Oefenopdrachten voor de praktijktoets blok 2.1
Studiejaar 2016 – 2017
Dit is een niet limitatieve lijst met oefenopdrachten die gebruikt kan worden voor de
voorbereiding op de praktijktoets van blok 2.1. Uit deze lijst kunnen vergelijkbare opdrachten
worden afgeleid voor de praktijktoets. Een voorbeeld van een praktijktoets en de toetscriteria
staan op Blackboard.
Let op de volgende criteria conform het beoordelingsformulier praktijktoets blok 2.1:
Voer de opdrachten uit zoals je deze in het format gedurende het onderwijs hebt gedaan .
Besteed daarbij dus ook aandacht aan: het uitleg geven aan de patiënt over het doel en over
het middel, de uitgangshouding voor patiënt en therapeut, je instructie en feedback, een
correcte uitvoering en een juiste dosering. Indien mogelijk dien je ook een test / hertest te
doen om je behandeleffecten te beoordelen. De docent kan verduidelijking vragen over de
indicatie, de lokalisatie en opbouwprincipes.
ALGEMEEN:
EIGEN UITGANGSHOUDING
UITGANGSHOUDING PATIËNT
FEEDBACK NAAR DE PATIËNT
TEST HERTEST
DOSERING
TEMPO
UITLEG/DOEL BEHANDELING
1. Patiënt met aspecifieke lage rugpijn of met aspecifieke nekklachten:
Geef een educatief gesprek over de aandoening, het natuurlijke beloop en de rol van de
patiënt daarin. De student, die de rol heeft van patiënt, probeert kenmerken te laten zien
van centrale sensitisatie en van beperkte cognities m.b.t. de klacht. De fysiotherapeut
gaat hier adequaat mee om.
Uit het onderzoek is gebleken dat u aspecifieke klachten heeft. Dat houdt in dat er geen
aanwijsbare specifieke oorzaak van uw klachten is, daarom worden dit ook wel
aspecifieke nek- of rugklachten genoemd. De pijn die u voelt is centrale sensitisatie, dat
houdt in dat uw zenuwstelsel gevoeliger is geworden. De pijn wordt niet veroorzaakt door
een beschadiging, maar door de overgevoeligheid van het zenuwstelsel. Vergelijk het
maar met een brandalarm dat te scherp is afgesteld, waardoor dit brandalarm continu
afgaat. Hierbij is het huis uw lichaam en het brandalarm het zenuwstelsel. Het brandalarm
gaat te vaak en te snel af, ook al is er niets aan de hand. Zo is het ook met het
zenuwstelsel, deze gaat reageren op teveel prikkels.
Als er sprake is van een normaal beloop van de klachten dan zal de pijn verminderen en
de activiteiten nemen weer toe, en de participatieproblemen zullen juist weer afnemen.
De rugpijn is niet ernstig, het gaat meestal vanzelf over, maar het kan nog wel weer eens
terugkomen. Dit zal ongeveer 6 weken duren. Toename van activiteit gaat niet samen met
beschadiging van structuren in de rug. Het hervatten van werkzaamheden bevordert het
herstel, en gaat niet samen met beschadigingen van de rug.
Eventueel advies: maximaal 2 dagen bedrust als dit de enige manier is om de pijn onder
controle te houden, bedrust moet afgebouwd worden. Geen passiviteit, maar juist een
lichamelijk actieve leefstijl stimuleren. Maximaal 3 behandelingen.
2. Patiënt met aspecifieke lage rugpijn of met aspecifieke nekklachten:
Geef instructie aan de patiënt over de relatie tussen pijn en zijn (werk)houding
(insufficiënte houding).
,(Relationship of impaired posture and pain, K&C blz 431)
Ik heb gekeken naar uw houding. En er is een relatie tussen de pijn die u ervaart en de
houding die u aanneemt. Door uw houding komt er teveel belasting op de verkeerde
structuren in uw rug/nek. Hiervoor kunnen we houdingstherapie gaan toepassen, zodat u
de juiste structuren gaat belasten en de pijn gaat verminderen. Door een verkeerde
houding krijg je pijn, omdat je lichaam dat niet gewend is. Er staan dingen op rek.
Richting de docent: de local stabilizers leveren continue activiteit, en zorgen voor
stabiliteit. De global stabilizers zorgen meer voor afremming van bewegingen. En dan heb
je de global movers, deze zorgen voor grote en snelle bewegingen. Bij falende local
stabilizers nemen de global movers de functie over, maar de global movers hebben een
laag uithoudingsvermogen en deze raken dus sneller overbelast. Hierdoor ervaar je pijn
bij een incorrecte houding.
3. Patiënt met aspecifieke lage rugpijn of met aspecifieke nekklachten. Geef een
educatief gesprek bij een normaal verloop van de aspecifieke rug- of nekklachten (profiel
1 uit de KNGF richtlijn lage rugpijn)
Als er sprake is van een normaal beloop van de klachten dan zal de pijn verminderen en
de activiteiten nemen weer toe, en de participatieproblemen zullen juist weer afnemen.
De rugpijn is niet ernstig, het gaat meestal vanzelf over, maar het kan nog wel weer eens
terugkomen. Dit zal ongeveer 6 weken duren voordat de pijn overgaat. Toename van
activiteit en de toename van pijn gaan niet samen met beschadiging van structuren in de
rug. Het hervatten van werkzaamheden, opbouwen van activiteiten en beweging
bevorderen het herstel.
Eventueel advies: maximaal 2 dagen bedrust als dit de enige manier is om de pijn onder
controle te houden, bedrust moet afgebouwd worden. Geen passiviteit, maar juist een
lichamelijk actieve leefstijl stimuleren. Maximaal 3 behandelingen.
4. Patiënt met aspecifieke lage rugpijn of met aspecifieke nekklachten. Geef een
educatief gesprek bij een abnormaal verloop van de aspecifieke rug- of nekklachten
(profiel 3 uit de KNGF richtlijn lage rugpijn)
Er is bij u sprake van een afwijkend beloop van de lage rugpijn/nekklachten. Dat houdt in
dat de beperkingen en participatieproblemen niet afnemen, maar gelijk blijven of zelfs
toenemen binnen 3 weken tijd. Er is binnen 3 weken geen toename gewest van
activiteiten of participatie. De psychosociale factoren die aanwezig zijn kunnen het herstel
belemmeren (bijvoorbeeld depressie, catastroferen, angst voor bewegen). Als dit het
geval is, dan zou ik u willen adviseren om contact op te nemen met uw huisarts,
bedrijfsarts en/of psycholoog (contact met ARBO arts wanneer er zwaar werk, langdurig
ziekteverzuim het herstel belemmeren of als samenwerking leidt tot sneller herstel)). Het
is wel heel belangrijk dat u blijft bewegen, dat kan geen kwaad en leidt zelfs tot sneller
herstel van uw klachten. U kunt ook gewoon uw werkzaamheden doen of hervatten en
activiteiten opbouwen. Daarnaast gaan we een oefenprogramma opstellen op basis van
werkzaamheden.
Richting de docent: Oefenprogramma opstellen op basis van graded activity, dus niet
gericht op de pijn, maar tijdcontingent. Tijdcontingent houdt in dat het een stapsgewijze
opbouw van activiteiten is op basis van een vooraf afgesproken oefenbelasting en
tijdschema, en niet op basis van pijn. Doel hiervan is aandacht van pijn naar activiteiten
verleggen. De patiënt moet zich niet laten leiden door pijn. Regelmatige evaluatie, ook
gekeken of de psychosociale herstelbelemmerende factoren al zijn veranderd, en of deze
minder invloed hebben gekregen op de rugpijn.. Als de behandeling geen effect (toename
van activiteit en participatie) heeft binnen 3-6 weken – behandeling beëindigen.
Aan de docent uitleggen wat het verschil is tussen profiel 2 en 3. Profiel 2 heeft een
afwijkend beloop zonder dominante aanwezigheid van psychosociale
herstelbelemmerende factoren. Bij profiel 3 zijn deze psychosociale
herstelbelemmerende factoren wel aanwezig. Er zijn verschillen tussen de behandeling
, van profiel 1 en 2, en 3. Bij profiel 3 ligt de nadruk meer op voorlichting en advies; bij
oefentherapie meer nadruk op gedragsmatige principes; mogelijk noodzaak tot
multidisciplinair overleg.
5. Patiënt met aspecifieke lage rugpijn of met aspecifieke nekklachten, die vooral pijn
ervaart met bukken, opstaan uit de stoel, reiken naar voren en opzij, etc:
Geef biomechanisch counselen voor de pijnlijke activiteiten. Gebruik hierbij de motorische
leerprincipes uit blok 4. Laat door middel van je houding en taalgebruik zien dat je oog
hebt voor eventuele bewegingsvrees (angst), cognities en beperkte motorische
vaardigheden.
U heeft lage rugklachten/nekklachten. Samen met u wil ik kijken welke activiteiten deze
klachten veroorzaken, deze zal ik gaan analyseren en als het mogelijk is, gaan we dit
proberen te verbeteren zodat uw klachten zullen verminderen. Het is zeker belangrijk om
te blijven bewegen, anders worden uw spieren zwakker.
Bepaalde activiteit laten uitvoeren en analyseren wat er beter zou kunnen (bukken,
opstaan uit de stoel, reiken naar voren en opzij). Vervolgens vertellen wat er veranderd
zou kunnen worden. En blijven observeren. Houdingscorrectie!
RUG ALTIJD RECHT HOUDEN!
Navel ‘intrekken’
Sternum opstrekken
Kin retractie
Bekken naar achteren gekanteld
Axiale strekking van het hoofd
Empathie tonen wanneer iemand kinesiofobie heeft. Als iemand heel bang is om pijn te
ervaren en als iemand gespannen is kan iemand daardoor extra pijn ervaren. (beetje
catastroferende gedachtes) Of bij verkeerde cognities. Bij beperkte motorische
vaardigheden aanpassen op het bepaalde niveau van die persoon. En zeggen dat er
niets kapot is in de rug, dat de pijn daar niet vandaan komt.
MOTORISCHE LEERPRINCIPES
We hebben gezien in het onderzoek dat bepaalde activiteiten zorgen voor klachten.
Daarom is het dus belangrijk dat je deze activiteiten in een goede houding uitvoert, zoals
we dat net hebben gedaan, met de houdingscorrectie.
6. Patiënt met aspecifieke lage rugpijn of met aspecifieke nekklachten:
Geef houdingscorrectie en training van de kinesthetic awareness voor de hele
wervelkolom met het accent op de positie van het hoofd (axiale st rekking en retractie van
het hoofd), de schoudergordel (retraction) en de lage rug/bekkenregio (bekkenkanteling
en neutrale lordose). Geef deze correctie in de volgende houdingen: IN ONGESTEUNDE
ZITHOUDING en IN STAND
Uit het onderzoek is gebleken dat uw houding de klachten veroorzaakt. Hiervoor gaan we
een houdingstherapie toepassen, en het is belangrijk dat u straks bewust van de nieuwe
houding die u aanneemt. De klachten worden veroorzaakt door de houding, en door het
verbeteren van de houding proberen we de klachten te verminderen.
Houdingscorrectie in stand van beneden naar boven:
Voeten op heupbreedte
Knieën licht gebogen
Bekken kantelen (hiermee train je Kinesthetic Awareness al, voelt u verschil met
uw oude houding, voelt u het verschil in pijn?)
Navel intrekken
Borstbeen omhoog
Schouders naar achteren
Kin laten intrekken (wat voel je, voel je nu verschil)
