestudeerd in een laboratorium. Bronfenbrenner zegt
dat je het kind dan uit de context haalt en het juist beter is in de context, want dan zie je
waarom het kind zich gedraagt zoals het zich gedraagt etc.
- Mesosysteem: geheel van microsysteem, denk aan peuterklas, muziekklas. Het is belangrijk
dat er afstemming plaatsvindt. School en gezin moet wel ongeveer hetzelfde verkondigen,
want het gaat om een harmonieus model.
- Exosysteem: hebben vooral invloed op de ouders en daardoor indirect ook op het kind, zoals
werk, sociale leven van ouders, maar ook etnische gemeenschap.
- Macrosysteem: onderwijssystemen, religie, huisvesting, economie etc.
Harkness & Super: developmental Niche, als kritiek op Bronfenbrenner want hierin is weinig cultuur
in te zien. (Bronfenbrenner zegt dat het overal zit en hun vinden dit te vaag en willen het explicieter
behandelen)
Developmental Niche spitst zich toe op culturele dimensies van de omgeving waarin kinderen
opgroeien aan de hand van 3 subsystemen:
1. Fysieke en sociale settingen waarin een kind leeft: waar brengt het kind zijn tijd door, hoe ziet
die ruimte eruit, is het veilig, materialen. Wordt het kind opgevoed door alleen ouders,
kerngezinleden of ook andere opvoeders?
- Bepaalt type interacties, en dit beïnvloed het sociaal gedrag en de
ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen.
- Voorbeeld Kipsigis stam in Kenya, Nso stam in Kameroen:
Voortdurend nabijheid moeder pediatrische opvoedingsstijl (functie om afhankelijkheid en
ook conformiteit in het zadel te brengen).
Kind helpt/ imiteert brusjes en ouders apprentice model (apprentice is iemand die in de
leer is bij een ander). Kind gaat ook veel bij broers en zussen zijn waarvan het kind veel leert
door imitatie en dus leren door na te doen.
2. Gewoonten in verzorging en opvoeding: gedragsstrategieën om om te gaan met kinderen van
een bepaalde leeftijd(fase), ‘’vanzelfsprekend’’.
- Voorbeelden Nso stam Kameroen (Keller): zelfvoorzienende stam, kinderen worden al snel
fysiek gestimuleerd door moeders, bv door rechtop schudden. Hierdoor zou ontwikkeling en
groei van kinderen worden gestimuleerd. Kinderen zijn hierdoor ook eerder instaat om te
lopen. Dit uit eigenbelang, want kinderen kunnen dan eerder ook helpen.
Eten/ drinken, emotieregulering pediatrische opvoedingsstijl. Direct borst aangeboden als
kind er behoefte aan lijkt te hebben, calorie besparend handelen.
, Gewoonten gericht op motorische ontwikkeling apprentice model.
3. Psychologie van ouders: culturele denkmodellen voor de opvoeding. ‘’parental etnotheories’’
over gewenste competenties opvoedingsdoelen
- Voorbeelden Nso stam, Kameroen (Keller) en Kipsigis stam, Kenia (Harkness & Super)
Opvoedingsdoel: motoriek, gehoorzaamheid en verantwoordelijkheid. Helpen bij koken en
eten halen. Als kinderen goed leert dat dit verwacht wordt, dan is dat een soort vorm van
intelligentie.
- Voorbeelden middle class gezinnen Duitsland (Keller)
Opvoedingsdoel: agency, verbaal en cognitief sterk, uniciteit. Andere opvatting van
intelligentie, namelijk meer gericht op individuele prestatie en cognitie. Het is duidelijk
gericht op het creëren van een eigen persoon. Moeders in Duitsland praten veel meer met de
baby’s dan moeders uit Kameroen, als kinderen al konden praten. Veel direct taalgebruik,
oogcontact, verbaal contact. autonomie, zelfstandigheid.
Apprentice model – opvoeding bij de Nso stam, Kameroen (Keller)
Meerdere opvoeders,
Equality model – opvoeden in Duitsland (Keller)
Erg verbaal en door één ouder die bezig was met de opvoeding. Meer op het niveau van het kind, dus
kleiner maken en alles.
Familie model collectivisme, individualisme en mixmodel
Model van Kagitcibasi cultureel ecologisch perspectief (BF + SH)
Er bestaat afstemming tussen de leefomstandigheden waaronder mensen leven, de cultuur oriëntatie
in een samenleving en de opvoeding die kinderen krijgen.
- Socialisatie volgens een 1) collectivistisch, 2) individualistisch familie model en 3) family
model of change (mixmodel)
Omstandigheden waarin het onderzoek heeft plaatsgevonden
Leefomstandigheden: zelfvoorzienend/ agrarisch- kenniseconomie zonen belangrijker
Cultuuroriëntatie: collectivisme (patrilineair) vs. individualisme
- Collectivisme: familiemodel van materiële en emotionele afhankelijkheid
- Individualisme: familiemodel van materiële en emotionele onafhankelijkheid
- Mixmodel: familiemodel van materiële onafhankelijkheid en emotionele afhankelijkheid.
Verschillende socialisatievormen.
Collectivistisch model:
Agrarische zelfvoorzienende samenlevingen en dus
ook afhankelijk van verschillenden dingen. Er is geen
verzorgingsstaat oudedagsvoorziening, dus geen
bijstand, uitkering etc. In die context is familie nodig
en zijn veel kinderen nodig om te helpen. Kinderen
zijn een manier om de stam te onderhouden en zeker
te zijn van ouderdagvoorziening.
Extended family, meer mensen betrokken bij
kinderen
Link culturele gewoonten en de opvoedingsstijl / praktijken in collectivistisch model
Pediatrische stijl, situationeel leren (collectivist, rurale culturen)
- Leren door imitatie en meedoen beperkte rollen