I: Hoe werkt het waarnemen van tast en welke hersendelen zijn daar bij betrokken?
Het proces van gevoel:
Somatosensatie; Sensaties van het lichaam en de beweging van het
lichaam (koud, warmte, pijn, e.d.). Op de huid zitten verschillende
somatosensorische receptoren, bijv de aanrakingsreceptoren. Hierbij zijn
verschillende sensaties:
- Exteroceptive systeem: stimuli van buitenaf, namelijk mechanisch
(tast), thermaal (warmte / kou) en nociceptisch (pijn). waar het in dit
probleem over gaat!!
- Proprioceptive systeem: Dieper in de huid, informeren ons over de
stand van ons lichaam (bijvoorbeeld bloeddruk).
- Introceptive systeem: stimuli die van binnen uit komen en ons
informeren over onze lichaamsconditie.
Verschillende aspecten van somatosensation blijven vanaf de receptoren
gescheiden. Langs elke systeem reageren andere delen van het lichaam
(somasensorische cortex = kaart van body location). Somatosensorische
cortex krijgt vooral info van de contralaterale kant van het lichaam.
Hoewel er ook info wordt ontvangen door het corpus callosum vanuit de
ipsilaterale hemisfeer. Hierdoor kan er worden vergeleken (bijv linker en
rechter hand)
Huidreceptoren; pijn wordt waargenomen d.m.v. zenuwuiteinden. Er zijn
4 soorten huidreceptoren / tast receptoren;
- Pacinian corpuscle: dient als filter en beschermt de onderliggende
zenuwuiteinden van meeste stimuli. Pas vanaf 200 Hz laat deze
structuur stimuli door naar de zenuwuiteinden.
- Meissner’s corpuscle / Vrije zenuwuiteinde: tast receptoren die ons
de mogelijkheid geven om vormen te voelen. Detecteren
bewegingen en andere veranderingen, zoals pijn en temperatuur.
Reageren snel.
- Merkel’s discs: deze structuur geeft ons ook de mogelijkheid om
vormen te voelen. Zitten vooral op de vingertoppen, tong en lippen.
Werken langzamer dan Meissner’s corpuscle. Reageren langzaam.
- Ruffini’s endings: neemt strekking v.d. huid waar, wanneer we onze
vingers of ledematen bewegen. Reageren langzaam.
, Paden van de tast receptoren; Info van de
tast-receptoren heeft verschillende paden;
- Info van receptoren in het hoofd gaat
naar het Centrale Zenuw Stelsel naar
cranial nerves (hersen zenuw).
- Info van tast-receptoren onder het hoofd
gaat naar de ruggengraat / spinal nerves
(totaal 31; 8 cervical, 12 thoracic, 5
lumbar, 5 sacral, 1 coccygeal nerves).
Vanuit de spinal nerves gaat het naar de
hersenen. Elke spinal nerve heeft een
motorische en een sensorische
component, en is verbonden met één
bepaald gebied van het lichaam
bovenstaand plaatje!
De verschillende informatie gaat gestructureerd naar het brein, tast en
temperatuur gaan bv naar verschillende delen van de thalamus en
cerebrale cortex.
Hersendelen:
Er zijn 2 routes van de huid naar het brein:
1. Dorsal column system: inputs hierin gaan via het ruggenmerg
naar de medulla. Hier gaan ze naar de synapsen. De axonen van
postsynaptische cellen vormen een vezelbundel, dat in de
“brainstem” kruist naar de andere helft. Gaat dan verder naar de
nuclei v.d. thalamus. Outputs v.d. thalamus worden naar
postcentrale corticale gebieden gestuurd. Deze gebieden worden
ook wel de somatosensorische cortex genoemd.
Bij schade is er minder gevoeligheid voor pijn, wel nog
steeds gevoelig voor chronische pijn.
2. Antolateraal (of spinothalamisch) systeem: input v.d. huid gaat
naar het ruggenmerg. De axonen van het ruggenmerg kruisen naar
de andere zijde en gaan verder naar de antolaterale kolommen van
het ruggenmerg. Input in dit systeem zorgt voor pijn en temperatuur
waarneming!!
Bij schade is er geen gevoeligheid voor pijn, dus ook niet
voor chronische pijn
Delta vezels; Hebben
meyelin waardoor er een
snellere afgifte is, dus
scherpere pijn. Maar de
drempelwaarde is hoger
scherpe pijn.
C vezels; heeft geen myelin
laagje waardoor er een
langzamere afgifte is. Er is dus
een lagere drempelwaarde
voor pijn, maar de pijn is
zwakker doffe pijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michellevanderstelt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.