Samenvatting
Samenvatting Rechtsstaat
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Rechtsstaat korte samenvatting. Handig bij zowel maatschappijleer als maatschappijwetenschappen. Veel succes!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: martijnderuiter18 • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
India Groothedde, MaatschappijleerDe rechtsstaat
1. De rechtsstaat
Staat: een soevereine macht (1) die regeert over een groep mensen (2) op een
bepaald grondgebied (3) en die daarbij het geweldsmonopolie bezit (4).
De soevereine macht verwijst naar de overheid, die wordt uitgeoefend door de
uitvoerende macht (regering en ambtenarenapparaat)
Rechtsstaat
- Alle burgers hebben gelijke rechten
- Burgers hebben grondrechten/mensenrechten
- Scheiding der machten
- Legaliteitsbeginsel
Democratische rechtsstaat: een rechtsstaat waarin de rechten en verplichten
van de inwoners op een democratische wijze worden vastgesteld in wet- en
regelgeving
2. De Grondwet
Klassieke grondrechten: bieden bescherming tegen bemoeienis en macht van
de overheid. (afdwingbaar)
Artikel 1: “Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk
behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke
gezondheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.”
Artikel 3: Iedere Nederlander kan een baan krijgen bij de overheid.
Artikel 4: Kiesrecht (actief en passief)
Artikel 5: Recht om vragen te stellen of te klagen.
Artikel 6: Vrijheid van godsdienst of levensovertuiging.
Artikel 7: Vrijheid van meningsuiting.
Artikel 8: Vrijheid van vereniging.
Artikel 9: Recht om te vergaderen en te betogen.
Artikel 10: Recht op privacy
Artikel 11: Recht op onaantastbaarheid van het lichaam / Zelfbeschikkingsrecht
Artikel 12: Huisrecht
Artikel 13: Briefgeheim
Artikel 14: Recht op eigendom
Artikel 15 en 16: Recht op vrijheid
Artikel 17: Iedereen mag naar de rechter gaan
Artikel 23: Vrijheid van onderwijs
Sociale grondrechten: de overheid moet zich inspannen voor allerlei zaken.
(niet afdwingbaar)
Artikel 19: De overheid bevordert de werkgelegenheid
Artikel 20: De overheid probeert er voor te zorgen dat iedereen voldoende geld
heeft om van te leven en zorgt voor verspreiding van de welvaart
Artikel 21: De overheid zorgt voor de bewoonbaarheid van het land en voor
bescherming en verbetering van het milieu
, Artikel 22: De overheid bevordert volksgezondheid en probeert te zorgen voor
voldoende woningen
Artikel 23: De overheid zorgt voor voldoende onderwijs
Plichten van burgers
Verplichting om de wet te kennen
Verplichting om mensen te helpen die in levensgevaar verkeren
Belastingplicht
Legitimatieplicht
Leerplicht
Dienstplicht
Plicht om voor de rechter als getuige op te treden
De Trias Politica
Wetgevende macht: parlement (EK + TK) en regering (ministers + koning). De
wetsvoorstellen komen vooral van de regering. Het parlement moet hier
vervolgens mee instemmen. Om te kunnen regeren heeft de regering de steun
nodig van een meerderheid van de Tweede- en Eerste Kamer. Partijen die de
regering steunen nemen de wetsvoorstellen aan, de andere partijen vormen de
oppositie.
Uitvoerende macht: regering. De regering geeft leiding aan de ministeries en
hun ambtenaren. Het parlement controleert of de regering uitvoert wat de
volksvertegenwoordiging wil. Als het niet goed wordt uitgevoerd valt de regering
komen er meestal nieuwe verkiezingen.
Rechterlijke macht: rechters en het Openbaar Ministerie. De rechterlijke macht
controleert of de regering zich bij de uitvoering van haar taken wel aan de wet
houdt (en of zij zich houdt aan het legaliteitsbeginsel). Het OM is onderdeel van
Ministerie van Veiligheid en Justitie en zorgt ervoor dat mensen die een regel
hebben overtreden voor de rechter komen (opsporing) en dat de straf wordt
uitgevoerd (vervolging)
3. Waarden en normen
Waarde: abstract ideaal dat door een persoon of samenleving
nastrevenswaardig gevonden wordt
Norm: (gedrags)regels die zijn afgeleid van waarden. Het zijn concrete regels
waar je jezelf of een ander op kunt aanspreken
Kenmerken van rechtsregels (regels die de overheid in wetten heeft vastgelegd)
- Rechtsregels worden gesteld en gehandhaafd door de overheid
- Rechtsregels gelden in beginsel voor iedereen
- Rechtsregels gaan in het algemeen voor andere regels en normen
Doel en betekenis van rechtsregels
(rechts)zekerheid te bieden
Bijdragen aan de ordening van een samenleving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ig1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen