Samenvatting
Samenvatting/Begrippenlijst Minor High Care Volwassenen/Theorie
- Instelling
- Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
In deze samenvatting staan alle begrippenlijsten van de ABCDE-methode grondig uitgewerkt.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 122 pagina's
Voorbeeld 4 van de 122 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting/begrippenlijst Minor HC Theorie - VolwassenenWeek 1
Feesten met een pilletje/thermoregulatie
1. Hoe wordt temperatuur geregeld?
Lichaamstemperatuur wordt geregeld in je hersenen. De hypothalamus regelt dat het
lichaamstemperatuur 37 graden is. Je lichaam zal deze interne temperatuur altijd proberen vast te
houden. Dit wordt geregeld door cellen in de hersenen en de huid. Ze sporen kou of warmte op en
zorgen ervoor dat de haar- en bloedvaten verkleinen (zodat de temperatuur lager wordt, dus de
warmte binnen blijft) of vergroten (zodat de temperatuur hoger wordt, dus de warmte wordt
afgestaan).
Juf Daniëlle: Thermoregulatie + PP onderwijs online
Als onderdeel van homeostase wordt onze lichaamstemperatuur strak
gereguleerd. Zoals bij alle homeostase gaat dit gepaard met detectoren,
een controle centrum, effectoren en negatieve terugkoppeling.
Waarom is temperatuur zo belangrijk? Omdat al onze enzymen werken
bij deze optimale temperatuur. Net als bij een gekookt ei kunnen eiwitten
drastisch veranderen als de temperatuur veranderd. Stel dat dat met
jouw lichaamseigen enzymen, dat eiwitten zijn, gebeurt, dat is niet
levensvatbaar. Dus de temperatuur wordt streng gereguleerd. Daarnaast
is er een verschil tussen perifere temperatuur en kerntemperatuur.
Voorbeeld: In de winter kunnen je vingers/handen koud zijn (perifere
temperatuur) en je organen zijn warmer (kerntemperatuur). Als we het over temperatuur hebben in
de geneeskunde, dan hebben we het altijd over kerntemperatuur. Daarom is de enige echte
betrouwbaar temperatuurmeting de rectale meting. De normale lichaamstemperatuur is 36,8°C.
Hypothermie, een te lage temperatuur, wordt gedefineerd als een kerntemperatuur onder de 35°C.
Hierbij gaat je lichaam in opwarm stand door bijvoorbeeld te rillen. Onder de 32°C is iemand zeer
ernstig ziek, waarbij het lichaam niet meer de mogelijkheid heeft om zichzelf weer op te warmen, je
rilt dan bijvoorbeeld niet meer, maar krijgt kramp, je bloeddruk daalt en je raakt verward. Hierdoor
zal je, als er niet wordt ingegrepen, de kerntemperatuur dalen naar een dodelijk niveau. Meestal
tond de 25°C.
Hyperthermie is lastiger te defineren. Er bestaat niet zo een grens zoals bij hypothermie. Wat we wel
kennen is koorts. Dat is een kerntemperatuur boven de 38°C. Maar dit is een door het lichaam ZELF
bepaald verhoging van de temperatuur. Die temperatuur is namelijk voor ziekteverwekkers
nadeliger, en voor ons afweersysteem juist een ideale temperatuur, oftewel een heel handig
afweermechanisme. Dus dat is een pure zin wel hyperthermie, maar echt hyperthermie (dat dus niet
zelfgekozen is door het lichaam) is een ongecontroleerde stijging van lichaamstemperatuur. Alles
boven 42°C kan gevaarlijk worden. De temperatuur van ons lichaam wordt bepaald door
warmteproductie en het warmteverlies. Als de productie hoger is dan het verlies, zullen we warmen
worden, en als het verlies hoger is dan de productie zullen we juist kouder worden.
Warmteproductie gebeurt met name door onze stofwisseling, oftewel metabolisme. In dit proces
komt warmte vrij. (Een vorm van passief transport → diffusie). Hoe meer stofwisseling er gebeurt in
een orgaan, hoe meer het bijdraagt aan de warmteproductie. Onze meest stofwisselingsactieve
organen zijn bijvoorbeeld onze skeletspieren, lever en spijsverteringsstelsel. Elke keer als je je
spieren samentrekt wordt er warmte geproduceerd. Daarom wordt de lichaamstemperatuur hoger
,wanneer je sport. En dit verklaart ook waarom je gaat rillen als je het koud hebt. Dat is een effectieve
manier om weer warm te worden.
Warmteverlies gebeurt met name via de huid, maar in kleiner hoeveelheden ook via de
uitademingslucht, urine en ontlasting. Het mechanisme via de huid, en een heel klein beetje via de
uitademingslucht, is het enige waar we controle over hebben om te gebruiken in de thermoregulatie.
Warmteverlies kan via: verdamping, conductie, convectie en straling. Verdamping is als je zweet zal
je lichaamswarmte dit zweet omzetten naar waterdamp. Dit is dus een prcoes wat warmte kost, en
dus een handige manier voor ons om warmte kwijt te raken en dus om af te koelen. Conductie: is de
voorwerpen op of dichtbij de huid nemen warmte over van de huid. Voorbeeld: Je t-shirt is warmer
geworden omdat je hem draagt. Water kan ook heel goed warmte overnemen van onze huid.
Daarom is een de zomer een duik in een zwembad zo verkoelend. Convectie: Langsstromende lucht
zal warmte opnemen. Dit wordt vervolgens weer verder meegenomen waardoor er daarna opnieuw
andere lucht kan worden opgewarmd, enz. Zo kunnen we natuurlijk heel wat wamrte kwijtraken.
Daarom krijg je het sneller koud in de winter, door convectie raak je meer warmte kwijt. Straling: is
dat er warmte wordt uitgestraald door blootgestelde lichaamsdelen. De warmte die je van de zon
voelt is de straling die de zon uitstraalt. Op dezelfde manier, echter op veel minder grote schaal,
stralen wij ook wamrte uit.
Om onze lichaamstemperatuur te handhaven volgens homeostase
hebben we de thermoreceptoren, die worden gecontroleerd door
het thermocentrum in de hersen, de hypothalamus. Als het lichaam
te warm is krijgen we vasodilatatie, waardoor het warme bloed
naar het oppervlak van het lichaam wordt gestuurd om zo via
straling en convectie warmte kwijt te raken → rood gezicht na het
sporten. Ook worden je zweetklieren gestimuleerd, waardoor we
warmte kwijtraken via verdamping. En je begint vaak dieper door je
mond te ademen, waardoor je meer verdamping krijgt vanuit je
uitademingslucht. Als je lichaam te koud wordt, dan ga je rillen om
zo warmte op te wekken. Je krijgt juist vasoconstrictie om
warmteverlies via straling en convectie te voorkomen, en je krijgt
kippenvel, waarbij je haren overeind gaan staan in een poging om lucht vast te houden tussen de
haren. Op langere termijn zal je stofwisselingssnelheid hoger worden, omdat je hiermee extra
warmte kan produceren. Als de temperatuur dan weer normaliseert, zorgt de negatieve feedback
voor de rem op dit systeem.
2. Wat doet het lichaam bij een te hoge temperatuur en hierbij de reactie van organen?
- Huid
Wanneer de temperatuur buiten ons lichaam oploopt, stuurt de hypothalamus – de
thermostaat van ons lichaam – vanuit onze hersenen signalen naar oppervlakkig gelegen
bloedvaten in onze huid, met de opdracht om uit te zetten. Zo vloeit warmbloed uit ons
binnenste naar onze buitenkant, waar het kan koelen aan de lucht. Als die maatregel niet
volstaat zet de hypothalamus de zweetklieren in werking. Die scheiden zweet uit op de huid,
waar het kan verdampen. Dat heeft een verkoelend effect, omdat bij die verdamping warmte
aan het lichaam wordt onttrokken.
- Hart
Wanneer de bloedtoevoer naar onze huid verhoogt door de warmte, loopt die naar het hart
navenant terug. Ons hart moet harder en sneller pompen om alle organen te voorzien van
voldoende zuurstof. Als dat niet lukt, kan dat leiden tot pijn op de borst (hartvang of angina
pectoris), een infarct of een hartstilstand. Hartziekte is de hoofdoorzaak van oversterfte door
hittegolven, zeker bij mensen die al kampen met hart- en vaatproblemen. Als uitgezweet
vocht niet wordt aangevuld door te drinken, daalt het bloedvolume, waardoor het hart
minder bloed per minuut kan rondpompen, de hartslag stijgt en de bloeddruk daalt. In
, extreme gevallen kan dat leiden tot een hitteslag met stuipen, bewustzijnsverlies, coma en
overlijden.
- Longen
Schade aan de longen is de tweede grootste oorzaak van oversterfte door hitte. Hitte
verergert luchtvervuiling, en inademing van hete, vervuilde lucht kan aandoeningen als
astma en COPD (chronische luchtwegontsteking) verergeren.
- Hersenen
Wanneer we ons lichaam niet meer gekoeld krijgen en onze lichaamstemperatuur te hoog
oploopt, kunnen onze hersenen oververhitten. Daardoor raakt de hypothalamus, de kleine
hersenkern die onze temperatuur regelt, van slag. Door die ontregeling krijgen we geen
dorstprikkels meer en stoppen we met zweten. De warmte blijft zich in ons lichaam
opstapelen en onze lichaamstemperatuur kan doorschieten naar 42-43 graden. Dat
resulteert in een hitteslag, waarbij we ons coördinatievermogen verliezen, gedesoriënteerd -
raken, braken en wartaal uitslaan, en finaal het bewustzijn kunnen verliezen.
- Nieren
Uitdroging leidt tot een verminderde nierfunctie. Tegelijk brengt de afbraak van spierweefsel
meer afvalstoffen in het bloed. Het onevenwicht tussen vraag en aanbod in de nierwerking
kan leiden tot nierfalen. Ook kunnen hartfalen en shock door de hitte aanleiding geven tot
nierfalen.
- Spieren
Verlies van vocht en opgeloste zouten door de hitte kan leiden tot pijnlijke spierkrampen.
Het belangrijkste orgaan in ons lichaam, het hart, moet tijdens hoge temperaturen extra hard
werken. Wanneer we veel vocht verliezen, wordt het vloeibare deel van ons bloed minder. Daardoor
wordt het totale bloedvolume minder en moet het hart harder pompen om alle onderdelen van het
lichaam van bloed te voorzien.
Wanneer het heet is, hebben we over het algemeen minder honger. Dit komt onder andere doordat
we bij warm weer meer water drinken en dus eerder vol zitten. Daarnaast zorgt verwijding van de
bloedvaten voor een logische reden. Dit werkt als volgt: wanneer de bloedvaten in de huid wijder
worden, worden ze op andere plekken in ons lijf nauwer. Dat gebeurt omdat anders de bloeddruk in
gevaar komt. Hierdoor komt er tijdelijk minder bloed in bepaalde organen. Wanneer er minder bloed
in het maagdarmstelsel terechtkomt zorgt dat voor een vermindering van het hongergevoel.
Aanhoudende hoge temperaturen kunnen om diezelfde reden voor diarree zorgen.
Warmte maakt loom. Doordat ons lichaam zo druk is om de lichaamstemperatuur op peil te houden,
is er minder energie over voor de hersenen. Daarnaast daalt de bloeddruk, waardoor we ons vaak
iets suffer voelen.
3. Wat is dehydratie/uitdroging? Wat zijn de symptomen, oorzaken en gevolgen?
Definitie: Dehydratie is een tekort aan water in het lichaam.
Symptomen: Duizeligheid/hoofdpijn (hersenen kunnen bij gebrek of verlies van vocht krimpen en zich
zo van de schedel wegtrekken), misselijkheid, droge mond, droge slijmvliezen, weinig soepele huid,
tachycardie, versnelde ademhaling, verminderde urineproductie, donkere urine.
Oorzaken: Te weinig drinken, koorts, overgeven, diarree, warm weer.
Gevolg: Dehydratie kan een daling in je bloeddruk veroorzaken, waardoor je je licht in je hoofd, zwak
en moe kan voelen. Ernstige uitdroging kan een gevaarlijk lage bloeddruk veroorzaken die medisch
handelen vereist. Bij ouderen kan het leiden tot verwardheid, terugkerende UWI, vallen, obstipatie
en in ernstige gevallen coma/dood.
, 4. Wat is de samenhang tussen dehydratie en XTC?
XTC verhoogt de lichaamstemperatuur. Door de combinatie van XTC-gebruik, hitte, lang dansen en te
weinig drinken kan uitdroging en oververhitting ontstaan. Hierdoor kan het gebeuren dat de spieren
en sommige organen niet meer (goed) werken, zoals de nieren. Oververhitting kan levensgevaarlijk
zijn.
5. Wat kun je als preventie doen? Op organisatorisch en individueel niveau.
Organisatorisch:
- EHBO op locatie.
- Genoeg schaduwplekken creëren.
- Genoeg water, groente, fruit en zoute versnaperingen aanbieden/verkopen.
Individueel:
- Als je XTC gebruikt loop je risico om oververhit te raken en dat kan gevaarlijk zijn. Het is
daarom belangrijk om regelmatig af te koelen in de schaduw, 1 glas water per uur te drinken
(niet meer dan dat om watervergiftiging te voorkomen. Bij XTC-gebruik komt er namelijk een
hormoon vrij waardoor je niet goed kunt plassen. Als je teveel water drinkt in een korte tijd,
terwijl je lichaam het niet kwijt kan, kun je watervergiftiging krijgen. Iets zouts eten
tussendoor is dan verstandig).
- Zorg voor een ’tripsitter’.
- Test hoeveel MDMA jouw pil bevat.
6. Waarom heeft XTC medische problemen (zoals rhabdomyolyse) tot gevolg? Wat is de
onderlinge relatie tussen deze problemen en wat kan jij als verpleegkundige hierin
betekenen?
XTC verhoogt de lichaamstemperatuur. Door de combinatie van XTC-gebruik, hitte, lang dansen en te
weinig drinken kan uitdroging ontstaan. Hierdoor kan het gebeuren dat de spieren en sommige
organen niet meer (goed) werken.
Rhabdomyolyse, veroorzaakt door toegenomen motorische activiteit, in combinatie met
hyperthermie en dehydratie is een veelvoorkomende oorzaak van acute nierinsufficiëntie bij MDMA
gebruik.
Hoofdstuk 1 en 2 ILS (Immidiate Life Support) + ABCDE Alkemade
Hoofdstuk 1: Niet technische vaardigheden en kwaliteit van reanimatie
(CPR: cardiopulmonale resuscitatie)
Belangrijke componenten van een succesvolle reanimatie zoals defibrillatie, effectieve
thoraxcompressies, goed kunnen ventileren en het herkennen van het onderliggende hartritme,
worden meestal benoemd als technische vaardigheden. Niet-technische vaardigheden zijn de
interpersoonlijke vaardigheden die effectief teamwork ondersteunen. Dit omvat de vaardigheden
zoals communicatie, leiderschap en volgzaamheid. Niet-technische vaardigheden zijn een deel van de
menselijke factoren.
- Leiderschap
Een goede leider is een persoon met een globale kijk op de situatie die zich voordoet. Als gevolg
daarvan verdeelt hij verschillende rollen onder de teamleden om het doel te bereiken.
- Teamwork
De sleutelelementen voor effectief team functioneren zijn:
1. Effectieve verbalen en non-verbalen communicatie → terugkoppelen aan leider,
bezorgdheden uiten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AmRe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen