Entiteiten internationaal publiekrecht:
- Staten als grootste centrale subject
- Internationale organisaties (VN, EU)
- Multinationale organisaties (Google, Shell)
- Hebben ook rechtspersoonlijkheid
Verenigde Naties (VN)
- Grootste internationale organisatie in de wereld
- Verantwoordelijkheid handhaven regels m.b.t. internationale vrede en
veiligheid.
- Intergouvernementele organisatie opgericht in 1945
- Samenwerking o.g.v. mensenrechten, internationaal recht, ontwikkeling
wereldeconomie en wetenschappelijk onderzoek.
Organen VN (belangrijkste):
1. AVVN Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, 193 leden.
2. VN-Veiligheidsraad 15 leden, 5 permanent.
3. IIGH Internationaal gerechtshof, Den Haag Vredespaleis, 15 rechters.
1648: kantelpunt
- Einde 30 en 80jarige oorlog d.m.v. verdragen
o Die verdragen regelden de machtsverhouding
- Verdrag van Westfalen en vrede van Münster
- = Beginpunt wereldrecht/ internationaal recht.
Wat is soevereiniteit?
- Intern: eigen rechtsorde en bestuursvorm beslissen.
- Extern: eigen rechtsverhoudingen met andere staten organiseren.
o (Met overeenstemming internationaal verdragenrecht.)
Europese deelstaten hebben wel een deel van hun soevereiniteit aan de
Europese Unie gegeven. Internationaal recht gaat voor nationaal recht.
Beginsel van zelfbeschikking
= Het recht van volkeren om over hun eigen lot te beschikken.
Grotius
- De iure belli ac pacis recht van oorlog en vrede
- Mare Liberum vrijhandel en toegang tot zee
Aard en functie van het inetnationaal publiekrecht
, Nationale Rechtsorde Internationale Rechtsorde
Hoogontwikkeld, duidelijk Gefragmenteerd
Verticale structuur (bv tussen staat Horizontale structuur (bv tussen
en rechtssubjecten) soevereine staten)
Centraal gezag (wegtever,
Geen centraal gezag
rechterlijke en uitvoerende macht)
Geen 'automatische
Rechter --> bindende uitspraken wereldrechter',
Internationaal Gerechtshof
Grote beleidsvrijheid voor staten
Onderscheid tussen vredes- en
oorlogsrecht
Monisme: eenheid van nationaal en internationaal rechtssysteem
- Directe doorwerking in nationaal recht
- Direct verplichtingen aan burgers en ze kunnen direct op beroepen
Dualisme: afzonderlijk internationaal en nationaal rechtsstelsel
- Pas na omzetting/ transformatie doorwerking in nationaal recht.
- La Grand zaak
La Grand Zaak
- 2 broers met Duitse nationaliteit woonden in Amerika en ze hadden
iemand vermoord. Duitsland wilde hun rechtsbijstand verlenen. Dit kon
niet want het verdrag dat daarmee te maken had, had Amerika nog niet
omgezet in nationaal recht. Daarom kon Duitsland niks doen.
Nederland is gematigd monistisch:
Art. 90 GW: regering bevordert internationale rechtsorde ontwikkeling
Art. 93 GW: verdagen, etc. die naar haar inhoud eenieder kunnen verbinden
hebben verbindende kracht nadat zij zijn bekendgemaakt.
Art. 94 GW: internationaal recht gaat voor/boven het nationaal recht
,Week 1 – Arresten
Arrest: Spoorwegstakingarrest:
- De vakbonden waren van mening dat staken toch echt een fundamenteel
recht was, zoals erkend in artikel 6 (lid 4) van het Europees Sociaal
Handvest.
- De centrale rechtsvraag was of dit artikel wel een eenieder
verbindende verdragsbepaling is zoals benoemd in artikel 93 van de
Grondwet.
- Hoge Raad:
- Directe werking moet blijken uit een van de volgende 2:
1. Blijkt uit de tekst/ totstandkoming?
Is het beoogd, letterlijk of uit de geschiedenis van het
verdrag?
Nee? Dan volgende:
2. Blijkt uit de inhoud dat het rechtstreeks doorwerkt?
Kan het als objectief recht in de Nederlandse rechtsorde
functioneren?
a. Is het voldoende duidelijk en voorwaardelijk omschreven?
Ja? Eenieder verbindend
b. Moet de Nederlandse wetgever nog regelgeving maken?
Nee? Eenieder verbindend.
- Ja, het kan als objectief recht in de Nederlandse rechtsorde functioneren.
Het is eenieder verbindend.
Arrest: Rookverbod
- De Nederlandse Niet-rokersvereniging CAN heeft een procedure tegen de
Staat aangespannen om de uitzondering van kleine cafés op te heffen.
- CAN vordert op grond van art. 3:305a lid 1 BW een verklaring voor recht
dat de uitzondering op het rookverbod voor rookruimtes, zoals opgenomen
in art. 6.2 lid 1, aanhef en onder b, Tabaks- en rookwarenbesluit,
onrechtmatig en onverbindend is wegens strijd met hoger recht, voor
zover die uitzondering van toepassing is op voor het publiek toegankelijke
ruimtes.
- CAN heeft aan deze vordering ten grondslag gelegd dat deze uitzondering
in strijd is met art. 8 lid 2 van de Kaderovereenkomst voor de bestrijding
van tabaksgebruik het WHO-Kaderverdrag
- Hoge Raad:
o HR Rookverbod arrest zegt dan, ook al ook al wordt de NL wetgever
toch verplicht tot treffen van regelgeving of is er enige
keuze/beleidsvrijheid voor de NL wetgever, dan noch kan het ieder
verbindend zijn, maar dan moet wel het resultaat nauwkeurig
en onvoorwaardelijk (zonder uitzonderingen) omschreven
zijn
- Er staat in het verdrag dat de overheid maatregelen moeten nemen:
verplicht tot het treffen van regelgeving. Mensen moeten beschermd
worden tegen blootstelling aan rook in publieke ruimtes. HR vond dit
nauwkeurig en precies genoeg: eenieder verbindend.
Arrest: Sanctieregeling Iran
, - Resolutie van de VN-veiligheidsraad dat Iraanse onderdanen bepaalde
opleiding niet mogen volgen (bang voor nucleaire ontwikkeling…)
- Nederland ging hierop in door Iraniërs niet toe te laten tot bepaalde
opleidingen.
- De Iraniërs vonden dit een schending van discriminatieverbod en gingen
naar de rechter.
- Hoge raad oordeelde het volgende:
o Dit is in strijd met art. 26 IVBPR en art. 1 Twaalfde protocol.
o De Nederlandse staat was niet verplicht tot het maken van een
onderscheid.
1. Besluit moest zo geïnterpreteerd worden dat er geen
onderscheid o.b.v. nationaliteit gemaakt hoefde te worden.
2. Andere landen konden dat ook, zonder onderscheid te maken.
3. Nederlandse staat heeft zich hier niet ingespannen om zijn
internationale verplichtingen te harmoniseren.
o Onverbindend verklaard op grond van art. 94 GW.
Arrest: Decembermoorden Bouterse – 1982
- Kon Bouterse vervolgd worden in Nederland op basis van algemene
rechtsbeginselen erkend in de internationale gemeenschap?
- VN-Folteringsverdrag trad pas in 1989 in.
- Hoge raad oordeelt:
o Nee. Je mag niet iemand op basis van terugwerkende kracht
veroordelen. Art. 16 GW en art. 1 lid 1 SR
o Verbod van terugwerkende kracht mag niet getoetst worden aan
ongeschreven gewoonterecht, wel aan verdragen.
o De rechter heeft geen bevoegdheid te controleren of er een regel
in het ongeschreven volkenrecht bestaat hiertoe waarvoor de
nationale wetgeving zou moeten wijken.
Elke partij aan dit Verdrag
stelt
foltering, poging tot
foltering of
medeplichtigheid hieraan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper scinar2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.