nr. 354 Uitleg
Indien voldaan is aan de geldigheidsvereisten en de overeenkomst geldig tot stand is gekomen, dient
haar inhoud te worden vastgesteld.
nr. 355 Rechtsvergelijking
De wijze waarop een schriftelijke overeenkomst wordt uitgelegd, verschilt in de Europese
rechtsstelsels. Voor de uitleg van een schriftelijke overeenkomst kiezen de continentale rechtsstelsels
en de Common Law een verschillend uitgangspunt. De continentale rechtsstelsels nemen bij de uitleg
van een overeenkomst de wil van partijen tot uitgangspunt. Voor Common Law is beslissend of de
schriftelijke overeenkomst duidelijk is. Indien dat het geval is, mag niet door uitleg van de ‘objectieve’
betekenis van de bewoordingen worden afgeweken. De Common Law veronderstelt derhalve, dat
woorden op zich duidelijk kunnen zijn. Dit heeft tot gevolg dat het verschil tussen een mondeling en
een schirftelijk contract groter is in de Common Law dan in de continentale stelsels: bij de uitleg van
een schriftelijke overeenkomst waarvan de bewoordingen duidelijk zijn, wordt niet verwezen naar
omstandigheden of afspraken die voorafgaand aan het tot stand komen van de overeenkomst een rol
hebben gespeeld of zijn gemaakt, maar niet in de schriftelijke overeenkomst zijn opgenomen.
nr. 356 Bedoeling van partijen
Alle regelingen van Principle-sets tot het Weens Koopverdrag nemen de bedoeling van partijen als
uitgangspunt.
nr. 357 Weens koopverdrag
Krachtens art. 8 WKV worden verklaringen en andere gedragingen van een partij uitgelegd volgens de
bedoeling dat deze partij daarmee had voor zover de wederpartij wist of behoorde te weten wat die
bedoeling was respectievelijk volgens de betekenis die een redelijke, met de wederpartij vergelijkbare
persoon daaraan zou hebben toegekend. Daarbij worden alle relevante omstandigheden van het
geval in acht genomen: onderhandelingen, handelswijzen etc.
Op grond van art. 6 WKV staat het partijen vrij om af te wijken van art. 8 WKV. Het opnemen van een
zogenoemde ‘merger clause’ of ‘entire agreement clause’ volstaat daartoe niet. Indien partijen
overeenkomen dat bij de uitleg van hun overeenkomst de in art. 8 lid 3 WKV genoemde
omstandigheden niet in aanmerking worden genomen, moet dat beding worden uitgelegd op grond
van art. 8 WKV, volgens hetwelk de onderhandelingen wel weer van belang zijn.
nr. 358 PECL
De PECL nemen als uitgangspunt voor de uitleg de werkelijke bedoelingen van partijen (art. 5:101
PECL). De partijbedoelingen worden afgeleid uit de verklaringen en gedragingen zoals zij door de
wederpartij in redelijkheid mochten worden begrepen (art. 5:101 lid 1 PECL jo. art. 2:102 PECL). Als
uit art. 5:101 lid 1 en 2 PECL geen betekenis kan worden afgeleid, wordt de overeenkomst uitgelegd
volgens de betekenis die redelijke, met partijen vergelijkbare personen in dezelfde omstandigheden
aan de overeenkomst zouden geven (art. 5:101 lid 3 PECL). In de praktijk kan deze benadering
meebrengen dat vaker dan naar Nederlands recht het geval is, de totstandkoming van een
overeenkomst wordt aangenomen.
Art. 5:102 PECL geeft 7 omstandigheden waarmee bij de uitleg in het bijzonder rekening gehouden
moet worden:
a) de omstandigheden waaronder de overeenkomst werd gesloten, in het bijzonder de voorafgaande
onderhandelingen.
b) de gedragingen van partijen, waaronder degene die aansluiten op de totstandkoming van de
overeenkomst.
, c) de aard en het doel van de overeenkomst
d) de uitleg die in vergelijkbare gevallen is gegeven door partijen en de tussen hen gebruikelijke
handelwijzen
e) de betekenis die in de desbetreffende sector in het algemeen aan de bedingen en uitdrukkingen
wordt gegeven en de uitleg die aan vergelijkbare bedingen reeds is gegeven.
f) gebruiken
g) redelijkheid en billijkheid
Art. 5:103-5:107 PECL regelen de volgende principes van uitleg:
a) uitleg contra proferentem
b) voorrang van een afzonderlijk onderhandeld beding op een daarmee strijdig niet afzonderlijk
onderhandeld beding.
c) uitleg in het licht van de gehele overeenkomst
d) uitleg die leidt tot geldigheid van een beding heeft de voorkeur boven uitleg die leidt tot
ongeldigheid van het beding
e) als er discrepantie is tussen twee taalversies van de overeenkomst en zij niet aangeeft welke versie
het meeste gezag toekomt, heeft uitleg volgens de versie in de taal waarin de overeenkomst
oorspronkelijk is opgesteld de voorkeur.
Op grond van art. 2:105 lid 3 PECL heeft een ‘merger clause’ of ‘entire agreement clause’ niet tot
gevolg dat tijdens de onderhandelingsfase afgelegde verklaringen niet worden betrokken bij de uitleg
van de uiteindelijke overeenkomst. Deze maatstaf is volgens 1:201 lid 2 PECL dwingend: redelijkheid
en billijkheid!
nr. 359 Unidroit Principles
Uitgangspunt: de werkelijke bedoelingen van partijen. Lijkt op PECL.
Art. 4.3 Unidroit Principles geeft echter 6 omstandigheden waarmee bij de uitleg in het bijzonder
rekening moet worden gehouden: anders dan in de PECL worden de redelijkheid en billijkheid hier
niet afzonderlijk genoemd, maar evenals de PECL geldt tussen partijen dat zij zich conform de
redelijkheid en billijkheid moeten gedragen en dat zij deze plicht niet contractueel kunnen beperken
of uitsluiten (art. 1.7 UP). Art. 2.1.17 Unidroit Principles maakt duidelijk dat een ‘merger clause’ of
een ‘entire agreement clause’ de verklaringen of gedragingen voorafgaand aan de totstandkoming
van de overeenkomst niet van hun relevantie ontdoet, nu zij als middel voor interpretatie van het
geschreven document dienen.
Art. 4.4-4.7 UP geven de volgende principes van uitleg: zie PECL behalve sub b.
nr. 360 DCFR
Zelfde als PECL en UP, zij het dat de DCFR de uitleg in geval van betrokken derde afzonderlijk regelt.
nr. 361 Gewicht van gebruikte bewoordingen
Professionele partijen gebruiken zelden bewoordingen in een betekenis die geheel afwijkt van de
daaraan gewoonlijk gehechte betekenis. Voor uitleg op grond van de besproken bepalingen is plaats
als de gebruikte bewoordingen onduidelijk, vaag of ondubbelzinnig zijn of indien op zichzelf duidelijk
gestelde bedingen met elkaar in tegenspraak zijn.
nr. 362 Uitleg: omschrijving
De uitleg geschiedt mede aan de hand van de redelijkheid en billijkheid. Het vertrekpunt bij de uitleg
van een overeenkomst is het achterhalen van de gemeenschappelijke bedoeling van de partijen.
Indien het mogelijk is de gemeenschappelijke partijbedoeling vast te stellen, prevaleert zij boven een
eventuele afwijkende of dubbelzinnige wilsverklaring.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michellesangers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,11. Je zit daarna nergens aan vast.