Aardrijkskunde samenvatting over het hoofdstuk Mondiale patronen: Welvaart en Welzijn, van het boek BuiteNLand. Dit is hoofdstuk 4 uit het boek van 5 havo.
Mondiale patronen: welvaart en welzijn
Drie hoofdgroepen die samen een Wereldsysteem vormen:
1. De rijken = centrum/westers.
2. De middenmoot arm/rijk = semi periferie
3. De armste landen = periferie
Meten van ontwikkeling
Om de mate van ontwikkeling te meten worden eenpaar indicatoren gehanteerd:
1. Meet de welvaart door naar het BNP te kijken
2. Kijken naar de verdeling van de beroepsbevolking. Hoe meer landbouw, hoe lager de
welvaart. Hoe meer diensten, hoe hoger de welvaart
3. Je meet het welzijn door VN-welzijnsindex -> Koopkracht, levensverwachting en
analfabetisme.
BNP per hoofd: alle inkomsten van een land gedeeld door het aantal inwoners.
Nadelen van BNP -> In het BNP kan je niet zien:
- sociale en regionale ongelijkheid - het is een gemiddeld getal
- houdt geen rekening met koopkracht
- Informele sector telt niet mee
Internationale arbeidsverdeling
De rol van de arme landen was erg kwetsbaar. Zij leverde goederen:
- de oogst kan mislukken
- de prijzen op de wereldmarkt kunnen sterk variëren
Door de globalisering verandert de internationale arbeidsverdeling. Een groter deel schuift uit van
centrumlanden naar de (semi)periferie.
Het Centrum-periferie model
Waarom is de welvaart zo slecht verdeeld in de wereld?
Oorzaken van verdeling van de welvaart:
• Interne oorzaken: De reden voor de lage ontwikkeling ligt in het land zelf.
• natuurlijke oorzaken: droog, bergen, onvruchtbaar, geen water
• menselijke oorzaken: slecht bestuurd, corruptie, oorlog
• Externe oorzaken: soort relatie met dat een ontwikkelingsland heeft met een rijk land. Dit wordt
uitgebeeld met het centrum-periferie model: Een model dat laat zien hoe centrum- en periferie
landen met elkaar zijn verweven.
In dit model zijn rijke landen dominant en arme landen afhankelijk. Er ontstaan een ongelijke
uitwisseling van:
• goederen - grondstoffen uit de periferie <—> kapitaalgoederen uit het centrum
• arbeid - ongeschoolde arbeidsmigranten <—> hoogopgeleiden uit het centrum
• kapitaal - overmakingen van migranten uit het centrum <—> aflossing van schulden uit de
periferie.
Voor 1970 was er alleen periferie en centrum. Na 1970 kwam er semi-periferie bij. Nieuwe
internationale arbeidsverdeling.
Centrum- triade -> hoogwaardige diensten
Semi-periferie -> Industrie (BRIC + NIC)
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loisneut. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.