Interveniëren in complexe situaties bij sociaal
functioneren
Student naam
Student nummer
Opleiding SWB profiel zorg
Titel EVL 4.3 Signaleren en inventariseren bij
veiligheidsrisico’s context zorg
Code EVL SWB43D17
Datum van inleveren 02-12-2021
Versie (eerste kans of ELV 4.3 versie 1
herkansing)
,Inhoudsopgave
1.0 Aanleiding en context ................................................................................................................ 4
1.1 Casuïstiek .................................................................................................................................. 4
1.2 Risico-inventarisatie ............................................................................................................... 5
2.0 Terugblik op simulatie ............................................................................................................... 8
3.0 Onderbouwing.............................................................................................................................. 9
3.1 Overzicht van toepasselijke wet- en regelgeving ......................................................... 13
4.0 Reflectie ....................................................................................................................................... 14
4.1 Handelen .................................................................................................................................. 14
4.2 Terugblikken ........................................................................................................................... 14
4.3 Bewustwording ...................................................................................................................... 15
4.5 Uitproberen ............................................................................................................................. 16
Literatuur ............................................................................................................................................ 17
Bijlage 1: Leefgebiedenlijst ........................................................................................................... 20
Bijlage 2: Het ecogram van mevrouw ......................................................................................... 22
Bijlage 3: Stappenplan het ethische dilemma .......................................................................... 24
Bijlage 4: Stappenplan van Meldcode ........................................................................................ 28
Feedbackformulier leerwerkbegeleider...................................................................................... 31
2
,Inleiding
Geweld richting vrouwen in de relationele sfeer is een probleem dat al jaren speelt. Volgens
de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) (in NOS artikel, 2021) heeft 1 op de 3 vrouwen
wereldwijd te maken met fysiek of seksueel geweld, meestal gepleegd door hun partner.
Huiselijk geweld heeft grote persoonlijke en maatschappelijke consequenties die het leven
van betrokkenen langdurig en hevig ontwrichten. De vakliteratuur onderscheidt naast fysieke
mishandeling en financieel misbruik nog drie vormen van mishandeling: verwaarlozing,
seksueel misbruik en psychische mishandeling. Denk bij die laatste bijvoorbeeld aan
kleineren, beledigen, sarren, bedreigen en vals beschuldigen. Ook het beperken van
iemands bewegingsvrijheid of bezoek valt daaronder (Kelly & Johnson, 2008).
De signalen van het huiselijk geweld blijven vaak verborgen. Uiteraard doen geweldsplegers
hun best het te verbergen, maar dit geldt vaak ook voor de slachtoffers. Vaak hebben zij last
van schaamte en schuldgevoelens en willen zij niet de vuile was buiten hangen.
Voor professionals is het belangrijk daar alert op te zijn. Ze moeten signalen kunnen
oppakken, hulp kunnen verlenen en samen kunnen werken met het landelijke meld- en
adviespunt Veilig Thuis. Veilig Thuis krijgt via de hulplijnen niet alleen meldingen van geweld
of mishandeling binnen, maar vooral ook veel vragen over vermoedens van gewelddadige
thuissituaties (Zorgwelzijn, 2021).
Specifieke kennis en inzet gericht op geweld in huiselijke kring is van groot belang om
gewelddadige thuissituaties vroegtijdig te kunnen signaleren. Hoe eerder problemen worden
gezien en kenbaar worden gemaakt, hoe eerder er ondersteuning kan geboden worden om
verdere escalatie te voorkomen en toe te werken naar een veilige (thuis)situatie.
Door de problemen die zich afspelen in een primaire omgeving systematisch in kaart te
brengen en een risico-inventarisatie uit te voeren, heb ik de hulpvraag kunnen definiëren en
een beeld gekregen van de passende en duurzame interventies om de veiligheid van
cliënten en/of hun netwerken te waarborgen. Dit wordt weergegeven in hoofdstuk 1. In
hoofdstuk 2 heb ik de veiligheidsrisico’s met de cliënten en hun netwerk bespreekbaar
gemaakt. Hierbij heb ik passende vaardigheden laten zien op het gebied van motiveren,
engageren en positioneren. Ik handel transparant volgens de richtlijnen van de meldcode.
Vervolgens kan behandeling, ondersteuning en begeleiding op maat worden geboden om de
kwaliteit van leven zo lang mogelijk te behouden en waar mogelijk te verbeteren; uiteraard
afgestemd op de wensen van de cliënt. De onderbouwing omtrent het professioneel
handelen en de gekozen interventies wordt in hoofdstuk 3 weergegeven.
Daarbij wordt rekening gehouden met privacy gevoelige gegevens van de betrokken cliënt
en medewerkers (AVG, 2018).
Tot slot bevat dit verslag een uitgebreide literatuurlijst en bijlagen.
3
, 1.0 Aanleiding en context
Sinds maart 2019 ben ik werkzaam als zorgbemiddelaar binnen TriviumMeulenbeltZorg
(TMZ). TMZ is een zorginstelling die zich inzet voor kwetsbare ouderen, waarbij de
combinatie van zorg, behandeling, welzijn, veiligheid, wonen en verblijf wordt aangeboden
op verschillende locaties en bij cliënten thuis. De visie van TMZ is ‘samen voor persoonlijke
zorg’. Persoonlijke zorg is zorg, behandeling, welzijn en verblijf afgestemd op de behoefte
van cliënten. Om de zorg persoonlijk te maken, is het belangrijk dat het gehele team samen
een relatie opbouwt en met elkaar in gesprek blijft over wederzijdse behoeften en
verwachtingen met als uitgangspunt dat elke cliënt zoveel mogelijk de eigen regie behoudt
(EVL 2.2, persoonlijke communicatie, 18 juni 2020).
De taken van de zorgbemiddelaar zijn het informeren, adviseren en ondersteunen van
potentiële en/of nieuwe cliënten en het helpen bij het in kaart brengen van de zorg die nodig
is. Daarnaast begeleidt de zorgbemiddelaar cliënten met als doel het optimaliseren en op
peil houden van psychische en lichamelijke functies en het sociaal welbevinden, waarbij
zelfstandigheid, zelfredzaamheid en de eigen regie belangrijke uitgangspunten zijn (EVL
2.2, persoonlijke communicatie, 18 juni 2020).
1.1 Casuïstiek
De casus gaat over een 85-jarige mevrouw. Mevrouw is op 17 juli 2021 opgenomen in het
ziekenhuis wegens urosepsis met shock ten gevolge van een obstruerende uretersteen aan
de rechterkant. Daarnaast heeft mevrouw last van hoge koorts en klachten van aandrang en
een frequent, pijnlijke mictie gehad, waarbij een urineweginfectie (uwi) werd verdacht. Per
10 augustus 2020 is mevrouw opgenomen op een afdeling voor geriatrische revalidatiezorg
(GRZ) binnen TMZ. Het betreft kortdurende, multidisciplinaire zorg, gericht op het herstel
van het functioneren en de maatschappelijke participatie van mevrouw na een acute
aandoening (urosepsis) (TMZ, persoonlijke communicatie, 01 oktober 2021). Bij mevrouw is
sprake van comorbiditeit, ‘kwetsbaarheid’ en een relatief hoge leeftijd, waarbij verschillende
lichamelijke en psychische aandoeningen aanwezig zijn. Gezien de complexe zorgvragen
heeft mevrouw problemen op het gebied van algemene dagelijkse levensverrichtingen,
mobiliteit, communicatie, gedrag en stemming (De Vos, Van Balen, Gobbens, & Bakker,
2018).
Mevrouw is gehuwd en heeft twee dochters. De dochters zijn niet betrokken en hebben
jarenlang geen contact met de ouders gehad. Voor de opname in het ziekenhuis woonde
mevrouw samen met haar echtgenoot in een ééngezinswoning met twee verdiepingen in
Hengelo. De echtgenoot is de mantelzorger van mevrouw. Hij probeert haar van alle sociale
contacten te onthouden, zelfs de contacten met hun dochters. Vooraf aan de
ziekenhuisopname weigerde de echtgenoot alle zorg, waardoor mevrouw in zekere mate
werd verwaarloosd.
Het echtpaar heeft geen zorg en ondersteuning van de professionele hulpverleners. Het
echtpaar doet samen de organisatie rondom het huishouden. Daarnaast is echtgenoot
mantelzorger over mevrouw, omdat zij lichamelijk hulpbehoevend is.
Tijdens het revalidatietraject is mevrouw redelijk opgeknapt. Ten gevolge van lichamelijke
ziektes en psychische druk is ze echter verzwakt, waardoor ze ondersteuning nodig heeft.
Nabijheid van de zorg in de thuissituatie is volgens het revalidatieteam noodzakelijk.
4
