Samenvatting CKO6voor Dermatologie
Dermatologische anamnese
Gerichte anamnese over huidafwijking:
- Ontstaanswijze, duur, plaats
- Beloop, recidief
- Invloed van factoren
- Jeuk
- Gezinsleden met soortgelijke aandoeningen
- Therapie tot op heden
- Betekenis/impact van de huidaandoening voor de patiënt
- Oorzaak volgens de patiënt
Algemene anamnese:
- Andere (huid)ziekten
- Familie-anamnese: huidziekten, astma, hooikoorts, eczeem
- Bij specialist onder behandeling?
- Medicatiegebruik
- Overgevoeligheid
Dermatologische systematiek (PROVOKE)
Huidafwijkingen kunnen systematisch beoordeeld worden met het PROVOKE-acroniem:
Plaats, Rangschikking, Omvang, Vorm, Omtrek, Kleur, Efflorescenties
Plaats
De plaats van de huidafwijking vormt samen met efflorescenties de sleutel tot de diagnose. De
meeste huidziektes hebben voorkeurslocaties (zie de figuur hieronder)
Rangschikking
Zegt iets over de onderlinge samenhang. Bijv. solitair, gegroepeerd (annulair, herpetiform, lineair),
gedissemineerd, diffuus, discreet, reticulair, confluerend, folliculair.
,Omvang
Aantallen en grootte van de laesies. Bijv. handpalmgroot (5-10cm), nummulair (1-3cm), lenticulair
(3-10mm), miliair (1-2mm).
Vorm
De tweedimensionale vorm van de laesies. Bijv. circulair, ovaal, polygonaal.
Omtrek
De begrenzing van de afwijking, bijv. scherp, matig scherp of onscherp omschreven.
Kleur
Bijv. erythemateus of purpura. Denk hierbij aan de wegdrukbaarheid van de afwijking!
Efflorescenties
Zichtbare bestanddelen die met elkaar een huidafwijking vormen. Bijvoorbeeld:
- Macula: niet palpabel of verheven
- Erytheem: wegdrukbare roodheid
- Papula/papel: verhevenheid <1cm, wel palpabel
- Plaque: aantal papels bij elkaar.
- Vesicula: holtes gevuld met helder vocht <1cm, gelokaliseerd in epidermis.
- Bulla: vesikel groter dan 1 cm
- Pustel: holte gevuld met purulent vocht, <1cm
- Squama: schilfering
- Crusta: korst
- Nodulus: circumscripte palpabele weerstand in (sub)cutis, <1cm
- Nodus: zoals nodulus maar >1cm
- Tumor
Morfologische groepen
- Erythemateuze dermatose
- Vesiculeuze dermatose
- Erythematosquameuze dermatose
- Eczemateuze dermatose
- Pustuleuze dermatose
- Noduleuze dermatose
- Tumoreuze dermatose
Typen huidschilfering
- Pityriasiform: zeer fijn, poederig.
- Psoriasiform: wit, zilverachtig, glanzend
- Ichthyosiform: visschubachtig
- Keratotisch: eeltvormig, ruw, vastzittend
- Collerette: kraagvormig, laat los aan de randjes.
- Craquelé: fijngebarsten netwerk
- Seborrhoisch: geel, vettig
, Dermatologische ziektebeelden
Dyschromieën
Dyschromie: kleurverandering van de huid die niet berust op vaatverwijding. Onderscheid tussen
hyper- en hypopigmentatie.
Hyperpigmentatie
Melasma: pigmentstoornis, vaak optredend bij vrouwen in de vruchtbare levensfase. Bijv. door
zwangerschap of pilgebruik. Voorkeursplek op het voorhoofd, de wangen en het gebied rond de
ogen en bovenlip.
Postinflammatoire hyperpigmentatie: hyperpigmentatie verdwijnt op den duur, duurt bij blanke huid
minimaal een half jaar, bij donkere huid veel langer of is het blijvend. Het komt door pigmentcellen
die in de macrofagen in de dermis zitten.
Geneesmiddelengeïnduceerde pigmentatie: door fixed drug eruption, deposities in de huid en o.a.
door de volgende medicatie: bleomycine, clofazimine en busulphan.
Naevus naevocellularis (= moedervlekken)
Worden opgedeeld in verworven en congenitale naevi.
Verworven naevi:
- Grensvlaknaevus: melanocyten zitten in overgang dermis en epidermis.
- Samengestelde naevus: in overgang en dermaal.
- Dermale naevus: huidskleurig.
- Grensvlaknaevi van nagelbed: belangrijk om melanoom uit te sluiten!
- Spitz-naevus: bij kleine kinderen, doet qua morfologie denken aan melanoom, maar is van
zichzelf niet maligne. Meestal wel excisie gewenst om dit zeker te weten.
- Blauwe naevus: melanocyten liggen diep in de dermis
- Halo naevus: samengestelde naevus met gedepigmenteerde halo. Meestal een teken dat
naevus gaat verdwijnen, maar kan ook een symptoom zijn van melanoom.
Congenitale naevi: komen voor bij 1% van alle pasgeborenen, vaak zijn ze wat groter dan verworven
naevi en hebben een fluwelig aspect. De kans op maligne ontaarding is evenredig met de grootte
van de naevus.
> Tierfellnaevus: bijzonder, met beharing en groot tot zeer groot. Maligne ontaarding in 10-15%,
vaak al op kinderleeftijd.
Klinisch atypische naevus:
Minstens drie van de volgende criteria:
- > 5mm in doorsnede
- Vage begrenzing
- Onregelmatige vorm
- onregelmatige pigmentatie
- erytheem
Dysplastisch naevus syndroom
Meer dan 3 dysplastische naevi, dit betekent een groter risico op het krijgen van melanoom.
Vormen:
- Sporadisch: 5% van de bevolking heeft het, lifetime risk op melanoom is 5%.
