,Ontwikkelingspsychologie gaat over de ontwikkeling van de mens. In de psychologie gaat
het over het verklaren en het begrijpen van het gedrag. Tot de adolescentie want daar
vindt de meeste verandering plaats.
Een pedagoog houdt zich bezig met de opvoeding en ontwikkeling van jongeren. Ze
bieden hulp indien er problemen optreden rondom die opvoeding of ontwikkeling.
De focus ligt op de gemiddelde en gezonde ontwikkeling van een kind.
Vier thema’s binnen de ontwikkelingspsychologie
1. Fysieke ontwikkeling
De ontwikkeling van de fysieke opbouw van het lichaam. Kijkt naar de invloed van
het zenuwstelsel, de spieren, de hersenen, de zintuigen en de behoefte aan eten,
drinken en slaap.
2. Cognitieve ontwikkeling
Deze ontwikkeling heeft betrekking op het intellectueel vermogen zoals denken,
geheugen en probleemoplossing. Begrippen als leren, geheugen en intelligentie
passen hier goed bij.
3. Sociaal-emotionele ontwikkeling
Kijkt naar de sociale relaties en interacties met anderen en naar het omgaan met
emoties.
4. Persoonlijkheidsontwikkeling
Kijkt naar de duurzame gedragingen en (karakter) eigenschappen die de ene
persoon van de andere onderscheiden.
Specifieke leeftijden
o Leeftijdsgroepen
De prenatale periode (de periode van conceptie tot geboorte)
Baby- en peutertijd (van geboorte tot drie jaar)
Kleutertijd (van drie tot zes jaar)
Schooltijd (van zes tot twaalf jaar)
Adolescentie (van twaalf tot twintig jaar)
o Deze leeftijdsgroepen zijn sociale constructies, een idee over de realiteit maar
hangt af van maatschappij en cultuur.
o Globaal doorloopt iedereen dezelfde stadia van de ontwikkeling (normatieve
gebeurtenissen)
Bij leeftijdsgroepen hebben we het vaak over het gemiddelde omdat iedereen
bijvoorbeeld op een ander moment zijn/haar leven in de pubertijd komt. Dit komt door
medische factoren.
Het tempo en de manier van ontwikkelen verschilt erg per persoon.
Normatieve gebeurtenissen
Gebeurtenissen die voor de meeste individuen in een groep op dezelfde manier
voltrekken. Het kan biologisch, sociaal of cultureel bepaald zijn.
Hoe ouder kinderen worden hoe duidelijker de onderlinge diversiteit is. Bij jongere
kinderen is een groot deel van de ontwikkeling genetisch bepaald, dat deel voltrekt
automatisch. Als kinderen ouder worden gaat de omgeving een grotere rol spelen. Er
ontstaat meer individuele verschillen.
Continue vs discontinue
o Onderscheid tussen twee soorten verandering binnen de
ontwikkelingspsychologie:
Psychologen zijn het erover eens dat continue en discontinue verandering naast elkaar
bestaan.
, Centrale vraagstukken rond de ontwikkeling van het kind
Continue Discontinue
-De ontwikkeling verandert geleidelijk. -Verandering verloopt stapsgewijs in
-Prestaties op het ene niveau bouwen duidelijk te onderscheiden fasen.
voort op een voorgaand niveau. -Gedrag en processen zijn in verschillende
-Onderliggende ontwikkelingsprocessen fasen kwalitatief verschillend.
blijven het hele leven gelijk.
Kritieke periode Gevoelige periode
-Een specifieke periode in de ontwikkeling -Een periode waarin iemand extra
waarin de aanwezigheid van bepaalde ontvankelijk is voor bepaalde stimuli uit de
soorten omgevingsstimuli (prikkels) omgeving. Gaat uit van de plasticiteit
noodzakelijk is voor een normale (mate van veranderlijkheid).
ontwikkeling. -het ontbreken van bepaalde stimuli zijn
-Onomkeerbare gevolgen, het is nu of terug te draaien.
nooit. -Levenslooppsychologen leggen hier
-Vroege ontwikkelingspsychologen leggen meestal de nadruk op.
hier de nadruk op.
Levensloopmodel Focus op specifieke perioden
-Moderne theorieën leggen de nadruk op -Vroege ontwikkelingspsychologen zien de
doorgaande groei en verandering in de kindertijd en de adolescentie nadrukkelijk
loop van het leven en op verbanden als de belangrijkste perioden.
tussen verschillende perioden.
Nature Nurture
-Genetisch bepaald. - Omgevingsinvloeden die ons gedrag
-Eigenschappen, vermogens en bepalen.
capaciteiten die mensen van hun ouders -Nadruk op de invloed van de omgeving
erven. op iemands ontwikkeling.
-Nadruk op het ontdekken van erfelijke
eigenschappen en vermogens.
, Hoorcollege 1 (week A2 2020) ontwikkelen & opvoeden -
samenvatting H2-
Theoretische perspectieven en onderzoek
o Vijf belangrijke perspectieven op de ontwikkeling van het kind:
Psychodynamisch
Behavioristisch
Cognitief
Systemisch
Evolutionair
Psychodynamisch perspectief
o Psychodynamisch perspectief: focus op de motivatie van innerlijke krachten,
herinneringen en conflicten waarvan een persoon geen controle over heeft en zich
nauwelijks van bewust is.
Psychoanalytische theorie (Freud) en Psychosociale theorie (Erikson)
o Psychoanalytische theorie van Sigmund Freud.
Gaat ervanuit dat onbewuste krachten bepalend zijn voor iemands persoonlijkheid
en gedrag.
Drie aspecten van de persoonlijkheid:
Id (primitieve/onbewuste driften, aangeboren persoonlijkheid,
honger, dorst en lust)
Ego (realiteitsprincipe, het redelijke deel van de persoonlijkheid,
waar je je bewust van bent)
De ego is de ‘onderhandelaar tussen id en superego.
Als iemand handelt vanuit ego dan is er sprake van een goede
gezondheid.
Superego (geweten, hiermee maken we onderscheid tussen goed en
kwaad, is grotendeels onbewust).
Psychoseksuele ontwikkeling. Als er iets misgaat in een bepaalde fase
ontstaat er fixatie. Fixatie is gedag dat in een eerdere ontwikkelingsfase is
blijven steken als gevolg van een onopgelost conflict.
o Psychosociale theorie van Erikson
Hier ligt de nadruk op de sociale interactie met anderen.
Ontwikkeling van mensen verloopt in acht aparte stadia.
Individu moet bij elk stadia een crisis oplossen om verder te gaan.
Bijvoorbeeld stadia 1: vertrouwen vs wantrouwen.
De theorieën van Freud en Erikson
Gemiddelde Freuds Belangrijkste Eriksons Positieve en
leeftijd stadia van kenmerken van stadia van negatieve
psychoseksu Freuds stadia psychosocial resultaten van
ele e Eriksons stadia
ontwikkeling ontwikkeling
Geboorte tot Oraal Interesse in orale Vertrouwen Positief:
12-18 bevrediging door vs vertrouwen
maanden zuigen, eten, wantrouwen dankzij steun van
bewegen van de de omgeving.
lippen en bijten. Negatief: angst
voor en zorgen
over anderen.
12-18 Anaal Bevrediging door Autonomie Positief:
maanden tot ontlasting op te vs schaamte onafhankelijkheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelp99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.