Voeding 2.2
Inhoud
Voeding 2.2.............................................................................................................................................1
College 1 – Gezond eten tijdens zwangerschap en lactatie.................................................................2
Hoorcollege 2 – borstvoeding en flesvoeding.........................................................................................8
Voeding hoorcollege 3..........................................................................................................................15
Voeding hoorcollege 4 – voeding bij kinderen......................................................................................24
College 4 – voeding bij kinderen.......................................................................................................29
Voeding bij ouderen – hoorcollege 5....................................................................................................31
Voeding quiz 2.2...................................................................................................................................37
Antwoorden..........................................................................................................................................40
College 1 – Gezond eten tijdens zwangerschap en lactatie....................................................................2
College 2 – borstvoeding en flesvoeding................................................................................................8
College 3 – Naar vaste voeding ............................................................................................................15
College 4 – voeding bij kinderen...........................................................................................................25
College 5 – voeding bij ouderen ..........................................................................................................31
Voeding quiz 2.2...................................................................................................................................37
Antwoorden.........................................................................................................................................40
1
,College 1 – Gezond eten tijdens zwangerschap en lactatie
Leerdoelen
- Je kent en onderbouwt voedingsadviezen en voedselveiligheidsadviezen voor zwangere en
lacterende vrouwen.
Waarom is goede voeding belangrijk?
- Zowel over- als ondervoeding van de moeder kan de groei en gezondheid van een kind in de
baarmoeder belemmeren.
- Verband tussen laag geboortegewicht en groter risico op optreden van ziekten op latere
leeftijd (hypertensie, diabetes mellitus type 2, hart- en vaat ziekten)
- Voeding kan ook een invloed hebben op een lager of juist hoger risico op
geboorteafwijkingen
- Voeding kan van invloed zijn op de fertiliteit.
Een kind dat te vroeg geboren wordt of een te laag geboortegewicht heeft, heeft meer kans op gezondheidsproblemen. Hoe
korter de zwangerschap heeft geduurd, hoe onrijper alle organen van het kind zijn. Dit kan bij de geboorte onder meer
leiden tot problemen met de ademhaling, de bloedsomloop en de zuurstofvoorziening in de hersenen en andere vitale
organen. Bij een belemmerde groei in de baarmoeder kan het kindje ook een lager gewicht hebben dan je zou verwachten
op basis van zwangerschapsduur.
Ook kunnen voedingstekorten gedurende de kritische periode van de ontwikkeling van bijvoorbeeld de pancreas leiden tot
(in het geval van de pancreas) een verminderd aantal bèta-cellen in de pancreas. Dit zou kunnen leiden tot een te lage
productie van insuline om bloedglucose gehaltes later te normaliseren uitputting van de beta-cellen.
Zwangerschap
- Niet alleen tijdens maar ook voor
en tijdens lactatie
Voor de zwangerschap
- Overgewicht: zowel mannen als
vrouwen minder vruchtbaar
- Obesitas: meer kans op het krijgen
van een miskraam, meer kans op zwangerschapsdiabetes, hoge bloeddruk en pre- eclampsie
(zwangerschapsvergiftiging, wanneer er eiwitten in de urine zit samen met een hoge bloeddruk. Eigen
organen worden afgebroken. De oorzaak is onbekend, de enigste manier om dit tegen te gaan is
zwangerschap afbreken. Zo niet kan vrouw overleiden)
- Ook kans op kind met een hoog geboortegewicht moeilijke bevalling.
- Ook kans op kind met een te laag geboortegewicht. Omdat de werking van de placenta
verminderd is, dus minder voedingsstoffen voor het kind dus een lager gewicht.
Overgewicht kan zorgen voor veranderingen in de hormoonhuishouding, waardoor de functie van de eierstokken verstoord
raakt.
Verstoord glucosemetabolisme leidt tot hogere insulinelevels, dit kan ertoe leiden dat de eiblaasjes minder goed groeien.
Overgewicht kan een effect hebben op de werking van de placenta. Wanneer de placenta minder goed werkt, dan is er juist
meer kans op een kind met een laag geboortegewicht en/of complicaties
2
,even rekenen..
niet alleen weefsel aanmaak, ook extra energie voor andere processen zoals verhoogde hartslag,
verhoogd energieverbruik in rust ongeveer 1,5 MJ/dag
Totale schatting: 360 kcal/dag
Maar de behoefte is niet ‘gelijkmatig verdeeld’ over de gehele zwangerschap. In het derde trimester
is de behoefte het grootst.
Ideale gewichtstoename tijdens zwangerschap
Niet te weinig toename in gewicht: kans op laag geboortegewicht.
niet te veel toename in gewicht: vergroot risico op compilaties tijdens en na de zwangerschap.
BMI formule: (gewicht in kg) / (lengte x lengte in meter)
BMI Gewichtstoename
< 18,5 12,5 – 18,0 kg
18,5 - 24,9 11,5 - 16,0 kg
25,0 – 29,9 7,0 – 11,5 kg
≥ 30 5,0 – 9,0 kg
Voor vrouwen met een gezond gewicht: mooi als de gewichtstoename maximaal 20% is
Gemiddelde gewichtstoename tijdens zwangerschap (12 kg)
Stel: vrouw 70 kg, BMI 23. Hoeveel zou
mooi zijn als ze aankomt? Max. 14 kg.
Dus 84 kg.
AFVALLEN IS NIET AAN TE BEVELEN!
Kans op een tekort aan voedingsstoffen
neemt toe + verhoogde afbraak van
lichaamsvet + productie van ketonen
die zorgen voor verzuring en schadelijk
kunnen zijn voor de foetus. Vetweefsel
afgebroken: toxische stoffen die daarin
opgeslagen liggen komen vrij.
Wanneer het lichaamsgewicht van de moeder binnen deze grenzen toeneemt, is de kans op complicaties
verminderd, het is gemakkelijker om weer op het oude gewicht te raken, en het verlaagt het risico op obesitas
bij het kind.
3
, Ontwikkeling van de foetus
1e trimester: aanleg vitale organen
2e trimester: verdere ontwikkelng vitale organen
3e trimester: groei foetus en aanleg vetreserve bij moeder
Conclusie:
Een optimal voedingstostand van de moeder is gewenst, ook haar reserves worden aangesproken. Bij
minder goede voedingstoestand worden na de reserves voedingsstoffen onttrokken aan de weefsels
van de moeder.
Tijdens zwangerschap
- Meer aanmaak bloed: ijzer,
foliumzuur, B12
- Weefselaanmaak: foliumzuur,
B12, eiwit vitamine A
- Voorverhoogd
eiwitmetabolisme: B6
- Bescherming tegen oxidatieve
schade + verbetering opname
ijzer: vitamine C
- Verhoogde
energiestofwisseling: meer B
vitamines
- Ontwikkeling bot foetus: vitamine D en calcium
Voedingsstoffen “at risk”
- Vitamine D
- Ijzer
- Foliumzuur
- Vitamine B6 (in mindere mate)
Voor ontwikkeling van bot in foetus
De adviezen voor een vitamine D suplement op een rij:
- Kinderen 0- 4 jaar (10 mcg/dag)
- Zwangere vrouwen (10 mcg/ dag)
- Vrouwen tussen 50- 70 jaar (10 mcg/dag)
- Iedereen vanaf 70 jaar (20 mcg/dag, was 10 mcg/dag)
- Iedereen met een donkere huidskleur of onvoldoende zonlichtblootstelling (10 mcg/dag)
- Niet meer voor lacterenden (was 10 mcg/dag)
Voedingsadviezen voor tijdens de zwangerschap I
- Foliumzuur: 400 mcg synthetisch foliumzuur voor de conceptie(vanaf laatste ongesteldheid,
dus 2 weken) tot (minimaal) 8 weken na conceptie. (dus 10 weken zwangerschap in totaal)
4
