Samenvatting van het boek Kleine ontwikkelingspsycholgie van de adolescentie deel 3. Hierin worden hoofdstuk 1 en 7 samengevat. DIt omvat onderstaande thema's:
- HS 1: Seksualiteit en verlangen
- HS 7: Op zoek naar avontuur
Samenvatting Kleine ontwikkelingspsychologie deel 3
Hoofdstuk 1: Seksualiteit en verlangen
Het begin van de adolescentie wordt door de natuur bepaald, het einde door de cultuur. Adolescentie
omvangt een langere periode dan de puberteit zoals die eigenlijk alleen de geslachtsrijping omschrijft.
Adolescentie begint wel met de puberteit, namelijk de lichamelijke veranderingen.
Het prille begin: De prepuberteit
De hypothalamus zet de lichamelijke rijping in gang door de hypofyse het hormoon gonadotrope aan te
laten maken. Dit zorgt ervoor dat de eierstokken en zaadballen zich ontwikkelen tot volwaardig
voortplantingsorgaan. Hierdoor gaan de eierstokken oestrogeen en de zaadballen androgeen
(voornamelijk testosteron) maken. Voordat de hormonen geproduceerd kunnen worden, moet de
hypothalamus eerst zijn ‘rem’ loslaten. Hierna zal geleidelijk het proces ontstaan. Ongeveer een jaar later
is dit zichtbaar. Deze periode noemen we de prepuberteit.
Vijf zichtbare lichamelijke veranderingen
1. Eierstokken zetten uit menstruatie (gemiddeld rond 13 jaar, vanaf 15 jaar vruchtbaar)
Zaadballen worden groter zaadlozing (gemiddeld 12,5 jaar, vanaf 16 jaar vruchtbaar)
2. Secundaire geslachtskenmerken
3. Vet- en spierweefsel verdeling
- Meisjes rond de heupen, billen en dijen. Verhouding spieren: vet, 5:4
- Jongens klein beetje rond het middel, vooral gespierder. Verhouding spieren: vet, 3:1
4. Bloedsomloop en luchtwegen
- Vergroting hart en longen sterk en groot uithoudingsvermogen
5. Groeispurt
Groeispurt
De groeispurt is uniek voor mensen. Waarom dit alleen bij mensen voorkomt is niet duidelijk. Sommige
mensen verklaren het door de lange ontwikkelingsperiode wat de voortplanting ten goede zou doen.
Omdat de oermens niet erg oud werd en zich dus niet kon voortplanten, spreekt dat dit argument tegen.
Dit omdat voor het 18e levensjaar het vrouwelijk lichaam nog niet klaar is voor het baren van een kind.
Voor het 18e levensjaar zie je veel miskramen.
Een andere verklaring voor de groeispurt is het selectiecriterium. Dit zegt dat het groeien van de jonge
meisjes ‘moederlijk’ doet lijken wat weer ten goede kwam in de opvoeding. Dit zou voor de kinderen een
goede voorbereiding zijn voor hun eigen moederschap.
Voor jongens is er een andere evolutionaire verklaring gevonden. Hoewel jongens nog geen groeispurt
hebben gehad, zouden ze al wel testosteron in het lichaam hebben. Hierdoor zijn ze agressiever, ruwer
en onafhankelijker. Dit gedrag werd nog door de vingers gezien, het was nog maar een klein jongetje.
Hierdoor konden de jongens ‘oefenen’ voordat zij verantwoordelijk werden voor de voortplanting en
opvoeding.
, Meisjes 10,5 jaar tot 12 jaar (tot 12 jaar is de hoogste snelheid bereikt, 9 cm per jaar)
Jongens 11,5 jaar tot 12,5 jaar (11 cm per jaar)
Het lichaam wordt langer en slungeliger. Dit maakt dat kinderen soms geen raad meer weten met hun
lichaam. Bij jongens worden de stembanden langer en groeit het strottenhoofd. Hierdoor wordt de stem
lager. Gemiddeld zijn meisjes rond hun 17 e en jongens rond hun 18e jaar uitgegroeid. Een groot verschil
met het ‘normale’ groeien en de groeispurt is door welk hormoon hun komt. Het ‘normale’ groeien komt
door hormonen uit de hypofyse, de groeihormonen. De groeispurt wordt veroorzaakt door
geslachtshormonen uit de geslachtsklieren. Hierdoor ligt de lengte groei door de groeispurt dichtbij het
ontstaan van de menstruatie en de secundaire geslachtskenmerken.
Het onzichtbare puberbrein
Tijdens de ontwikkeling van de hersenen vinden meerdere pieken plaats. Hierbij worden veel nieuwe
verbindingen gelegd, de synaptogenese. Het plotseling groeien van het aantal verbindingen is niet het
belangrijkste. Het gaat voornamelijk om het sterker maken van oude verbindingen en verwijderen van
niet te gebruiken verbindingen. Doordat de myeline laag dikker wordt, gaat de informatieverwerking
sneller. Door deze ‘chaos’ in de hersenen kan soms wisselvalligheid zichtbaar zijn in het gedrag. Het
ontwikkelen van de hersenen gebeurt geleidelijk aan. Om de beurt komen verschillende hersendelen aan
de beurt. Hierdoor ontstaat een gat tussen het impulsieve gedrag waarbij opzoek gegaan wordt naar
avontuur en verstandig nadenken.
De beginnende menstruatie
Voor veel meiden geldt dat niet veel gesproken over de eerste menstruatie. Eerst moet de ongesteldheid
een plekje krijgen in je leven voordat je de ongemakken deelt met vriendinnen. Hoewel pijn een
subjectief iets is, heeft de reactie van de vader op de menstruatie een belangrijke rol. Wanneer de vader
positief reageert om de menstruatie van de dochter, heeft zij minder last van menstruatieklachten. Dit
heeft te maken met de positieve sfeer en acceptatie die in het gezin aanwezig is. Ook wanneer een
meisje goed op de hoogte is van de gevolgen en symptomen zijn er minder klachten aanwezig. Deze
cognitieve invloed kan ook vertaald worden naar een sociale invloed. Bij een omgeving met veel
negatieve geluiden over de menstruatie wordt dit in het verwachtingspatroon opgenomen.
Er is onderzocht dat de menstruatie eerder kan plaatsvinden door verschillende geuren. De geuren van je
broer of vader zijn bekend en doen niks. Wanneer er veel verschillende mannen over de vloer komen, is
dit echter wel van invloed. Hetzelfde geldt bij het vroeg in aanraking komen met seksueel contact. Ook dit
heeft met de onbekende geur te maken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TokeDamgrave. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
