Leerdoelen
- Studenten hebben kennis van de regeling van de tenuitvoerlegging van de
levenslange gevangenisstraf in Nederland en kunnen beoordelen of en in hoeverre,
deze regeling voldoet aan de eisen die daaraan door artikel 3 Europees Verdrag voor
de Rechten van de Mens en het Europese Hof voor de Rechten van de Mens worden
gesteld.
Literatuur
- M. Liem en P. Schuyt, ‘Tussentijdse toetsing bij levenslange gevangenisstraf:
Amerikaanse ‘lessons to be learned’’, NTM/NJCMBulletin 2017/19.
- W.F. van Hattum & S. Meijer, ‘An administrative procedure for life prisoners: law and
practice of the royal pardon in the Netherlands’, in: D. van Zyl Smit & C. Appleton, Life
imprisonment and Human Rights, Hart Publishers 2016 (excl. voetnoten). (zie Canvas)
- W.F. van Hattum, ‘De beleidswijziging levenslange gevangenisstraf’, Nederlands
Juristenblad 2016, p. 1767-1772.
- Kamerstukken II 2015/16, 29 279, 325 (Brief van de Staatssecretaris van Veiligheid en
Justitie met betrekking tot de wijzigingen in de tenuitvoerlegging van de levenslange
gevangenisstraf).
- EHRM 26 april 2016, nr. 10511/10 (Murray tegen Nederland)
- PHR 5 september 2017, ECLI:NL:PHR:2017:874 (conclusie A-G Machielse levenslange
gevangenisstraf)
Werkgroepvragen
1. (Presentatieopdracht)
Schrijf een kort essay over de vraag of het voorstel van de staatssecretaris met
betrekking de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf zoals geschetst in
de brief van 2 juni 2016 ervoor zorgt dat het Nederlandse beleid conform de eisen
van artikel 3 EVRM is en zo nee, welke aanpassingen in uw ogen nodig zijn. N.B. het is
aan te bevelen bij het maken van deze vraag eerst de andere werkgroepvragen te
maken. De vraag die hier gesteld wordt is evenwel de kernvraag van deze
werkgroepopdracht.
Levenslange gevangenisstraf vs het EVRM
1
, Het opleggen van een levenslange gevangenisstraf is in beginsel niet in strijd met het
EVRM maar een onverkortbare gevangenisstraf kan dit wel zijn. Er moet aan aanvullende
eisen worden voldaan.
Art. 3 EVRM Recht op hoop
De Vinter-toets mag niet later dan na 25 jaar detentie een possibility of review
(mogelijkheid tot herbeoordeling) en prospect of release (vooruitzicht op
invrijheidstelling). Possibility of review houdt in dat er na verloop van tijd een mogelijkheid
tot herziening van de straf moet zijn. Prospect of release zie je terug in het
Murray/Nederland arrest. Alleen als de veroordeelde een realistische kans wordt geboden
om vrij te komen voldoet dit aan art. 3 EVRM. De overheid heeft hierin een positieve
verplichting. Indien de levenslange gevangenisstraf de jure en de facto kan worden verkort
is de straf niet in strijd met art. 3 EVRM.
Brief van staatssecretaris
Hij begint met het voorstel dat na 25 jaar de eerste periodieke toetsing moet plaatsvinden.
De veroordeelde wordt aan het begin en aan het eind van deze periode ter observatie naar
het PieterBaanCentrum geplaatst, hier wordt bekeken of de gedetineerde klaar is voor re-
integratie en resocialisatie. Na dit onderzoek komt er een advies van het Adviescollege
waarin wordt geadviseerd of er re-integratie mogelijk is en welke acties/activiteiten er
moeten worden ondernomen. Dit advies kan worden overgenomen door de
staatssecretaris. Na verloop van tijd vindt er een vervolgtoetsing plaats waarin de
resocialisatie opnieuw wordt bekeken en heeft de gedetineerde eventueel de mogelijkheid
tot verlof.
Conform art. 3 EVRM
De staatssecretaris geeft nadrukkelijk aan dat in de eerste 25 jaar geen activiteiten gericht
zijn op resocialisatie van de gedetineerde. Hij geeft geen waarborgen m.b.t. medische en
psychiatrische/psychologische ondersteuning, dus in strijd met EHRM Murray. Afwezigheid
van procedurele waarborgen, er wordt niet voorzien in termijnen. Toetsing is gebaseerd op
subjectieve criteria en niet op objectieve criteria.
Straatsburg-proof?
Vanaf het begin dient de detentie gericht te zijn op resocialisatie. Er dienen waarborgen
voor medische, psychiatrische/psychologische ondersteuning. Er dient niet later dan 25
jaar een ambtshalve toets plaats te vinden voor eventuele terugkeer in de maatschappij.
De toets moet onafhankelijk zijn en er moeten objectieve criteria gehanteerd worden.
Machielse is van mening dat door de aanpassingen het wel in overeenstemming met art. 3
EVRM is.
De ontwikkeling rondom de levenslange gevangenisstraf
De discussie omtrent levenslange gevangenisstraf is ongeveer 10 jaar geleden opgekomen.
Inmiddels zitten er 35 levenslang gestrafte vast. Gratie werd keer op keer afgewezen. Ook
rechters waren van mening dat de levenslange gevangenisstraf in strijd van met art. 3
EVRM. Het EHRM heeft geoordeeld dat de Nederlandse tenuitvoerlegging in strijd is met
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper avanwesten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.