1. INLEIDING BIOLOGIE
WAT IS LEVEN?
Biologie: de natuurwetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van leven in al zijn
facetten.
Biotische factoren Abiotische factoren
Relaties van organismen onderling Afhankelijkheid van organismen van niet-
levende factoren
Leven is gekenmerkt door de volgende processen:
- Metabolisme (stofwisseling): voedingsstoffen opnemen en afbreken, energie vrijstellen
waardoor groei mogelijk is
- Reproductie: voortplanting
- Erfelijkheid: genetica
- Reactievermogen en perceptieprocessen: prikkelbaarheid
- Beweging
Homeostase: complex van regelsystemen dat bijdraagt tot het constant houden van het
inwendige milieu, ongeacht de veranderingen in het uitwendige milieu (vb:
lichaamstemperatuur).
ORGANISATIENIVEAU MULTICELLULAIRE ORGANISMEN
- Moleculen (vb: ATP)
- Organellen (vb: mtochondrion)
- Cel of neuron (vb: zenuwcel)
- Weefsel of ganglion (vb: zenuwweefsel)
- Orgaan (vb: hersenen)
- Orgaanstelsel (vb: centrale zenuwstelsel)
ONTSTAAN AARDE & LEVEN
- Aarde: 4,6 miljard jaar
- Eerste bacteriën (prokaryoten): 3,5 miljard jaar
- Eerste eukaryote cellen: 1,5 miljard jaar
- Eerste meercellige organismen (meeste cellen): 800-700 miljoen jaar
- Mens: 7-5 miljoen jaar
2. INDELING ORGANISMEN
TAXONOMIE & SYSTEMATIEK
Taxonomie of systematiek: wetenschap die zich bezighoudt met de classificatie (het ordenen),
de nomenclatuur (naamgeving) en identificatie (beschrijving) van levende organismen.
Organismen met gemeenschappelijke kenmerken worden ondergebracht in een taxon
(systematische eenheid).
1
, Fylogenetisch classificatiesysteem
Hierin tracht men de natuurlijke verwantschappen tussen organismen weer te geven.
Steunt op volgende criteria:
- Homologe structuren: structuren die via divergente evolutie van een gemeenschappelijke
voorganger afstammen (vb: voorarm mens en vleugel vleermuis zelfde bouwpatroon)
- Primitieve & afgeleide kenmerken: organismen die veel punten van overeenstemming
vertonen hebben meer kans om nauw verwant te zijn (vb: aanwezigheid middenoorbeentjes
bij zoogdieren)
Primitieve kenmerken Afgeleide kenmerken
Kenmerken die lang geleden verschenen en Meer recent tot stand gekomen
nu nog waarneembaar zijn
- Anatomische & fysiologische kenmerken (vb: reptielen hebben huid bedekt met schubben)
- Sequenties van macromoleculen: organismen met DNA dat weinig verschilt moeten nauw
met elkaar verwant zijn.
CLASSIFICATIE IN RIJKEN
Pro- en eukaryoten
Prokaryoten Eukaryoten
Bacteriën: voor de kern Complexer: echte gekernde cellen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper innedekort75. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.