Homeostase: toestand waarin allerlei fysiologische waarden op het optimale niveau worden
gehouden.
Hans Selye: stressfysiologie
- Het lichaam heeft een verrassend gelijksoortige set reacties op een breed scala van
stressoren
- Te veel/lang stress → ziek
Homeostase Allostase
Een ideale balans De balans verschilt per situatie
De balans wordt hersteld op één manier De balans kan op vele manieren worden
hersteld
Het lichaam kan allostatische
veranderingen aanbrengen in anticipatie
Stressfactor; alles wat uw lichaam uit allostatisch evenwicht brengt
Stressrespons: poging om allostase te herstellen
- snelle mobilisatie van energie uit opslagplaatsen + remming verdere opslag
- glucose
- glucose gemobiliseerd → naar kritieke spieren brengen → hartslag,
bloeddruk ademhaling nemen toe
Andere stressresponsen:
- spijsvertering wordt geremd
- groei / herstel weefsel beperkt
- seksuele drift vermindert
- vrouwen minder kans op eisprong / zwanger raken
- mannen moeite met erecties / scheiden minder testosteron af
- pijnperceptie vermindert
Walter Cannon → fight or flight syndroom
- Eerste fase (alarmfase): stressfactor opgemerkt, metaforisch alarm
- Tweede fase (aanpassing): mobilisatie, allostatisch evenwicht
- Derde fase (uitputting): stressgerelateerde ziekten
,Hoofdstuk 2 - Klieren, kippenvel en hormonen
Hersenen vertellen de rest van het lichaam wat te doen via de zenuwen vanuit uw hersenen
langs uw ruggengraat naar de periferie van uw lichaam.
Autonome zenuwstelsel: tak van het zenuwstelsel die behalve op de skeletspieren ook op
organen projecteert. verantwoordelijk voor het reguleren van onbewuste lichaamsfuncties,
zoals hartslag, ademhaling, spijsvertering, en de werking van interne organen.
- parasympatische zenuwstelsel: controleert kalme activiteiten. bevordert groei en
energie
- vertraagt het hart
- Epinefrine (adrenaline): wordt afgescheiden als gevolg van de werking van
de sympathische zenuwuiteinden in uw bijnieren
- Noradrenaline: wordt afgescheiden door alle andere sympathische
zenuwuiteinden om de organen te versnellen
- sympatische zenuwstelsel: reactie op stress, noodsituaties
- versnelt het hart
- leidt bloedstroom naar spieren
Belangrijke klasse van hormonen in de stressrespons:
- Glucocorticoïden: steroïdhormonen: worden door de bijnier afgescheiden
- Epinefrine/adrenaline en noradrenaline (door het sympathisch zenuwstelsel)
Adrenaline werkt binnen seconden, glucocorticoïden in minuten of uren.
Stressrespons
1. Iets stressvols gebeurt →
2. De hypothalamus scheidt een reeks hormonen af aan het hypothalamus-
hypofyse circulaire systeem →
3. deze scheiden CRH (corticotropin-releasing hormone) af →
4. na 15 sec zet CRH de hypofyse aan om ACTH vrij te geven →
5. ACTH komt in de bloedbaan →
6. het bereikt de bijnier →
7. bijnier zet het binnen minuten aan tot het vrijkomen van glucocorticoïden
En de alvleesklier wordt gestimuleerd om hormoon glucagon af te geven. Glucocorticoïden,
glucagon en het sympatische zenuwstelsel verhogen de glucosespiegel.
- dit is nodig voor het mobiliseren van energie tijdens stress
De hypofyse scheidt ook af:
- Prolactine (onderdrukt voortplanting tijdens stress)
- Endorfines en enkefalines (stoppen pijnperceptie)
- Vasopressine (speelt een rol in de cardiovasculaire stressrespons)
Tend and befriend stressreactie = vrouwelijke versie van fight or flight
- oxytocine → moederlijk gedrag
, - Het zoeken naar sociale verbondenheid en het bieden van ondersteuning aan
anderen kan een evolutionaire strategie zijn. Deze respons kan helpen bij het
verminderen van stress en het bevorderen van overleving en herstel in situaties
waarin de sociale steun van de groep van vitaal belang is.
Hoofdstuk 3 - Beroerte, hartaanvallen en Voodoo dood
Hypertensie: chronisch verhoogde bloeddruk
- vaten werken harder om de bloedstroom te reguleren
- kleine bloedvaten bouwen een dikkere spierlaag om zich heen om de kracht van de
bloedstroom beter te beheersen
- als gevolg van deze dikke spieren zijn de vaten stijf geworden →
verhoogde bloeddruk
Linkerventrikelhypertrofie: massa van de linker ventrikel neemt toe
- hart is ‘’scheef’’ → verhoogde kans op onregelmatige hartslag
- hart meer bloed nodig dan de kransslagaders kunnen leveren
Spliting (bifurcation): proces dat aders vertakken in allemaal kleinere aders
- door de chronische verhoging van de bloeddruk komt hier schade aan
Hier is hoe atherosclerose zich ontwikkelt:
- Beschadiging van de bloedvatwand: De ophoping van plaques begint vaak met
schade aan de binnenzijde van de slagaders. Deze schade kan het gevolg zijn van
verschillende factoren, waaronder hoge bloeddruk, roken, diabetes, of ontsteking.
- Opbouw van plaques: Wanneer de bloedvatwand beschadigd is, kunnen vetten,
cholesterol en andere stoffen zich ophopen op de beschadigde plekken. Deze
opbouw vormt plaques, die langzaam groter worden en zich ophopen.
- Vernauwing en verharding: Na verloop van tijd verharden de plaques en vernauwen
ze het lumen van de slagader, waardoor de bloedstroom wordt belemmerd. Dit kan
leiden tot verminderde bloedtoevoer naar organen en weefsels.
- Complicaties: Als een plaque scheurt of afschilfert, kan dit leiden tot de vorming van
bloedstolsels. Deze stolsels kunnen een slagader volledig blokkeren, wat resulteert
in een hartaanval, beroerte of andere cardiovasculaire problemen.
Gevolg: claudicatio
- benen en borstkas doen vreselijk pijn door gebrek aan glucose en zuurstof
- bypassoperatie
Myocardiale ischemie: tekort aan voedingsstoffen voor het hart
Stress → lagere levels oestrogeen
Oestrogeen beschermt tegen de vorming van atherosclerose
Reader hoofdstuk 1
Twee derde doktersbezoeken komt door stress
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fremery. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
