Aardrijkskunde SE Arm en Rijk en
Klimaatvraagstukken
Paragraaf 1.1
Ligging
Groene honger: terugkerende voedseltekorten.
Relatieve ligging: bereikbaarheid, infrastructuur, isolement en relatieve
afstand. Hoge bergketens, plateaus, niet aangesloten wegennet
zorgen ervoor dat het veel tijd, kosten en moeite is om goederen te vervoeren en
dat daardoor belangrijke centrale voorzieningen onbereikbaar zijn.
Demografie
Bevolkingsgroei door natuurlijke groei. Hoge urbanisatiegraad door de
armoede in platteland. De bevolkingsspreiding is erg ongelijk: groot gedeelte
woont in de centrale en noordelijke hooglanden. De droge gebieden zijn
dunbevolkt.
Cultuur
Veel etnische groepen met ieder z'n eigen taal, cultuur, geloof, gewoontes en
tradities. Hierdoor is de communicatie lastig en zorgt het ervoor veel spanningen
tussen de etnische groepen.
Grootfamilie: eenheid bestaat uit ouders, kinderen en bedienden en andere
familieleden. De familie is verantwoordelijk voor de culturele en godsdienstige
opvoeding en een taakverdeling. Het gevolg is dat het analfabetisme erg hoog
is doordat kinderen helpen op het land en dus stoppen met studeren.
Politiek
Grote armoede door de uitbuiting van de armen door de heersende, rijke klasse.
Bovendien heerst er corruptie en vriendjespolitiek in dit gebied. Het land is
betrokken bij territoriale conflicten (Eritrea, Sudan en Somalië). Good
governance: aan de eisen voldaan van een goed bestuur.
Landbouw weinig productief
Overgrote deel van de bevolking werkt in de landbouw. Dit maakt het erg
kwetsbaar voor misoogsten en prijsschommelingen op de wereldmarkt. De
productiviteit in de primaire sector is erg laag, hierdoor blijft het bbp ver achter.
Dat komt vooral omdat veel boeren zelfvoorzienend zijn en weinig in de
commerciële landbouw.
,Commerciële landbouw: is gericht op het maken van winst door de verkoop
van producten (exportlandbouw).
Een groeiende industrie
De uitvoer van voedingsmiddelen naar Europa is niet eenvoudig, omdat er hoge
eisen worden gesteld aan kwaliteit en gezondheid. Hierdoor zijn het voor
multinationals (buitenlandse investeringen/MNO’s ) aantrekkelijker om zich te
vestigen in lageloonlanden.
Bv.: geen belasting, goedkope arbeidskrachten etc.
Werkeloosheid daalt, maar verborgen werkeloosheid erg groot in de informele
sector.
Toerisme neemt toe met culturele historie en een indrukwekkende natuur.
Paragraaf 1.2
De natuurlijke omgeving
Ethiopische Hoogland: watertoren van oostelijk Afrika en vormt de bron van
talloze beken en rivieren. De vochtige hooglanden worden omsloten door
drogere savannen, steppen en halfwoestijnen. De kloof (Oost-Afrikaanse Slenk)
maakt de noord-zuidverbindingen extra lastig.
Vanwege de steile hellingen in het bergland kan de temperatuur van hoogvlakte
naar dalbodem over een korte afstand erg wisselen. Het neerslagpatroon
vertoont meer variatie dan de temperatuurverdeling. De neerslagvariabiliteit
is erg hoog.
Hoe groter de neerslagvariabiliteit, hoe riskanter de akkerbouw is.
Hoe droger, hoe extensiever (groot oppervlak maar met weinig zorg) de
veeteelthouderij.
Vier neerslaggebieden
Neerslagregiem: hoeveelheid en de verdeling van de neerslag over het jaar.
Hoe droger een gebied, hoe minder voorspelbaar of het gaat regenen, hoeveel
en wanneer.
- Aride of droge zone
Droogtelandbouw: oogst afgedekt met plantenresten hierdoor verdamping van
het grondwater beperkt (gewas en grassen). De meeste bodems zijn dun, stenig
en schraal. Er leven veel Nomadische veehouders.
- Semiaride of halfdroge zone
, Deze gebieden liggen aan de buitenrand van het hoogland en regen tussen 500
en 1500 mm. Bovendien 2 natte perioden per jaar. De bodems zijn
vruchtbaarder.
- Subhumide of vrij natte zone
Hoger gelegen gordel is er minstens een half jaar neerslag. Het is een
savannegebied met langere grassoorten, struiken en bossen. Boeren verbouwen
voedselgewas.
- Humide of zeer natte zone
Veel bossen en het water doordrenkt de bodems en voedt de rivieren en meren,
Landbouw en regenseizoen
Bega (droge seizoen), belg (kleine regentijd van feb tot mei) en de kiremt
(grote regentijd van juni tot sept).
Dankzij het reliëf kunnen stuwmeren worden aangelegd om irrigatieprojecten op
te zetten. Veel boeren zijn zelfvoorzienend en verkopen hun overschotten aan
rondreizende handelaren tegen te lage prijzen. Het voedsel dat verbouwd wordt
komt niet op de markt terecht. Landbouwmechanisatie is op de kleine bedrijven
onrendabel. Het land is bovendien van de overheid en wordt tegen een erg
lage pachtsom verhuurd aan de boeren. De pachtsom kan zomaar worden
ingetrokken en de pachtboer wilt niet investeren in een stuk land dat niet van
hem is, hierdoor wordt de opbrengst laag. Het ontbrek aan rechtszekerheid
verklaart ook waarom boeren niet willen planten om de grond te beschermen.
Landleasing: verhuren van grond aan multinationals.
Mens en milieu
Traditionele landbouw is niet van toepassing door de hoge agrarische
bevolkingsdichtheid. De akkers raken uitgeput en de opbrengsten nemen af. De
overbevolking leidt tot ontbossing. De kale grond valt ten prooi aan
watererosie en spoelt langzamerhand weg. Ook is er sprake van
overbegrazing in drogere gebieden, omdat het gras niet genoeg is voor de
kuddes, waardoor het land kaal wordt gevreten. Gevolg van winderosie en
verzilting raakt de bodem onbruikbaar: voedseltekorten, overstromingen,
verlies van levens en bezittingen, beschadigde infrastructuur (onbereikbaarheid).
Afhankelijkheid van het buitenland
Veel geld kwijt aan de invoer van voedsel, olieproducten en kapitaalgoederen.
De uitvoer van koffie weegt daar niet tegenop, hierdoor veel schulden.
Globaliserende landbouw
Overheid stimuleert de commerciële tuinbouw om de schuld te kunnen betalen.
De overheid stimuleert ook de plaatselijke boeren om een eigen bedrijf op te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zainabal-ankoushi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.